روستای رویین در ۲۶ کیلومتری شمال شهر اسفراین و ۵۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر بجنورد و هفت کیلومتری جاده اسفراین به بجنورد واقع است.

این روستا جزو هشت روستای هدف و ۲۴ منطقه نمونه گردشگری خراسان شمالی محسوب می‌شود که بافت باارزش و تاریخی روستا در فهرست میراث فرهنگی کشور به ثبت رسیده است.

روستای رویین اسفراین تنها دهکده نساجی کشور شناخته می‌شود به طوری که در این روستا ۲۰۰ کارگاه بافندگی حوله، چادر شب و دیگر دستبافته‌ها دایر است.

علاوه بر آن بانوان به صورت خانگی هم به بافندگی مشغول هستند و تولید بالای چادرشب در این روستای سبب شد که نخستین خانه نساجی سنتی کشور در سال ۹۵ در حمام خزینه‌ای این دهکده که یادگاری از دوره قاجار است، ایجاد شود.

این روستا بالاترین میزان تولیدات منسوجات سنتی استان را دارد به طوری که در این روستا سالانه ۱۵۰ هزار مترمربع چادر شب، حوله، دستمال و شال بافته می‌شود.

این روستا دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است و به برکت داشتن آب فراوان باغ‌های میوه این روستا همیشه پررونق است.

اهالی روستای رویین به زبان تاتی سخن می‌گویند با این‎که از تاریخ اولین سکونت در رویین منابع آنچنانی در دست نیست، با این حال پیشینه آن را به دوره تیموری نسبت می‎ دهند.

همچنین پیشینه نام روستا را می ‎توان در سندی متعلق به سال ۸۳۳ هجری قمری جستجو کرد و شخصی که از منطقه عبور می ‎کرده، نام دوازده روستا را آورده که رویین نیز یکی از آن‎ها بوده است.

کوهستانی بودن روستای رویین موجب شده تا مورد علاقه کوهنوردان باشد، کوه‌های اطراف روستا مملو از گیاهان دارویی است و این مناطق رویشگاه گیاهانی همچون گون، کاکوتی، زیره، پوک و گون است که بر جاذبه‌های طبیعی افزوده ضمن اینکه چشمه‌های همیشه جوشان روستا هم برای عابران و پیاده‌ها چشم نوازی می‌کند.

مهم‌ترین جاذبه روستایی رویین، پلکانی بودن آن است، خانه‌ها به گونه‌ای ساخته شده که پشت بام یکی، حیاط خانه دیگری است و به همین دلیل به روستای ماسوله خراسان شمالی معروف است.

در چند کیلومتری روستا یکی از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین دژ‌های باستانی ایران به نام شهر بلقیس که به نارین قلعه نیز معروف است قرار دارد، این دژ در مسیر جاده ابریشم واقع شده است و قدمت آن به دوره ساسانی می‌رسد.

حمام قدیمی خزینه‌ای روستا هنوز پا بر جا است و به عنوان آثار باستانی ثبت شده است و بقعه متبرکه امام زاده اسحاق و مقبره ملا عارف روئینی در روستا مقصد خیلی از مسافران است.

رویین از جمله معدود روستا‌هایی است که هنوز که هنوزه، می ‎توان کارگاه‎‌های ساخت تنور و صنعت «کوندی‌سازی» را در آن دید. اما صنایع‌دستی خاص و منحصربه‌فرد روستا «چادرشب‎بافی» است.

این هنر که هنوز به همان شیوه سنتی و با دست انجام می ‎شود، نام رویین را به عنوان خاستگاه خود بر سر زبان‎ها انداخته است و کار تا جایی پیش رفت که در سال ۱۳۸۹ به عنوان اولین روستای نساجی سنتی کشور به ثبت رسید.

گفتنی است که اهالی این روستا با ۳۰۰ دستگاه چادرشب بافی مشغول به تولید پارچه چادر شب و اقلام دیگری از جمله حوله و شال هستند.

۳۵۰ تا ۴۰۰ نفر از اهالی روستای رویین به طور مستقیم با کار چادرشب‎ بافی و نساجی در ارتباط هستند و تهیه نخ، رنگ‌آمیزی، بافت و فروش آن از جمله مواردی است که برای اهالی روستا ایجاد اشتغال کرده است. از همین رو چادرشب‌بافی یا نساجی به سبک کهن و سنتی در روستای رویین مهر اصالت یونسکو را دریافت کرده است و سالانه بیش از ۱۵۰ هزار متر مربع محصولات نساجی در این روستا تولید می‎ شود.

صنایع دستی تولیدی این روستا به کشور‌های کانادا، ترکیه، ترکمنستان و آلمان صادر می‌شود که ارزش آن برخی سال‌ها ۵۰۰ هزار دلار گزارش شده است.

زیبایی‌های طبیعی این روستا به حدی است که یک پنجم از اقامتگاه‌های خراسان شمالی را در خود جای داده است و هفت اقامتگاه‌ها بوم گردی آماده میزبانی از مسافران نوروزی است.

در تعطیلات نوروز پارسال ۴۷۰ گردشگر در اقامتگاه‌های بوم‌گردی این روستا اقامت داشتند که ۹ نفر از آن‌ها گردشگران خارجی و مابقی داخلی بودند.

روستای هدف گردشگری رویین در سال ۸۷ با شماره ۲۲۷۷۷ به ثبت آثار ملی رسید و از سال ۹۷ پایگاه ملی میراث‌فرهنگی بافت تاریخی روستای رویین راه‌اندازی شد.

آب فراوان باغ‌های این روستا را پررونق ساخته به طوری که هیچ فصلی از سال از محصولات باغی بی‌بهره نبوده است هنر زنان روستا چادرشب بافی، چتائی بافی، حوله و دستمال مهر اصالت یونیسکو را دریافت کرده است.

از ابتدای نوروز تا هفتم فروردین ماه ۱۴۰۱، هزار نفر از طبیعت زیبا و بافت تاریخی روستای هدف گردشگری رویین بازدید کردند.

شهرستان ۱۲۰ هزار نفری اسفراین در ۶۰ کیلومتری جنوب شرقی بجنورد قرار دارد.

منبع : ایرنا