آخرین نشست پژوهشی سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر با محوریت موسیقی‌های کرانه خلیج فارس با حضور محسن شریفیان (سرپرست گروه «لیان») برگزار شد.

این قسمت از برنامه از رادیو «گفتگو» میزبان محسن شریفیان (نوازنده، آهنگساز و موسیقی‌پژوه بوشهری) بود که پیرامون کمبود‌ها و ضرورت‌های پژوهش موسیقی کرانه‌های خلیج فارس سخن گفت.

در این برنامه محسن شریفیان درباره لزوم پژوهش در موسیقی اظهار کرد: من موسیقی را به عنوان یکی از رفتار‌های آدمی و پدیده انسانی می‌بینم. وقتی درباره موسیقی تحقیق می‌کنیم، به نوعی درباره خود انسان تحقیق کرده‌ایم و مطالعه موسیقی و انسان‌شناسی موسیقی خودمان را مطالعه می‌کنیم. من موسیقی را صرفا ساز و آواز نمی‌بینم.

شریفیان درباره موسیقی جنوب ایران نیز افزود: همانگونه که سایر اقوام ایرانی موسیقی خاص خودشان را دارند، موسیقی جنوبی نیز مشخصات خاص خودش را دارد. همیشه گفته‌ام موسیقی جنوب ایران از تولد تا مرگ همراه آدم است و درگیر مشخصات خاص آدم‌هاست. در شادی و غم‌های آن‌ها و بیانگر شیرمردی و دلیرزنی، جنگ عشق، حال کودکان و در تمام وقت‌ها کنار آدم‌ها بوده و مردم جنوب با آن زندگی کرده‌اند. در بوشهر که حوزه مطالعه خاص خودم است، کتاب‌های فراوانی نوشته شده است.

این پژوهشگر حوزه موسیقی بوشهر همچنین ادامه داد: موسیقی جنوب در عین اینکه شاد است، اما یک غم درونی نیز دارد. تند بودن ریتم آن به تند بودن شرایط جغرافیایی، گرم بودن هوا و تند بودن آفتاب باز می‌گردد. این امر بسیار بر روی ما تاثیر می‌گذارد. این تند بودن ریتم حتی در کلام ما نیز وجود دارد. البته علاوه بر اینکه موسیقی تند و شاد داریم؛ موسیقی سوزناک و غمگین مانند موسیقی ماه‌های محرم و صفر را هم داریم. تمام این‌ها، اما نشانه زندگیست و همانگونه که آدم‌ها نیاز به شادی دارند، به غم نیز نیاز دارند. این نشان می‌دهد که موسیقی بسیار به ما نزدیک است.

وی همچنین درباره آخرین کتاب خود به نام «باب‌الهوا» درخصوص موسیقی کیش نیز گفت: قبلا درباره موسیقی خارک و موسیقی و آیین‌های زار کتابی کار کرده بودم. اما کتاب «باب الهوا» اولین کتاب مستقلی است که در حوزه موسیقی کیش همراه با نمونه‌های صوتی منتشر می‌شود. ما پیش از این هیچ اطلاعات خاصی درباره موسیقی کیش به صورت ویژه نداشتیم. من خودم از یک عده پژوهشگر که درباره موسیقی کیش سوال می‌کردم؛ بسیاری می‌گفتند این منطقه موسیقی جداگانه و مستقلی ندارد. متوجه شدم حتی صداوسیمای منطقه کیش هم قطعه‌ای از بومیان آنجا نداشت. من شروع بکار کردم و متوجه این شدم موسیقی این منطقه بسیار ناب است. داستان موسیقی باب الهوا را نیز فهمیدم و اسم کتاب هم همین شد.

شریفیان همچنین درباره ضرورت پژوهش موسیقی جنوب تصریح کرد: براساس این داده‌ها می‌توانیم درباره ارتقاء موسیقی اقوام جنوب ایران فعالیت کنیم. البته این مسئله مربوط به سراسر ایران هم هست. در راستای ارتقای موسیقی آن خطه، می‌توانیم موسیقی اقوام آن اقوام مورد نظر را شناسنامه‌دارتر کنیم و آن‌ها را بشناسانیم. حتی در ثبت موسیقی‌شان هم می‌توان از این طریق در ثبت ساز‌ها دقت بیشتری به خرج دهیم.

وی همچنین عنوان کرد: نکته دیگری که در این مورد حائز اهمیت است گردشگری است. گردشگری فرهنگی و رویکرد جدید گردشگری موسیقی اهمیت ویژه‌ای دارد. گردآوری اطلاعات موسیقی مناطق مختلف می‌تواند به ما کمک کند که گردشگرجذب کنیم. اکنون مردم عمدتا برای خرید به کیش می‌روند، اما باید کاری کنیم تا مردم برای شنیدن موسیقی کیش و دیدن فرهنگ این منطقه به کیش بیایند. ا