همه ساله با نوسانات برخی از محصولات کشاورزی در بازار روبرو هستیم که این موضوع ضرر و زیان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان را به همراه دارد چرا که در زمان ازدیاد محصول روی دست کشاورز، قیمت به قدری کاهش می یابد که جوابگوی هزینه های تولید نیست و در برخی مواقع به قدری قیمت بالاست که مصرف کننده توان خرید را ندارد. آنچه مسلم است این اتفاقات تنها در سایه نبود آمار صحیح در بخش کشاورزی رخ می دهد.

حال با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بر ضرورت داشتن آمار دقیق در بخش کشاورزی، از جمله سیاست های جدی وزارت جهاد در دولت سیزدهم اجرای الگوی کشت بعد از گذشت ۵۰ سال و ایجاد رصدخانه کشاورزی است که هر ۲ در تنظیم بازار محصولات کشاورزی نقش اساسی دارند.

آقای ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی می گوید: وضعیت ارائه آمار در بخش کشاورزی دقیق نیست به طوریکه بنده به عنوان وزیر، آمار دقیقی از تولیدات بخش کشاورزی ندارم.

وزیر جهاد کشاورزی می گوید: آمار در تمام دنیا به عنوان زیربنا در بخش تولید محسوب می شود که امیدواریم در آینده داده های دقیق تری در دسترس داشته باشیم.

ایجاد رصدخانه کشاورزی راهی برای تهیه آمار دقیق از محصولات تولیدی

آقای کمال ربانی زاده رئیس قرارگاه رصدخانه کشاورزی با بیان اینکه ارائه آمار در بخش کشاورزی دقیق نیست، گفت: رصدخانه کشاورزی برای تهیه آمار دقیق محصولات کشاورزی راه‌اندازی شده است.

به گفته او، رصدخانه کشاورزی در دولت سیزدهم شکل گرفته که موضوع رصد و پایش زنجیره ارزش کالاهای اساسی از تامین تا عرضه به بازار را دنبال می کند.

ربانی زاده ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی زنجیره‌های مختلف شامل دام و طیور، زراعت، باغبانی و شیلات وجود دارد که رصدخانه بخش کشاورزی وظیفه تأمین تا مصرف این زنجیره‌ها و رصد و برنامه‌ریزی را برعهده دارد.

رئیس قرارگاه رصدخانه کشاورزی گفت: رصدخانه بخش کشاورزی اطلاعات بخش‌های مختلف را می‌گیرد و در اختیار مجموعه‌های تخصصی و معاونت‌های مربوطه قرار می‌دهد تا بتوانند برنامه‌ریزی درستی برای تولید انجام دهند.

نبود آمار دقیق علت اصلی برهم خوردن تنظیم بازار

آقای ارسلان قاسمی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون گفت: براساس قانون، مرکز آمار متولی ارائه آمار رسمی و فعالیت های مختلف کشور است؛ بنابراین مرکز آمار باید به سمتی و سویی برود که آمار صحیح در اختیار ما بگذارد‌.

به گفته او، اکنون هر یک از اتحادیه ها آمار تولید یا صادرات را به نفع خود تهیه می‌کنند که با این وجود آمار صحیح و مدونی در بخش کشاورزی نداریم.

قاسمی ادامه داد: مرجع صدور رسمی آمار کشور باید نقصان خود را برطرف کند تا بتوانیم در تمامی بخش ها آمار و ارقام قابل اتکا و صحیحی داشته باشیم.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون گفت: همه ساله با مازاد یا کاهش تولید در برخی محصولات کشاورزی روبرو هستیم که این امر منجر به برهم زدن تنظیم بازار شده است، درحالیکه با داشتن اطلاعات و آمار دقیق از تولید تا مصرف این مشکلات را نداریم.

بنابر آمار اعلامی مسئولان وزارت جهاد ۱۳۰ تا ۱۳۵ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در کشور تولید می شود، درحالیکه این آمار تقریبی و برمبنای ارقام اعلامی استان هاست و جستجو در اینترنت بیانگر آمارهای مختلف از ۹۰ میلیون تا ۱۴۰ میلیون تن تولید محصولات کشاورزی است.

داشتن آمار و اطلاعات نزدیک به واقعیت امری ضروری است

آقای علیرضا نظری عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: در بحث آمار داشتن اطلاعات و ارقام صحیح پیشران هرگونه برنامه ریزی برای مدیریت و سازماندهی یک مجموعه به حساب می رود و نداشتن آمار صحیح از ضعف های بخش کشاورزی است که در نتیجه موجب شده تا تصمیم گیری با آزمون و خطا روبرو شود.

به گفته او، در بخش کشاورزی معلوم‌ نیست که سالانه چه میزان محصول در کشور تولید و مصرف می شود، درحالیکه نیاز است متناسب با بازار داخل، صادرات و صنایع غذایی برنامه ریزی شود تا شاهد هدررفت و دورریز بخشی از محصولات کشاورزی نباشیم.

نظری ادامه داد: با توجه به تولید بیش از حد نیاز بازار داخل، محدودیت صادرات و کمبود تولید برخی محصولات تنظیم بازار با چالش هایی روبروست.

عضو کمیسیون کشاورزی با بیان اینکه داشتن آمار و اطلاعات دقیق کار آسانی نیست، گفت: داشتن آمار و اطلاعات نزدیک به واقعیت امری ضروری است که در برنامه وزارت جهاد باید باشد تا متناسب با حجم کشت مدیریت صورت گیرد.

او با تاکید بر ضرورت ایجاد زیرساخت ها برای رصدخانه کشاورزی گفت: در تمامی محصولات تولیدی باید اطلاعات به روز رسانی شده و پایش اطلاعات صورت گیرد تا تصمیمات مبتنی بر واقعیت گرفته شود.

با توجه به چالش های تنظیم بازار محصولات کشاورزی و دور ریز بخشی از محصولات تولیدی که منجر به هدررفت منابع پایه و ضرر و زیان تولیدکنندگان می شود، ایجاد رصدخانه کشاورزی و اجرای الگوی کشت می تواند در ارائه آمار شفاف و همچنین‌ تولید بر مبنای نیاز بازار داخل و صادرات نقش بسزایی داشته باشد.