محمود قربانزاده معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی گفت: با توجه به در پیش بودن سال نو و استقبال شهروندان از خرید ماهی‌های قرمز، این اداره کل به عنوان تنها مرجع کنترل بهداشتی، مراکزی را برای فروش اینگونه ماهی‌ها تحت نظارت قرار داده که با مجوز دارای نشان شبکه دامپزشکی مشخص شده‌اند.

او افزود: توصیه می‌شود مردم برای حفظ سلامت خود، ماهی قرمز مورد نیاز سفره هفت سین و یا آکواریوم خود را با رعایت اصول بهداشتی از این مراکز خریداری نمایند.

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی ادامه داد: با وجود اینکه تاکنون گزارشی مبنی بر بروز بیماری در انسان با منشاء ماهی‌های زینتی در کشور دریافت نشده است، اما احتمال بروز بیماری‌های پوستی از طریق تماس با این گونه ماهی‌ها وجود دارد.

قربانزاده بیان کرد: می‌توان با اقدامات پیشگیرانه از قبیل استفاده از دستکش به ویژه برای افراد حساس و دارای سوابق حساسیت، شست و شوی کامل دست‌ها با آب و صابون بعد از هر بار دست زدن به آب یا ماهی زینتی، جلوگیری از دست زدن کودکان به ماهی‌ها و آموزش بهداشت فردی به آن‌ها و عدم دستمالی چشم، صورت و دهان بعد از کار با آکواریوم یا ظرف نگهداری ماهی را مورد توجه قرار داد.

او تصریح کرد: همچنین رعایت دوره حداقل ۲ هفته‌ای قرنطینه برای ماهی‌های جدیدالورود در یک آکواریوم یا ظرف جداگانه، جداسازی ماهی‌های دارای وضعیت غیرطبیعی یا بیمار از سایر ماهی‌ها تا زمان حصول اطمینان از سلامت آنها، مراجعه به دامپزشک در صورت مشاهده هر نوع علائم و ناراحتی در ماهی یا ناراحتی پوستی، از بروز بیماری‌های احتمالی قابل انتقال به انسان جلوگیری کرد.

ماهی سالم بخرید

محسن نژاد کارشناس مسئول آبزیان اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی با تاکید بر اینکه باید در هنگام خرید از سلامت ماهی قرمز مطمئن شد، گفت: از خصوصیات ماهی سالم داشتن حرکات متعادل، نداشتن جای زخم، نقاط سفید یا قرمززنگ یا لکه‌های غیرمعمول روی بدن است.

او افزود: پولک‌های ماهی قرمز باید کاملا سالم باشد، چشم‌ها یک طرفه یا دوطرفه یا بیرون زده نباشد و باله‌های آن نیز باید نرم و فاقد هر گونه پوسیدگی، خوردگی یا ریختگی باشد.

کارشناس مسئول آبزیان اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی ادامه داد: تنگ ماهی قرمز نباید در قسمت‌های گرم خانه نگهداری شده و یا در معرض تابش مستقیم نور آفتاب قرار گیرد، زیرا این ماهی‌ها باید در محلی خنک نگهداری شوند به گونه‌ای که گذر شب و روز را هم متوجه شوند.

نژاد بیان کرد: برای نگهداری از ماهی قرمز باید دمای خانه یا آب محل نگهداری آن‌ها بین ۲۲ تا ۲۶ درجه سانتیگراد باشد، زیرا کمتر از این دما باعث کم تحرک شدن این آبزی و عوارض دیگر برای آن می‌شود.

او تصریح کرد: ظروفی که برای نگهداری ماهی قرمز استفاده می‌شود باید دهانه بزرگی داشته باشد، زیرا هر چه سطح تماس آب با هوا بیشتر باشد ماهی‌ها اکسیژن بیشتری دریافت می‌کنند.

کارشناس مسئول آبزیان اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی تاکید کرد: آب تنگ ماهی باید هفته‌ای یک یا ۲ بار تعویض شود، برای استفاده از آب شهری باید این آب را ۴۸ ساعت قبل در جایی ثابت قرار داد تا کلر آن خارج شود و بعد ماهی را در آن قرار داد.

نژاد اظهار کرد: غذای ماهی قرمز باید از مواد غذایی که کربوهیدرات بالا و پروتئین اندکی دارند، تهیه شود که این غذا را می‌توان از اکواریوم فروشی‌ها خریداری کرد.

او افزود: به هیچ وجه به ماهی قرمز خرده نان نباید داد، زیرا باعث نفخ و تولید گاز در ماهی شده و مشکل ساز می‌شود و بهتر است مردم غذای آماده مخصوص این ماهی را تهیه کرده و به میزان کم در اختیار ماهی قرار دهند.

کارشناس مسئول آبزیان اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی ادامه داد: برخی ماهی‌ها گوشتخوار و برخی همانند ماهی قرمز علفخوار هستند، بنابر این باید از نگهداری ماهی قرمز با ماهی‌های گوشتخوار در یک فضا پرهیز کنید.

نژاد بیان کرد: آب مورد استفاده برای نگهداری ماهی‌ها باید بهداشتی باشد و در صورت استفاده از آب شبکه آبرسانی شهری، باید کلرزدایی شده و یا برای خروج کلر قبل از استفاده دست کم ۴۸ ساعت در ظروف دهان باز نگهداری و ذخیره شود.

او تصریح کرد: برای ضدعفونی کردن ظرف ماهی در پایان نوروز نیز باید از نمک به میزان سه درصد و سایر مواد ضدعفونی مانند پرمنگنات پتاسیم و بتادین استفاده کرد.

هشدار به کودکان و بیماران تنفسی در ارتباط با ماهی قرمز

کارشناس مسئول آبزیان اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی با اشاره به اینکه کودکان نباید به هیچ وجه در تماس با ماهی یا آب ماهی قرمز باشند، تاکید کرد: در صورت تماس و دست بردن در آب ماهی، شست و شوی دست با آب و صابون و نیز ضد عفونی دست‌ها ضروری است.

نژاد با بیان اینکه برای خودرو‌های حامل ماهی قرمز باید گواهی بهداشتی حمل از شبکه‌های دامپزشکی دریافت شود، اظهار کرد: افراد مبتلا یا مشکوک به بیماری تنفسی نباید در حمل و نقل و تماس با ماهی قرمز دخالتی داشته باشند.

او افزود: مراکز عرضه نیز باید دارای مجوز باشند و تاکید می‌شود تخلیه محموله‌های این ماهی با نظارت کارشناس دامپزشکی باشد و آب ماهی در این مراکز باید به شبکه فاضلاب عمومی سرازیر شود و از ریختن آن در دریاچه‌ها و رودخانه‌‍ها جلوگیری شود.

خرید لاک پشت و حلزون ممنوع

کارشناس مسئول آبزیان اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی ادامه داد: توصیه اکید داریم که مردم به صورت جدی از خرید برخی خزندگان و جانوار دوزیست از جمله حلزون، لاک پشت، سمندر و مار، که به عنوان یک فرهنگ اشتباه در آستانه سال نو رواج می‌یابد، با هدف حفظ سلامت خود و کودکانشان خودداری کنند.

نژاد بیان کرد: طی سال‌های اخیر همراه بافروش ماهی قرمز برای سفره هفت سین، فروش برخی جانواران مانند حلزون بی سی (حلزون غفازی)، لاک پشت گوش قرمز، سمندر و برخی انواع مار رایج شده است که خرید این اقلام تهدیدی جدی برای سلامت است.

او تصریح کرد: اساسا خزندگان و دوزیستان موجوداتی هستند که می‌توانند ناقل بیماری باشند و خرید و نگهداری آن‌ها در آکواریوم و منزل به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

کارشناس مسئول آبزیان اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی تاکید کرد: به عنوان مثال حلزون غفازی و لاک پشت گوش قرمز، که ظاهری بسیار زیبا و جذاب هم دارند اکثرا مبتلا به باکتری سالمونلا هستند و می‌توانند عامل بیماری حصبه و اسهال خونی باشند و در مواردی هم ابتلا به مننژیت از جمله خطرات نگهداری این گونه‌های جانوری است.

نژاد اظهار کرد: متاسفانه فروش این گونه‌ها به قدری زیاد شده است که به رغم امکان برخورد قانونی با فروشندگان از سوی شبکه دامپزشکی با توجه به زیرزمینی بودن فعالیت‌های مربوط به پرورش و فروش آن، تنها آگاهی و همکاری مردم می‌تواند از گسترش خرید و فروش آن و تهدید سلامت جامعه جلوگیری کند.