با تعویق یک ساله بازی‌های آسیایی و به جز برگزاری جام جهانی فوتبال، ۱۴۰۱ سال چندان شلوغ و پررویدادی برای ورزش کشور به ویژه در رشته‌های غیرفوتبالی نبود. با این حال سال ۱۴۰۲ را می‌توان یک سال پر از رویداد‌های مهم و بزرگ و یک سال کلیدی برای ورزش کشور قلمداد کرد.

از فوتبال تا کشتی، وزنه‌برداری، تکواندو، والیبال، بسکتبال و... باید برای کسب سهمیه المپیک پاریس تلاش کنند. از سویی برگزاری بازی‌های آسیایی هانگژو یک سال قبل از المپیک هزینه‌های سنگینی را به ورزش کشور تحمیل خواهد کرد و از سویی یک متر و معیار برای سنجش عملکرد ورزش ایران خواهد بود.

همچنین برگزاری جام ملت‌های فوتبال آسیا در ماه‌های پایانی سال می‌تواند یک اتفاق ویژه برای ورزش ایران با حضور یک مربی ایرانی در رأس تیم ملی باشد.

در کنار تمام این رویداد‌های مهم و بزرگ، مشکلات مالی و کمبود جدی بودجه ورزش یک معضل بزرگ خواهد بود. در همین روز‌های پایانی سال بار‌ها شنیدیم که خیلی از فدراسیون‌ها به خاطر مشکلات مالی مجبور به لغو اعزام‌های خود شدند و با روندی که از نظر بودجه‌ای در آن قرار داریم، بعید نیست در سال جدید تعداد این خبر‌ها بیش از پیش باشد.

با این حال در اولین روز‌های سال ۱۴۰۲ نگاهی گذرا به رویداد‌های مهم ورزش ایران در سال پیش رو می‌اندازیم:

بازی‌های آسیایی هانگژو
هر چهار سال یک بار رقابت بین ورزشکاران ایرانی و دیگر کشور‌های آسیایی در تمامی رشته‌ها یک آزمون بزرگ برای ورزش ایران به حساب می‌آید. رتبه چهارمی که فقط یک بار سال ۲۰۱۰ در همین کشور چین به دست آمده، فعلا رویای نسبتا دور از دسترسی برای ایران به حساب می‌آید و قرارگرفتن بین رتبه‌های پنجم یا ششم در جدول مدال‌ها برای ورزش ایران قابل پیش‌بینی است. این رویداد برای خیلی از ورزشکاران ایرانی یک مسابقه با ارزش و مهم به شمار می‌رود و حتی شاید نقطه پایان کار آن‌ها باشد؛ همان‌طور که الهه منصوریان ستاره ووشوی ایران چند روز قبل چنین خبری را اعلام کرد. احسان حدادی هم که ۴ طلای بازی‌های آسیایی را در کارنامه دارد، می‌خواهد با کسب پنجمین طلا در هانگژو به یک رکورد افسانه‌ای دست پیدا کند. به هر حال با قطعی شدن برگزاری این بازی‌ها در چین، ورزش ایران در خیلی از رشته‌ها به استقبال این مسابقات رفته است. بازی‌های آسیایی هانگژو که قرار بود در تابستان ۲۰۲۲ برگزار شود، حالا در مهر ماه امسال انجام خواهد شد و برگزاری آن در سال قبل از المپیک در نوع خود چالشی بزرگ به حساب می‌آید.

مسابقات جهانی کشتی
نناد لالوویچ برای دومین سال متوالی میزبانی مسابقات جهانی کشتی را به کشور خودش سپرده و قرار است باز هم این رقابت‌ها در صربستان برگزار شود. البته ارزش و اهمیت مسابقات امسال با دو سال اخیر قابل مقایسه نیست، چون بخش قابل توجهی از سهمیه‌های المپیک پاریس در همین رقابت‌ها توزیع خواهد شد. نفرات اول تا سوم مسابقات سهمیه المپیک ۲۰۲۴ را کسب می‌کنند و همین موضوع اهمیت این رویداد را برای فدراسیون کشتی نسبت به بازی‌های آسیایی چند برابر کرده، چون آزاد و فرنگی‌کاران باید از ۱۲ سهمیه موجود، بخش اعظمی از آن را در صربستان کسب کنند؛ وگرنه کارشان بسیار دشوار خواهد شد. مثل همیشه هم این مسابقات قطعا با دوئل‌های جذابی همچون نبرد حسن یزدانی و دیوید تیلور همراه است تا علاقه‌مندان به کشتی را طی یک هفته پای تلویزیون میخکوب کند.

* تکواندو و وزنه‌برداری در وضعیت مشابه کشتی
برای دو رشته مدال‌آور دیگر ایران در المپیک یعنی تکواندو و وزنه‌برداری نیز وضعیت مشابه کشتی است. همان‌طور که چند روز قبل هادی ساعی رئیس فدراسیون تکواندو اعلام کرد تکلیف ملی‌پوشان این رشته برای کسب سهمیه از طریق رنکینگ در مسابقات جهانی ۲۰۲۳ آذربایجان مشخص خواهد شد، چون نتیجه گرفتن یا نگرفتن در این رویداد مسیر ورزشکاران را برای رسیدن به المپیک مشخص می‌‍کند. در وزنه‌برداری هم که با نواب نصیرشلال به عنوان سرمربی جدید تیم ملی استارت زده، وضعیت به همین شکل است و وزنه‌برداران باید علاوه بر مسابقات جهانی ۲۰۲۳ در دیگر مسابقات گزینشی شرکت کنند تا بتوانند در یک رقابت سنگین مجوز حضور در المپیک پاریس را به دست آورند.

* والیبال، بسکتبال و هندبال به امید المپیکی شدن
در دوره قبلی (المپیک توکیو) حضور همزمان تیم ملی والیبال و بسکتبال در دهکده مسابقات اتفاق ویژه‌ای به حساب می‌آمد و باعث بالا رفتن آمار ورزشکاران ایرانی حاضر در المپیک هم شد. در سال ۱۴۰۲ هم تیم ملی والیبال مسابقات مهم و کلیدی انتخابی المپیک را در پیش خواهد داشت، هم بسکتبال و هم هندبال. اخیرا قرعه‌کشی مسابقات والیبال انتخابی المپیک برگزار شده و ایران با قرار گرفتن در یکی از سخت‌ترین گروه‌ها با حضور تیم‌هایی همچون برزیل و ایتالیا راه دشواری را پیش روی خود می‌بیند. از سوی دیگر تیم ملی بسکتبال که به سختی مجوز حضور در جام جهانی را به دست آورد، باید عنوان بهترین تیم آسیایی را در این رویداد به نام خود ثبت کند که به مراتب دشوارتر از دوره قبلی است. هندبالیست‌ها نیز با وجود تیمی همچون قطر که از بازیکنان چندملیتی بهره می‌برند، همواره برای کسب سهمیه المپیک یک آزمون سخت دارند. به هر حال باید امیدوار بود از این سه رشته توپی و تیمی حداقل ۲ سهمیه برای ایران به دست بیاید.

امید‌های فوتبال به امید شکستن طلسم ۴۸ ساله
در سال جاری مسابقات فوتبال زیر ۲۳ سال قهرمانی آسیا برگزار می‌شود و تیم فوتبال امید ایران که هنوز سرمربی آن مشخص نیست، می‌بایست برای شکستن یک طلسم ۴۸ ساله تلاش کند. المپیک ۱۹۷۶ مونترال آخرین باری که فوتبال در کاروان المپیکی ایران جای داشت و حالا باید امیدوار بود تا در سالی که امید‌های فوتبال ایران هم باید در بازی‌های آسیایی و هم مسابقات انتخابی المپیک در قطر به میدان بروند، این طلسم را بشکنند.

* کسب سهمیه المپیک، دغدغه اصلی ورزشکاران
نه تنها در سه رشته مدال‌آور کشتی، وزنه‌برداری و تکواندو بلکه در تمامی رشته‌ها بخش اعظمی از مسابقات کسب سهمیه المپیک ۲۰۲۴ پاریس در همین سال ۱۴۰۲ انجام می‌شود. از تیراندازی تا شمشیربازی و دوومیدانی و سایر رشته‌های المپیکی امسال باید با حضور در رویداد‌های مختلف سهمیه‌های مدنظر خود را کسب کنند. اعزام‌های پرتعداد می‌تواند رمز موفقیت ورزشکاران و فدراسیون‌ها باشد، اما مشکلات مالی هم می‌تواند سد بزرگی برای کسب این موفقیت‌ها باشد. باید دید ایران می‌تواند رکورد کسب سهمیه‌ها را برای المپیک پاریس جابه‌جا کند و با بیش از ۷۰ ورزشکار به استقبال این المپیک برود یا خیر.

* یورش به سوی قهرمانی فوتبال آسیا با مربی ایرانی
اما فوتبال ایران بار دیگر یک چالش بزرگ را پیش رو دارد. یک سال بعد از جام جهانی تیم ملی باید بعد از سال‌ها بار دیگر با یک مربی ایرانی در یک تورنمنت بزرگ به میدان برود. جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ که قرار بود به میزبانی چین برگزار شود، با جابه‌جایی میزبان و رفتن به قطر، حالا قرار است در اولین ماه‌های سال ۲۰۲۴ برپا شود. مثل چند دوره اخیر ایرانی‌ها به چیزی جز قهرمانی در آسیا راضی نیستند و این بار با یک مربی ایرانی یعنی امیر قلعه‌نویی به فکر فتح قاره کهن خواهند بود. باید دید سکانس پایانی فوتبال ملی ایران در سال ۱۴۰۲ چگونه خواهد بود؛ بالا بردن جام قهرمانی آسیا یا فراموشی آرزو‌ها تا ۴ سال دیگر.