سابقه صادرات و واردات ایران و چین نشان می‌دهد که برای اولین بار بعد از ۱۵ سال، تراز تجاری بین دو کشور در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به نفع ایران تمام شده و این اختلاف در سال ۱۴۰۰ حدود ۲ میلیارد دلار و در ۱۰ ماهه نخست امسال تقریبا ۴۰۰ میلیون دلار بوده است. در ۱۰ ماهه نخست امسال ایران به میزان ۱۱.۹ میلیارد دلار صادرات به کشور چین داشته است.

بررسی جزئیات تجارت ایران و چین در ۱۰ ماهه اول ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که عمده کالا‌های صادراتی ما به این کشور در ردیف مواد اولیه قرار دارد. عمده محصولات صادراتی ایـران به چین؛ نفت خام، پلیمر‌های اتیلن (محصولات پتروشیمی) و سنگ آهن است. چین به عنوان اقتصادی که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ به اقتصاد اول دنیا تبدیل شود، به واردات مواد اولیه مانند نفت وابسته است.

در مقابل کالا‌های وارداتی ما شامل کالا‌های واسطه‌ای و سرمایه هستند که برای تکمیل صنایع میانی و بالادستی به آن‌ها نیازمند هستیم؛ بنابراین چین صادرکننده کالا‌های سرمایه‌ای و مصرفی خواهد بود و این سیاست را نه تنها در مقابل ایران بلکه در مقابل مابقی کشور‌ها نیز در پیش گرفته است.

ارزش هر تن کالا‌های صادر شده به چین در حالی در سال ۱۴۰۰ در حدود ۵۰۲ دلار بوده است که ارزش هر تن کالا‌های وارداتی از این کشور بیش از ۳۴۰۰ دلار برآورد می‌شود. البته ارزش هر تن کالای صادراتی به چین در سال‌های اخیر تقویت شده و از ۲۲۲ دلار در سال ۹۵ به ۵۰۲ دلار در سال ۱۴۰۰ و ابتدای فعالیت دولت سیزدهم رسیده است؛ اما همچنان ارزش هر تن کالای وارداتی از چین دو برابر میانگین دیگر کشور‌ها بوده و نشان می‌دهد که کالا‌های نهایی چینی تا چه میزان بازار کشور را در اختیار گرفته‌اند.