اگر این روزها هنگام غروب آفتاب و شبانه، سری به ارگ کریم خان زند در شهرستان شیراز بزنید ارگ یگانه و بی همتای کریم خانی را با چاشنی قلیان میبینید.
سیاوش آریا فعال و پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس اظهار کرد: بیش از ۲ ماه است که خبرها از آن حکایت دارد که غروبها و شب هنگام در بیرون محوطه ارگ کریم خان زند، و در کنار دیوار و باروهای (برج) آن، افراد زیادی جمع شده و سرگرم مصرف دخانیات و قلیان هستند و بازار فروش قلیان داغ داغ است.
او ادامه داد: همچنین افرادی به تکدی گری و گدایی، فال گیری و کارهای نابهنجار سرگرم بوده و چهره زشت و زنندهای را به نمایش گذاشته اند که در شأن و منزلت شهر ادب و هنر و فرهنگ ایران زمین، شیراز نیست.
پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس افزود: از سویی، ارگ کریم خان زند نگین معماری و چشم و چراغ و آبروی شهرستان شیراز به شمار میآید و هویت مردم این کهن شهر را تشکیل میدهد. با این همه، چشم انداز بیرون محوطه کریم خانی که خود یکی از گردشگاهها یا به گفتهای دیگر تفرج گاههای مردم شهرستان شیراز و محل بازدید مسافران و گردشگران بی شماری است و یکی از منطقههای زیبای شیراز به شمار میآید از سوی قلیان فروشیها و تکدی گران خدشه دار شده و صحنه نازیبا و نابهنجار و زنندهای را به نمایش گذاشته است.
او اضافه کرد: جا دارد در گام نخست شهرداری منطقه که وظیفه اصلی حفاظت و نگهداری شهر و زیبایی آن را بر دوش دارد و دوم اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که وظیفه پاسداری و نگاهبانی از یادمانهای تاریخی و فرهنگی را بر دوش دارد وارد عمل شده و کل محوطه بیرونی ارگ کریم خانی را پاکسازی کرده و به افراد ولگرد، فالگیر، معتاد و قلیان فروشیها و غیره، هشدار و اخطار دهند و این بساط زشت و نازیبا را هرچه زودتر برچینند.
این فعال میراث فرهنگی بیان کرد: مجموعه ارگ کریم خانی به همراه موزه پارس، بازار وکیل، گرمابه و مسجد وکیل در فهرست موقت ثبت جهانی یونسکو قرار دارند و تنها سد راه آنها هتل آسمان در خیابان رودکی است که باید اشکوبههای (طبقات) آن کوتاهتر شود تا راه ثبت جهانی آن هموار شود.
آریا تصریح کرد: کنشگران میراث فرهنگی و راهنمایان گردشگری به وضعیت موجود اعتراض دارند و خواستار پاکسازی محوطه بیرونی ارگ کریم خانی و رسیدگی هرچه زودتر مسئولان امر هستند.
او با بیان اینکه این موضوع با وجود پیگیریها در یکی دو ماه گذشته، هنوز به نتیجه نرسیده است، اضافه کرد: به راستی دیدن چنین صحنههایی بی حرمتی و دهن کجی نخست به مردم و هویت ساکنان شهر شیراز و از طرفی بی حرمتی به میراث ارزشمند و پاک گذشتگان خردمند و دانای ماست.
ارگ کریم خانی نشانه هویتی و شناسنامه بالنده و افتخارآمیز مردم شهرستان شیراز و ایران بوده و در جهان پرآوازه است؛ و همه جهانیان شیراز را در کنار آرامگاه حافظ و سعدی با مجموعه یگانه و ارزشمند زندیه و ارگ استوار و شکوهمند کریمخانی میشناسند.
ارگ کریمخان یا کریم خانی از جمله آثار تاریخی دوره زندیه شهر شیراز است و در میدان شهرداری این شهر واقع شده است. کریم خان زند برای ساخت این ارگ از بهترین هنرمندان و معماران آن دوره دعوت به همکاری کرد. ساخت ارگ کریم خانی که در واقع دژی نظامی بوده است، بین سالهای ۱۷۶۶ و ۱۷۶۷ میلادی انجام شد.
بنای ارگ کریمخانی، ترکیبی از ۲ معماری مسکونی و نظامی است. بخش درونی ارگ با ایوانها و اتاقهای نقاشی شده، آبنماها و باغچهها از ظرافت خاصی برخوردار است. سه ضلع شمال، جنوب و غرب هر یک دارای یک ایوان و شش اتاق مسکونی در دو طرف آن است.
ارگ اندرونی، کاخ سلطنتی کریم خان و خانوادهاش بوده که در زمینی به مساحت حدود ۱۳ هزار متر مربع با حدود ۴ هزار متر مربع زیر بنا در غرب میدان توپخانه قدیم واقع است.