احمدرضا لاهیجان زاده مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در پنجمین نشست از سلسله جلسات گفتگو‌هایی درباره جریان زاینده‌رود با موضوع نیاز‌های زیست محیطی تالاب گاوخونی و رودخانه زاینده‌رود و چالش‌های عدم تأمین آن، به آثار خشک شدن تالاب از جمله گردوغبار اشاره و اظهار کرد: در مطالعات کشوری و استانی مشخص شده که چه میزان از گردوغبار در ماه‌های مختلف سهم اصفهان می‌شود.

او با اشاره به سفر احتمالی و قریب الوقوع دبیر ستاد ملی مقابله با گردوغبار کشور به استان اصفهان، افزود: متأسفانه تاکنون تالاب ارزش‌گذاری نشده تا به زبان اقتصادی با کسانی که دنبال توسعه هستند، صحبت کنیم و از این رو در تلاش هستیم که مطالعات ارزش گذاری تالاب گاوخونی در استان اصفهان در اولویت قرار گیرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ادامه داد: در این مطالعات شاخص‌های هیدرولوژیکی و نقش تالاب‌ها در حفاظت برابر سیلاب، خدمات اکوسیستمی به منطقه پیرامونی، ملی و منطقه‌ای و خسارات ناشی از نبود این پهنه‌های آبی در ارزش گذاری اقتصادی مورد توجه بوده است.

لاهیجان‌زاده، ارزش‌های ژئو شیمیایی و قدرت خود پالایی تالاب‌ها را از دیگر کارکرد‌های این اکوسیستم‌های آبی برشمرد و خاطرنشان کرد: تالاب‌ها تا حدی سموم کشاورزی را تجزیه می‌کنند، اما ما این قدرت را از تالاب گاوخونی گرفتیم و اکنون به منشایی از رسوبات و فلزات سنگین تبدیل شده است.
به گفته او، تالاب‌ها ۱۸ کارکرد اکوسیستمی دارند و قیمتی که برای خدمات هر هکتار تالاب در دنیا تعیین شده دست‌کم پنج هزار و حداکثر ۱۵ هزار دلار است.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان تصریح کرد: اگر گاوخونی را ۴۵ هزار هکتار برآورد کنیم و حداقل این میزان یعنی پنج هزار دلار را در نظر بگیریم این تالاب سالیانه ۲۲۵ میلیون دلار خدمات می‌دهد که متأسفانه این خدمات را که باید از آن بهره‌مند می‌شدیم از دست دادیم.
لاهیجان زاده افزود: نه تنها خدمات اکوسیستمی تالاب گاوخونی را از دست دادیم بلکه اگر خسارت ناشی از خشکی آن از جمله خسارات زیرساختی، بهداشت و سلامت، انواع بیماری‌ها، مهاجرت و … را درنظر بگیریم با دلار ۴۰ هزار تومان حدود ۹ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.

او گفت: یک مسئله حیاتی و مهم‌تر فرونشست دشت اصفهان است که به ارزش‌گذاری رودخانه زاینده رود ورود نکردیم در حالی که اگر انجام شود حتماً این خسارت فرونشست زمین یک عدد غیر قابل شمارش است، چون تمدنی را از بین می‌برد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان اظهار کرد: مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی و سازمان زمین‌شناسی اثبات کرده اگر در رودخانه زاینده رود ۱۵ مترمکعب آب جریان نداشته باشد نمی‌توان جلوی فرونشست را گرفت در حالی که مطالعه وزارت نیرو به عدد ۱۰.۵ متر مکعب آب در رودخانه رسیده است.

لاهیجان زاده با اشاره به اینکه قانون محکمی تا سال ۱۳۹۶ برای دفاع از حق‌آبه تالاب نداشتیم افزود: تلاش می‌کنیم برای فروردین ماه حق‌آبه خوبی را فراهم کنیم؛ در سال‌های ۹۷ - ۹۸ بیشترین بارش حدود ۲ هزار و ۲۰۰ میلیمتر در سرشاخه زاینده‌رود بارش ثبت شد که در طول ۷۰ سال فقط چهار بار این عدد تکرار شده و در خرداد سال ۹۸ حدود ۸۵۰ میلیون مترمکعب آب پشت سد بود، اما حق‌آبه‌ای برای تالاب وجود نداشت، اما اکنون این نگاه ایجاد شده که حق‌آبه تالاب گاوخونی تأمین شود.

منبع: مهر