طرح انتقال آب از سرشاخه‌های دز به مناطق مرکزی ایران از جمله استان قم دهه ۸۰ در دستور کار مسوولان وقت وزارت نیرو قرار گرفت و با توجه به اینکه لرستان از سرشاخه‌های دز محسوب می‌شود در فاز اول این طرح، آبی که از کوه‌های پر از برف عالیکوه شهرستان الیگودرز جان می‌گرفت با طی کیلومتر‌ها مسافت از دل کوه‌ها، دره‌ها و کویر به شهر قم رسید.

سال‌ها بعد به دلیل افزایش جمعیت منطقه، کاهش نزولات آسمانی و حجم آب انتقالی، برخی مناطق روستایی اطراف این منطقه در شهرستان الیگودرز دچار افت یا کم آبی شد.

با وجودی که یک ایستگاه پمپاژ آب از سال ۱۳۹۳ برای رفع نیاز اهالی منطقه ایجاد شد و این ایستگاه به گفته کارشناسان صد‌ها میلیارد تومان ارزش روز دارد، اما عملا مورد استفاده قرار نگرفته و هر سال نیز تجهیزات آن مستهلک‌تر می‌شود.

این درحالی است که حدود ۷۰۰ هکتار زمین کشاورزی واقع در منطقه به دلیل کم آبی دچار مشکل شده اند و ایستگاه پمپاژ موسوم به " قمرود" واقع در ۲۰ کیلومتری الیگودرز بدون استفاده مانده است.

ایستگاه پمپاژ قمرود، ۹ سال بی مصرف

مدیرکل دیوان محاسبات لرستان با اشاره به بازدید از سدمخزنی حوضیان و ایستگاه پمپاژ قمرود، به ضرورت تعیین تکلیف آن اشاره کرد و گفت: بیش از ۹ سال است که ایستگاه پمپاژ اضطراری قمرود با وجود تحمیل هزینه‌های بالای احداث بلااستفاده و با وجود ارزش روز چند صد میلیارد تومان در حال مستهلک‌شدن است.

به گفته مظفر جمالی‌نژاد ایستگاه پمپاژ موقت طرح قمرود، از سال ۱۳۹۳ برای رفع نیاز اهالی منطقه اجرا، اما در حال حاضر بلااستفاده رها شده است که در صورت راه‌اندازی می‌تواند به جهش تولید در بخش کشاورزی، عمران و آبادانی منطقه کمک کند.

او با اشاره به اینکه مطالعات برای تامین آب روستا‌های خسارت‌دیده الیگودرز از سال ۱۳۹۱ انجام شده است افزود: یکی از راهکار‌های کوتاه مدت برای جبران این خسارت استفاده از ظرفیت بلااستفاده ایستگاه پمپاژ اضطراری قمرود واقع در ۲۰ کیلومتری این شهرستان با هدف تامین آب روستا‌های آسیب‌دیده از محل حقابه‌های تخصیص‌یافته است.

ابلاغ تخصیص ۴.۶ میلیون متر مکعبی ایستگاه پمپاژ قمرود برای الیگودرز

مدیرکل دیوان محاسبات لرستان با تاکید بر اینکه انتقال و واگذاری ایستگاه طرح قمرود در سال ۹۴ در دستور کار قرارگرفته است، بیان کرد: این طرح بر اساس صورت‌جلسه توافقی بین شرکت‌های آب منطقه‌ای استان‌های لرستان و قم بیش از ۶ سال است که به شرکت آب منطقه‌ای لرستان واگذارشده است.

جمالی‌نژاد گفت: حقابه تخصیص آب لرستان از طرف شرکت مادر تخصیص مدیریت منابع ایران به میزان ۴.۶ دهم میلیون مترمکعب در سال برای آبیاری اراضی کشاورزی به شرکت آب منطقه‌ای این استان ابلاغ شده است.

مدیرکل دیوان محاسبات لرستان تصریح کرد: با گذشت بیش از ۹ سال از بلااستفاده بودن ایستگاه پمپاژ قمرود و حدود۱۰ ماه از سپری‌شدن ابلاغ مجوز حقابه تخصیص آب این استان این طرح به‌دلیل عدم تامین اعتبار مسکوت بوده و عملیاتی نشده است.

مدیرکل دیوان محاسبات لرستان تصریح کرد: مکاتبات لازم با هدف تکمیل مطالعات، تکمیل شبکه آبیاری اراضی کشاورزی و اجرای ایستگاه پمپاژ قمرود با مقامات استان و دستگاه‌های اجرایی انجام شده است و این موضوع به‌عنوان یک اولویت مهم در دستور کار و پیگیری قرار دارد.

۷۰۰ هکتار زمین تشنه در جوار ایستگاه پمپاژ آب

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان نیز  گفت: سال‌های گذشته پس از اتمام طرح قمرود، نماینده وقت الیگودرز در مجلس شورای اسلامی درخواست داد یک ایستگاه پمپاژ برای جبران ضرر احتمالی اهالی منطقه، باقی بماند که با این امر موافقت شد.

داریوش حسن نژاد تصریح کرد: اخیرا پس از بررسی‌های انجام گرفته مشخص شد این ایستگاه ۲ میلیارد تومان به شرکت برق بدهکار است، زمین لوله کشی آن تملک نشده است و تخصیص آب ندارد که درخواست تعیین تکلیف آن مطرح شد.

او ادامه داد: با پیگیری‌های انجام شده امسال ۴.۶ میلیون متر مکعب تخصیص این ایستگاه پمپاژ اخذ و درخواست اعتبار برای انجام مطالعات جدید و چگونگی استفاده از حقابه تخصیص داده شده با کمک مشاور به سازمان برنامه و بودجه ارسال شد تا پس از آن اقدامات فنی لازم انجام شود.

حسن نژاد افزود: باتوجه به اینکه منبع اعتباری برای این طرح مشخص نشده است در حال حاضر مراحل لازم برای اخذ مجوز ماده ۲۷ این ایستگاه در حال پیگیری است تا سرمایه گذار بخش خصوصی جذب شود چراکه کاربرد اولیه این ایستگاه برای انتقال سالانه ۱۸۱ میلیون متر مکعب بود در حالیکه هم اکنون ۴.۶ میلیون مترمکعب تخصیص دارد بنابراین تاسیسات و خط لوله تعریف شده در حال حاضر چندان توجیهی ندارد و به احتمال زیاد باید از پمپ‌های کمتری استفاده شود.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان گفت: همچنین اقدامات لازم برای اخذ مجوز ماده ۲۳ این طرح آغاز شده است تا ردیف اعتباری اختصاص یابد، اما قبل از آن باید کار‌های مطالعاتی انجام و سپس برای اخذ مجوز۲۳ اقدام شود که مطالعات نیز دست کم ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان نیاز دارد و امکان تامین آن از محل اعتبارات استانی نیست.

حسن نژاد با بیان اینکه برخی ایستگاه‌های پمپاژ آب لرستان مانند " نیله" از سال ۸۳ تا کنون به دلیل مشکل اعتباری نیمه کاره مانده است بیان کرد: ایستگاه پمپاژ موسوم به قمرود ۲۲ پمپ دارد در حالیکه هم اکنون شاید کمتر از پنج مورد آن مورد استفاده باشد که با توجه به این امر، باید مجوز ماده ۲۷ به منظور فروش برخی از این پمپ‌ها و هزینه کرد آن در راستای انجام مطالعات و برخی اقدامات اولیه اخذ شود.

به گفته او  در صورت انجام این مراحل، ۷۰۰ هکتار از اراضی موسوم به پروژه قمرود که متاثر از خشکسالی شده است آبیاری خواهد شد.

در حالیکه بسیاری از مناطق برای احداث ایستگاه پمپاژ آب مشکل مجوز یا تامین اعتبار دارند اکنون این مهم به عنوان یک زیرساخت چند صد میلیارد تومانی در الیگودرز فراهم است و با حمایت مسوولان ملی و استانی می‌توان روستانشینان منطقه را در جدال با کم آبی و خشکسالی یاری کرد تا ده‌ها روستای همسایه قمرود از بیکاری کشاورزان و مهاجرت به شهر‌ها خالی نشود.