شانس بقای بشریت در وهله اول، در یک چیز خلاصه می‌شود و آن احتمال برخورد یک سنگ فضایی غول‌پیکر به زمین است که شاید سرنوشت دایناسور‌ها را برای ما رقم بزند. یکی از راه‌های در امان ماندن از این خطر، بررسی اندازه دهانه‌های برخوردی بزرگ است که اخیرا در زمین شکل گرفته‌اند. «جیمز گاروین» (James Garvin)، دانشمند ارشد «مرکز پرواز فضایی گادرد» (GSFC) ناسا گفت: پژوهش جدید ما نشان می‌دهد سیارک‌ها بزرگ‌تر از چیزی هستند که پیشتر تصور می‌شد و این بدان معناست که زمین بیشتر در معرض خطر برخورد‌های شدید قرار دارد.

سیارک‌ها بزرگ‌تر از چیزی هستند که پیشتر تصور می‌شد و این بدان معناست که زمین بیشتر در معرض خطر برخورد‌های شدید قرار دارد.
گاروین و همکارانش با استفاده از کاتالوگ جدیدی از تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بالا، حلقه‌های بزرگی را در اطراف سه دهانه برخوردی و یک دهانه احتمالی با قدمت یک میلیون سال یا کمتر شناسایی کردند. از نظر گاروین، حلقه‌ها نشان می‌دهند که دهانه‌ها ده‌ها کیلومتر گسترده‌تر هستند و رویداد‌های خشونت‌آمیزتری را نسبت به آنچه دانشمندان پیشتر تصور می‌کردند، به همراه دارند.

اگر گاروین درست بگوید، هر ضربه منجر به وقوع انفجاری حدود ۱۰ برابر خشونت‌بارتر از بزرگترین بمب هسته‌ای تاریخ خواهد شد. حتی اگر این ضربه‌ها به اندازه ضربه‌ای که دایناسور‌ها را از بین برد ویرانگر نباشند، باز هم آب‌وهوای جهان را مختل خواهند کرد و باعث انقراض محلی خواهند شد.

بدون انجام دادن بررسی میدانی برای پشتیبانی از نتایج، پژوهشگران در مورد دایره‌هایی که گاروین و همکارانش روی نقشه‌ها ترسیم کرده‌اند، محتاط هستند. بیل بوتکه، پژوهشگر «موسسه تحقیقات جنوب غربی گفت: «من شک دارم و می‌خواهم پیش از این که باور کنم، چیز‌های بیشتری را ببینم.

از آنجا که آب و باد به سرعت بیشتر دهانه‌های برخوردی روی زمین را پاک می‌کنند، پژوهشگران میزان برخورد را با محاسبه اندازه و سن دهانه‌های روی ماه تخمین می‌زنند. همچنین آن‌ها اندازه سیارک‌هایی را مطالعه می‌کنند که در نزدیکی زمین می‌چرخند و تاثیرگذاران احتمالی آینده هستند. پژوهشگران با استفاده از این دو روش تخمین می‌زنند که یک سیارک یا دنباله‌دار با عرض یک کیلومتر یا بیشتر، هر ۶۰۰ هزار تا ۷۰۰ هزار سال ممکن است به سیاره ما برخورد کند. بوتکه گفت: با وجود این، پژوهش جدید نشان می‌دهد که تنها در میلیون‌ها سال گذشته، اجرامی به اندازه چهار کیلومتر به قاره‌ها برخورد کرده‌اند و با توجه به این که دو سوم سیاره ما با آب پوشانده شده، می‌توان گفت که در مجموع، ده‌ها برخورد با زمین رخ داده است.

تنها در میلیون‌ها سال گذشته، اجرامی به اندازه چهار کیلومتر به قاره‌ها برخورد کرده‌اند و با توجه به این که دو سوم سیاره ما با آب پوشانده شده، می‌توان گفت که در مجموع، ده‌ها برخورد با زمین رخ داده است.
«آنا لوسیاک» (Anna Łosiak)، پژوهشگر «آکادمی علوم لهستان» (Polish Academy of Sciences) شک دارد که ویژگی‌های حلقه‌مانند شناسایی‌شده توسط گروه گاروین، واقعا لبه‌های دهانه باشند. لوسیاک گفت: اگر این طور باشد، شرایط خیلی ترسناک خواهد بود، زیرا بدین معناست که ما در واقع اصلا نمی‌فهمیم چه اتفاقی می‌افتد و این که سنگ‌های فضایی زیادی وجود دارند که ممکن است بیایند و زمین را در هم بریزند.

این پژوهش از یک پایگاه داده حاوی تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بالا کمک گرفته که شرکت «پلنت» (Planet) آن‌ها را فراهم کرده است. گاروین و همکارانش از هزاران تصویر برای ایجاد نقشه‌های سه‌بعدی چهار دهانه استفاده کردند. افزودن داده‌های دو لیزر اندازه‌گیری ارتفاع که ناسا در مدار کار گذاشته است، نقشه‌هایی با وضوح چهار متر را در اختیار آن‌ها قرار داد.

خطر برخورد سیارک‌ها با زمین بیشتر از حد تصور است

آن‌ها ویژگی‌هایی را که مشخصا با تأثیر برخورد ارتباطی نداشتند، از نقشه‌ها حذف کردند. سپس الگوریتمی را که گاروین نخستین بار برای مریخ ابداع کرده بود، به کار بردند. این الگوریتم، الگو‌های دایره‌ای را در توپوگرافی جستجو می‌کند. برای دهانه‌های ساده و کوچک، الگوریتم همواره لبه دهانه آشکار را شناسایی می‌کرد، اما در هزاران اجرا که روی چهار دهانه بزرگتر انجام شد، ساختار لبه‌مانندی را در فاصله بسیار دورتر شناسایی کرد. به عنوان مثال، «پانتاسما» (Pantasma) که یک دهانه ۸۰۰ هزار ساله در نیکاراگوئه است، از قطر ۱۴.۸ کیلومتر به ۳۵.۲ کیلومتر رسید.

حتی دانشمندان باتجربه در مورد دهانه‌ها، لبه‌های جدید را نمی‌بینند. «گوردون اوسینسکی» (Gordon Osinski)، دانشمند سیاره‌شناسی «دانشگاه وسترن» (Western University) گفت: این ویژگی‌ها به قدری ظریف هستند که فکر نمی‌کنم بتوان آن‌ها را لبه ساختاری بزرگ نامید.

«براندون جانسون» (Brandon Johnson)، دانشمند سیاره‌شناسی «دانشگاه پردو» (Purdue University) گفت: در عوض، آن‌ها ممکن است حلقه‌هایی از زباله‌های فضایی باشند که با این برخورد‌ها به بیرون پرتاب می‌شوند.

در هر حال، گاروین فکر نمی‌کند که پس از یک میلیون سال فرسایش، برجستگی ناشی از زباله‌ها همچنان قابل مشاهده باشد. او معتقد است که حلقه‌ها نشان می‌دهند دهانه‌های بزرگ روی زمین به دلیل فرسایش بالا، ساختار‌های متغیرتری را نسبت به سایر نقاط منظومه شمسی دارند. وی افزود: همه چیز روی زمین به هم می‌ریزد؛ به ویژه وقتی انرژی زیادی به آن می‌دهید.

جانسون خاطرنشان کرد که برای اعتبار بخشیدن به نتایج، گروه باید شواهد بیشتری را جمع‌آوری کند. نخست، باید در مورد تغییرات اقلیمی ناشی از تأثیراتی تحقیق کرد که به ادعای گاروین آن قدر بزرگ بوده‌اند که اثر خود را در هسته‌های یخی یا رسوبات اقیانوس‌ها یا دریاچه‌ها به جا گذاشته‌اند. دوم این که پژوهشگران باید محل حلقه‌ها را ببینند تا سنگ‌های تغییر شکل یافته و تغییرات گرانشی را که نشان‌دهنده لبه دهانه واقعی هستند، جستجو کنند.

جانسون گفت: با توجه به خطرات احتمالی، این یک فرضیه است که نمی‌توان آن را آزمایش نکرد. ما باید به آنجا برویم، زمین‌شناسی منطقه را بررسی کنیم و جزئیات بیشتری را به دست بیاوریم.

منبع:ساینس