به مناسبت تولد حضرت علی اکبر علیه السلام، به ذکر بعضی از قسمتهای زندگی و فضائل ایشان میپردازیم. بنابر نقل مرحوم مقرم حضرت علی بن الحسین (علیه السلام) ملقب به علی اکبر پسر بزرگ امام حسین، در ۱۱ شعبان سال ۳۳ هجری دو سال قبل از کشته شدن عثمان به دنیا آمدند. [۱]مادر آن حضرت لیلی دختر ابی مرّة بن عروة بن مسعود ثقفی است.
خاندان مادر حضرت علی اکبر
درباره جده مادری ایشان یعنی عروة بن مسعود ثقفی ماجرایی جالبی در تاریخ صدر اسلام ثبت است؛ و رسول الله صلی الله علیه و آله، عروة بن مسعود ثقفی را مثل مومن آل یاسین [۲]و شبیهترین مردم به عیسی بن مریم سلام الله علیهما نامیدند. [۳]دیدار با پنج امام
حضرت علی اکبر دو سال قبل از کشته شدن عثمان متولد شدند، به همین دلیل دوران امامت پدر بزرگشان، امام علی علیه السلام را دیدند. ایشان در دوران امامت عمویشان امام حسن مجتبی علیه السلام و دوران امامت پدرشان، امام حسین علیه السلام حضور داشتند.
بنابر قول مشهور مورخان، علی اکبر علیه السلام از برادر خود امام سجاد علیه السلام بزرگتر بودند. همچنین پسر آن امام، حضرت باقر علیه السلام در ماجرای کربلا چهار سال داشتند، و شاهد شهادت اباعبدالله الحسین و یارانشان بودند.
از امیرالمومنین علی علیه السلام اشعاری در شأن حضرت علی اکبر نقل شده است، این نشان دهنده عظمت حضرت علی اکبر است که امام علی علیه السلام در شأنشان اشعاری بیان کردهاند:
«لمتر لم یغل علی الاکل کان اذا من محتف یمشی
و من فاعل یغلی بنی اللحم حتی اذا» [۴]دیده نشده هیچ چشم راهرو پا برهنه یا کفش دار (یعنی هیچ بشری ندیده است) که نظیر او دیده باشد؛ الی آخر که چهار بیت میشود؛ و هم چنین جناب علی اکبر از پدربزرگشان حضرت علی علیه السلام روایت نقل کردهاند.
بعد از شهادت امام علی علیه السلام در دامان عمویشان حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام پرورش یافتند و این تربیت و تاثیر گذاری امام مجتبی تا حدی بود که در زیارت نامه ایشان میخوانیم:
«السلام علیک یا بن الحسن و الحسین» [۵]این نشان از وابستگی شدید و هم چنین جایگاه تربیتی عمویشان دارد.
شباهت حضرت علی اکبر علیه السلام به حضرت، ولی عصر عجل الله فرجه
به گزارش تاریخ نویسان علی بن الحسین علیه السلام ملقب به علی اکبر اولین شهید از بنی هاشم در روز عاشورا بود. در کتب مقاتل عاشورا نقل کرده اند، در روز عاشورا زمانی که علی اکبر علیه السلام راهی میدان نبرد شدند، امام حسین (علیه السلام) درباره او فرمودند:
«اللهم اشهد علی هولاء القوم فقد برز إلیهم غلام اشبه الناس خَلقاً و خُلقاً و منطقاً برسولک و کنا إذا اشتقنا إلی نبیک نظرنا إلیه»
«خدایا گواه باش، بر این قوم، جوانی که در خلقت و سیرت و گفتار شبیهترین مردم به پیامبرت بود، به جنگ این مردم رفت، و ما هرگاه به دیدن پیامبرت مشتاق میشدیم به او نگاه میکردیم». [۶]این حدیث نشان دهنده شباهت خاص علی اکبر علیه السلام به رسول الله دارد، تا آن حد که امام حسین علیه السلام هرگاه مشتاق دیدار پیامبر میشدند، به جوانشان نگاه میکردند. آن قدر این روایت مهم است که مرحوم طهرانی در ادامه این حدیث مینویسند:
«و اگر نه چنان بود که این بزرگوار شهید شد و نصوص متواتره در امامت سید الساجدین علیه السلام وارد شده، ممکن بود کسی به این خبر تمسک کرده، قائل به امامت آن جناب شود.» [۷].
اما در روایتی جابر انصاری از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نقل میکند، حضرت مهدی عجل الله فرجه هم نام و هم کنیه رسول الله و شبیهترین مردم در خُلق و خلقت به آن حضرت هستند:
«مهدی عجل الله فرجه از فرزندان من است، اسم او، چون اسم من و کنیه او، چون کنیه من است، در خلقت و خوی شبیهترین مردم به من است.» [۸]از این روایت و دیگر روایاتی که درباره شباهت حضرت مهدی به رسول خدا، در خُلق و خلقت نقل شده است، و روایتی که درباره شباهت علی اکبر به پیامبر صلیالله علیه وآله در خُلق و خلقت است، میتوان نتیجه گرفت، حضرت علی اکبر علیه السلام شباهت به حضرت مهدی عجل الله فرجه داشتهاند.
منبع: برنا