شناسایی موضوعات داغ علمی و آگاهی از موضوعات جدید پژوهشی در حوزه‌های مختلف علمی می‌تواند نمایی از فعالیت پژوهشی حوزه تخصصی را برای هر پژوهشگر فراهم کند و مسیر آتی خود را با دانش بهتری ترسیم نماید. هم‌چنین سیاست‌گذاران پژوهشی در سطوح مختلف با آگاهی از موضوعات داغ علمی می‌توانند ارزیابی آگاهانه‌تری نسبت به مجموعه تحت مدیریت خود داشته باشند.

گزارش حاضر که برای چهارمین‌بار منتشر می‌شود، به معرفی ۱۵ موضوع داغ در ۳۰ حوزه علمی براساس داده‌های مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) در نیمه دوم ۱۴۰۱ می‌پردازد.

روش استخراج موضوعات داغ علمی

۱. موضوع علمی: عبارتی است که پژوهشگران به‌عنوان کلیدواژه در مقاله‌های خود معرفی نموده‌اند که موضوعات داغ علمی از میان این کلیدواژه‌ها با میانگین سنی کمتر انتخاب می‌شوند.

۲. میانگین سنی یک موضوع: میانگین سنی انتشار مقاله‌هایی است که این موضوع را به‌عنوان کلیدواژه معرفی کرده‌اند. موضوعات داغ علمی باید میانگین سنی نزدیک به زمان حال داشته باشند. به عنوان نمونه، اگر موضوع متن‌کاوی در پنج مقاله به‌عنوان موضوع به‌کار رفته باشد و آن مقاله‌ها به‌ترتیب در سال‌های ۱۳۹۷، ۱۳۹۸، ۱۳۹۸، ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به‌کار رفته باشد، میانگین سنی این موضوع برابر با ۱۳۹۸.۵ خواهد بود.

۳. حوزه علمی: گروه‌های موضوعی مجله‌ها است که توسط وزارت علوم و وزارت بهداشت معرفی شده است.

۴. موضوع داغ: یک موضوع علمی است که ۲ شرط را داراست:

الف) این موضوع حداقل در تعداد قابل قبولی از مقاله‌های علمی به‌عنوان کلیدواژه استفاده شده باشد، از این طریق موضوعات کم‌تکرار که تنها توسط تعداد کمی از پژوهشگران حائز اهمیت نگارش مقاله بوده‌اند، حذف می‌شود.

ب) میانگین سنی آن در میان موضوعات حوزه علمی مذکور، در میان ۱۵ موضوع جدید قرار گیرد؛ بنابراین موضوعاتی به‌عنوان موضوعات داغ علمی شناخته می‌شوند که تعداد مناسبی از پژوهشگران یک حوزه موضوعی در مقاله‌های علمی سال‌های اخیر به آن پرداخته باشند.