با دستان خودتان سبزه بکارید
اگر اهل سبزه کاشتن باشید احتمالا این روز‌ها جوانه‌های اولیه سر از دانه بیرون زده و به شما سلام گفته‌اند.
اگر تا به حال تجربه‌ای در زمینه کاشتن سبزه نداشته اید و یا در گیرودار خانه‌تکانی، زمان از دست‌تان دررفته، بگذارید این مژده را بدهیم و بگوییم که هنوز دیر نشده و فقط باید همین امروز بسم الله را بگویید تا سفره هفت سین تان به سبزه دست‌ساز خودتان مزین شود.
بیشتربخوانید
خاطرات سبز کردن سبزه عید
گرچه سال‌ها بود توان این را نداشت که تنهایی از خانه بیرون بزند و هرآنچه می‌خواهد را چند قدم آن طرف‌تر از بقالی محل بخرد، اما با این حال هنوز هم شور زندگی در وجودش سرشار بود و دلش مثل همان سال‌های جوانی پرشور. ۱۰، ۱۵ روزمانده به عید، یکی از بچه‌ها را خبر می‌کرد تا دیرنشده برایش گندم بخرند و برود سراغ سبزه انداختن برای بچه‌ها که دیگر سبزه‌های مادرجون برایشان حکم کیمیا داشت. عصازنان خودش را به آشپزخانه می‌رساند، ظروف سفالی را از کنج آخرین کابینتی که دسترسی به آن فقط کار خودش بود، بیرون می‌آورد و با نظم خاصی همه را روی کانتر می‌چید.
از خیساندن گندم‌ها تا سبز شدنشان، همه و همه به دست خودش رقم می‌خورد، اما با این حال معتقد بود سبزه انداختن از آن هنر‌هایی است که هر خانمی باید آن را بلد باشد! از نگاه مادرجون، سبزه بازاری جایی در سفره هفت سین نداشت و به همین خاطر هم هرسال در آستانه نوروز، یادآوری رسم و رسوم شیرین سبزه اندازون از زبان مادرجون برای دختر‌ها و عروس‌ها تکرار می‌شد. می‌گفت: «مادرجان همگی یک سبزه پیش من دارید، اما بروید و با دستان خودتان سبزه بیندازید، هم شگون دارد و طراوت و شادابی به زندگی‌هایتان می‌آورد و هم یاد می‌گیرید اگر من نبودم، چطور یک سبزه زیبا و پربار عمل بیاورید...»
سبزه کاشتن، هنری دیگر از زنان ایرانی
احتمالا اکثر شما این روایت را به نوعی زندگی کرده اید و پیک خوبی برای انتقال سینه به سینه آداب و رسوم زیبای سبزه انداختن و پاسداری از این سنت دیرینه ایران کهن هستید، پس بیایید با همان عشق به ارث رسیده از مادر‌ها و مادربزرگ‌ها دست به کار شوید و تا دیرنشده سبزه سفره هفت سین تان را با دستان خودتان سبز کنید. حتی می‌توانید مثل همه مادرجون‌هایی که دلی به وسعت دریا داشتند، علاوه بر سبزه‌ای که برای خودتان می‌اندازید، چند ظرف سفالی کوچک هم اضافه تدارک ببینید تا اگر در تب و تاب سال تحویل، کسی از دوست و همسایه بدون سبزه ماند، سفره اش از این نماد طراوت و شادابی خالی نماند. راستی مادرجون‌هایتان را هم فراموش نکنید و اینبار شما با یک ظرف سبزه زیبا به دیدارشان بروید؛ البته شاید هم مجبور باشید بر سر مزارشان سال نو را به آن‌ها تبریک بگویید که خب زیارت اهل قبور در روز‌های ابتدایی نوروز هم سنت پسندیده‌ای است، خصوصا اگر با یک سبزه زیبا و هنر دست خودتان، همراه باشد.
چه سبزه‌ای بکاریم؟
اما اصلا چگونه و چه زمانی باید سبزه بیندازیم؟ اگر اهل سبزه انداختن باشید که احتمالا این روز‌ها جوانه‌های اولیه سر از دانه بیرون زده و به شما سلام گفته اند، اما اگر تا به حال تجربه‌ای در این زمینه نداشته اید و یا درگیر ودار خانه‌تکانی، زمان از دست تان در رفته، بگذارید این مژده را بدهیم و بگوییم که هنوز دیر نشده و فقط باید همین امروز بسم الله را بگویید تا سفره هفت سین تان به سبزه دست‌ساز خودتان مزین شود. حدودا ۱۰ روز تا تحویل سال باقی مانده و قاعدتا باید سراغ بذر‌ها و دانه‌هایی بروید که در این مدت عمل می‌آیند. با این حساب، گزینه‌های پیش رویتان، گندم، ماش و خاکشیر هستند، پس بیشتر از این زمان را از دست ندهید. اما و اگر‌ها را کنار بگذارید و دور حرف‌هایی، چون به دستم نمی‌آید و مرا چه به سبزه انداختن را هم خط بکشید؛ مطمئن باشید اگر عشق و توکل را چاشنی کارتان کنید حتما حتما نتیجه اش بسیار عالی و هیجان انگیز خواهدبود.
سبزه ماش و گندم
برای درست کردن سبزه ماش حدودا به ۱۲ روز و برای سبزه گندم به ۱۰ روز زمان نیاز دارید. روش کاشت هردو به یک شکل است و فقط کافی است نکات لازم را رعایت کنید تا سبزه‌ای زیبا داشته باشید. در اولین قدم باید مقداری از دانه موردنظر (حدود ۲۰۰ گرم برای یک ظرف متوسط) را در ظرفی پر از آب خیس کنید و حدود یک شبانه روز اجازه دهید تا دانه‌ها به خوبی خیس بخورند. در این مدت زمان باید یکی، دوبار، آب دانه‌ها را عوض کنید تا آب مانده موجب گندیدگی آن‌ها نشود. بعد از ۲۴ ساعت، وقت آن است که دانه‌ها را داخل دستمالی نازک و نخی بریزید و این بار دو، سه روز اجازه دهید تا جوانه بزنند. فقط حواستان باشد که دستمال را بطور مرتب نم‌دار کنید تا دانه‌ها خشک نشوند. همچنین از خیس کردن بیش از حد دستمال هم بپرهیزید، زیرا آب دادن زیاد می‌تواند دانه‌ها را خراب کند. وقتی جوانه‌های کوچک از سر دانه‌ها نمایان شده و کمی رشد کردند، وقت آن رسیده تا ماش یا گندم خود را به ظرف موردنظر انتقال دهید. از اینجا به بعد نیز باید حواستان به آب و نور سبزه‌ها باشد. نور آفتاب از پشت پنجره و آبرسانی به سبزه‌ها در حدی که آب در ته ظرف جمع نشود، برای رشد سبزه کفایت می‌کند. اگر با همین دست فرمان پیش بروید، سبزه شما تا لحظه سال تحویل حسابی قد کشیده و سرسفره هفت سین خودنمایی خواهد کرد.
سبزه خاکشیر
برای درست کردن سبزه خاکشیر هنوز چند روزی زمان دارید. عمل آمدن این سبزه حدود ۵ تا ۷ روز زمان می‌برد که با این حساب طی چند روز آینده باید دست به کار شوید. ابتدا مقداری خاکشیر را به مدت ۶ تا ۱۲ ساعت در آب خیس کنید تا خاکشیرها به خوبی لعاب داده و آماده کاشت شوند. در مرحله بعد، ظرف موردنظر خود که معمولا کوزه‌ای سفالی است را با لایه نازکی از پنبه و سپس تنظیف یا یک جوراب زنانه بپوشانید و بروید سراغ کاشت خاکشیرها. آب خاکشیرها را که خالی کردید، آن‌ها را با دست روی تنظیف بمالید تا همه جای ظرف تان به شکل یکنواخت پر از خاکشیر شود. اگر از کوزه استفاده می‌کنید، باید داخل کوزه آب بریزید و تا زمان سبز شدن خاکشیرها نیز روزی یکی، دوبار سطح کوزه یعنی خاکشیرها را با آب اسپری کنید. اگر هم از کوزه استفاده نمی‌کنید، باید روزی ۲ تا ۳ بار اسپری آب را انجام دهید و حتی ظرف تان را با نایلون بپوشانید تا نتیجه بهتری بگیرید. فقط حواستان باشد که نایلون با خاکشیرها برخورد نداشته باشد. برای سبز شدن خاکشیرها هم علاوه بر اسپری آب، به نورکافی و غیرمستقیم نیاز دارید.
حالا که با روش کاشت سبزه آشنا شدید، حتما به این نتیجه رسیده اید که اصلا کار سخت و پیچیده‌ای پیش رو ندارید و با کمترین هزینه ممکن می‌توانید سبزه خودتان را داشته باشید. بله درست است و همانطور که گفتیم اگر همت کنید و عشق و توکل را چاشنی کارتان، حتما حتما نتیجه‌ای بسیار عالی خواهید گرفت. پس سبز باشید و سبز بمانید.
منبع: فارس
