شورای فرهنگ عمومی کشور؛ نشست نقد و بررسی بیانیه راهبردی تحولات فرهنگی و مصرف موسیقی شورای فرهنگ عمومی به میزبانی دفتر موسیقی واحد فرهنگی بسیج دانشگاه امام صادق (ع) با حضور دکتر سید مجید امامی دبیر شورای فرهنگ عمومی، دکتر رضا مهدوی مدیر سابق مرکز موسیقی حوزه هنری، دکتر پیروز ارجمند مدیر سابق دفتر موسیقی وزارت ارشاد و دکتر نادر جعفری کارشناس حوزه سیاستگذاری موسیقی برگزار شد.

در آغاز نشست امامی با این مقدمه که فراگیری مصرف موسیقی در جامعه ایرانی خبر از ضرورت سیاست‌گذاری درست و دقیق می‌دهد، بیان کرد که ما نیاز داریم مبانی بالقوه‌ای که در فقه و سیاست‌های کلی نظام وجود دارد را بررسی کنیم و آن را بالفعل کنیم.

در همین راستا وی ضرورت تدوین یک متن سیاستی و راهبردی که بدون گردگویی موضع سیاستی جمهوری اسلامی را در رابطه با موسیقی بیان کند را مطرح کرد: ما نیازمند یک متن راهبردی هستیم که بتواند در مقام بیان، گرد گویی را کنار بگذارد، ما عمدتاً گرد صحبت میکنیم، اما زمان بزنگاه موضعی نداریم مثلاً میگوییم موسیقی انسان‎ساز بسیار مورد توجه ما است، اما آیا در مدارس میتوانیم آموزش موسیقی بدهیم یا خیر؟ می‌توانیم آلات موسیقی را در رسانه‌های رسمی نشان دهیم یا خیر؟ 

سید مجید امامی همچنین بیان کرد این راه‎نامه به دنبال حل معما‌ها و زیرمعما‌هایی است که منجر به ابهام‌های سیاستی شده. یکی از این معما‌ها و زیرمعما‌های مهم به فقه ما مربوط می‌شود، اما در آن انحصار ندارد.

در پایان وی به ذکر این مسئله پرداخت که تاکنون موضع ما در قبال موسیقی، فقدان نوعی سیاست‌گذاری صریح بوده و باید بدانیم که اگر این رویه ادامه یابد نتایج پیشرو برای فرهنگ و موسیقی ما بسیار منفی خواهد بود.

رضا مهدوی پژوهشگر حوزه موسیقی با اشاره به این نکته که موسیقی در ایران تاریخ سه هزارساله دارد، به بیان نقاط عطف موسیقی در قبل و بعد از اسلام پرداختند و خاطر نشان کردند که آنچه ما تحت عنوان موسیقی غربی و ساز‌های غربی می‌شناسیم، ریشه‌های خود را از موسیقی و ساز‌های ایرانی دریافت کرده است.

وی افزود از دوره صفویه است که بیمهری نسبت به موسیقی شروع می‌شود و این بیمهری تا به امروز ادامه یافته است. او در رابطه با نسبت احکام و موسیقی گفت: احکامی که برای موسیقی تعیین میشود حدودی است و مصداقی نیست و بار‌ها مقام معظم رهبری اشاره کردهاند که این همه پرسش نکنید، شما زمانی که پرسشی انجام دهید؛ عالم مجبور میشود بر اساس آن حکمی را صادر کند.

دکتر ارجمند که بصورت مجازی در این نشست شرکت داشتند ابتدا با یادآوری این نکته که موسیقی ریشه در فرهنگ ایرانی دارد و از بین نخواهد رفت ادامه دادند: همانطور که دکتر مهدوی گفتند صفویه نتوانست موسیقی را از بین ببرد، قاجاریه هم نتوانست، پهلوی هم نتوانست و هیچ جریانی نخواهد توانست فرهنگ را بسازد؛ فرهنگ را مردم می‌سازند.

مدیر سابق دفتر موسیقی وزارت ارشاد عنوان کرد که موسیقی پس از انقلاب روند کلی مثبتی را داشته، اما این چندان ارتباطی با سیاست‌گذاری جمهوری اسلامی ندارد. همچنین خاطرنشان کرد که موانعی سیاستی بر سر راه موسیقی از ابتدای انقلاب وجود داشته است که باید برداشته شوند.

نادر جعفری نیز در پایان جلسه به این نکته اشاره کردند که معضلی در عرصه سیاست‌گذاری داریم و آن تولید انبوه اسناد بالادستی است، این اسناد در دوره‌های مختلف تولید و اصلاح میشوند، اما اجرا نمی‌شوند.

وی گفت: سندی با عنوان بیانیه راهبردی موسیقی که مشابه عنوان همین سند است در سال ۹۴ و در دولت یازدهم نیز تدوین شد. راهبرد و اقدامات آن هم به مرور و پس از این تاریخ نوشته شده است، درنتیجه ما با پدیده تازه‌ای روبه رو نیستیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) افزودند: لابی و رانتی وجود دارد که مانع از تحقق و اجرای این اسناد میشود، در نتیجه معتقدم با چنین کار گروه‌هایی مشکل حل نمی‌شود.

ایشان همچنین اضافه کردند که مسئله موسیقی در کشور ما مربوط به فقه موسیقی نیست، بلکه مربوط است به ابهام موضع حاکمیت در رابطه با موسیقی و این مسئله باید توسط خود حاکمیت حل بشود. حل این مسئله خارج از توان و اراده متخصین و کارشناسان حوزه موسیقی است.

در جمع بندی نهایی ایشان گفتند: راه حل چیست؟ راه حل چیزی شبیه به همان کاری است که امام (ره) با مسئله شطرنج انجام دادند و خودشان به عنوان، ولی فقیه حکمی دادند و گره کور مسئله را باز کردند.