با کمبود ید فرد دچار کمکاری تیروئید میشود. به دنبال این رویداد، غده هیپوفیز در مغز پایین بودن سطح هورمون تیروئید را به صورت یک پیام دریافت میکند و در قبال آن به تیروئید پیام میفرستد. نام این پیام هورمون تحریککننده تیروئید یا TSH است.
رشد غیرطبیعی اندازه تیروئید گواتر نامیده میشود. در نتیجه کمبود ید یکی از علل ایجاد گواتر است.
علت شایعتر ایجاد گواتر، التهاب تیروئید با عنوان «هاشیموتو» است. این بیماری یک نوع بیماری خود ایمنی است که درنتیجه آن غده تیروئید بر اثر فعالیت سیستم ایمنی خود بیمار تخریب میشود. در حالی که تخریب پیشرفت میکند غده تیروئید قادر نخواهد بود به میزان کافی هورمون تولید کند.
غده هیپوفیز با دریافت این پیام یعنی کاهش سطح هورمون تیروئید، TSH بیشتری برای تحریک تیروئید ترشح میکند. این تحریک باعث رشد تیروئید و ایجاد گواتر میشود.
علت دیگر بروز گواتر بیماری گریوز است. در این بیماری سیستم ایمنی فرد پروتئینی به نام ایمونوگلوبولین تحریککننده تیروئید (TSI) تولید میکند. TSI مانند TSH باعث تحریک رشد غده تیرویید و ایجاد گواتر میشود. همچنین TSI باعث تحریک غده تیروئید برای تولید بیش از اندازه هورمونی شود (پرکاری تیرویید) و چون غده هیپوفیز متوجه وجود هورمون تیروئید بیش از میزان طبیعی میشود، ترشح TSH را متوقف میکند.
علیرغم این موضوع غده تیروئید به رشد و افزایش تولید هورمون ادامه میدهد؛ بنابراین بیماری گریوز باعث ایجاد گواتر و پرکاری تیروئید میشود.
بنابر اعلام دانشگاه علوم پزشکی تهران، یکی از علتهای دیگر، بروز گواتر چند گرهای است و افراد مبتلا به این اختلال دچار بزرگی غده تیروئید ناشی از وجود یک یا چند گره در غده خود هستند. این بیماری با احساس وجود گره در غده در هنگام معاینه مشخص میشود. بیماران میتوانند با یک گره بزرگ و چند گره کوچکتر یا گرههای متعدد در غده تیروئید به نزد پزشک متخصص معرفی میشوند. علت این نوع از گواتر به خوبی مشخص نشده است.