علی سلاجقه ضمن تبریک ایام نوروز و ماه مبارک رمضان درخصوص فرهنگ‌سازی محیط زیست در کشور اظهار کرد: ما کشوری با پیشینه فرهنگی طولانی هستیم و دین ما نیز سرشار از آموز‌ه‌هایی درخصوص حفظ طبیعت است. مردم ما در مسائل حفظ طبیعت جلو هستند، اما اینکه چه اتفاقاتی افتاده که وضعیت طبیعت ما را نامناسب کرده است، بحث دیگری است.

وی افزود: فرهنگ‌سازی ۲ جنبه دارد و مردم و دولت مردان هر دو وظایفی دارند؛ به طور مثال در بحث لوازمی که ما به عنوان ظروف پلاستیکی استفاده می‌کنیم باید کارخانه‌ها و دولت مردان به سمت تولید ظروف دوستدار محیط زیست بروند. در دولت سیزدهم آیین‌نامه کاهش پلاستیک مصوب شده و بر اساس آن سالی ۲۰ درصد تولید پلاستیک‌های زیر ۴ میکرون در کشور کاهش پیدا می‌کند و در یک بازه زمانی ۵ ساله به صفر می‌رسد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: مردم نیز باید متقابلاً باید از ظرف‌های دوستدار طبیعت استفاده کنند و کمتر از پلاستیک استفاده کنند چرا که این پلاستیک‌ها آلاینده هستند و اگر جذب خاک هم شوند باز هم برای خاک آلایندگی دارند و حیات وحش را نیز دچار مشکل می‌کنند.

سلاجقه با بیان اینکه حفظ محیط زیست به معنای بهاری کردن زندگی است، گفت: مردم باید نسبت به حفظ پوشش گیاهی، حیات وحش، منابع آبی، طراوت و شادابی طبیعت و شبکه شریان‌های آبراهه‌ای حوضه‌های آبخیز اهتمام ورزند.

وی درباره وضع مالیات‌های سنگین برای محصولات دیرتجزیه و یا تجزیه‌ناپذیر اظهار کرد: سعی بر این است که فرهنگ‌سازی اولویت بر اعمال چنین اقداماتی باشد، اما اگر این مسائل رعایت نشود، حتماً ازظرفیت‌های قانونی استفاده می‌کنیم. بحث مالیات سبز در قانون وجود دارد که مربوط به صنایع آلاینده است، اما در زمینه زباله هنوز اقدامی نشده و سعی کردیم به این مسیر برویم که دولت تولید پلاستیک در کشور را کاهش دهد.

معاون رئیس جمهور بیان کرد: ما با کمک دهیاری‌ها و شهرداری‌ها بسته‌های دوستدار محیط زیست تهیه کرده و در ورودی شهر‌های شمال کشور این بسته‌ها را به سرنشینان خودرو‌ها دادیم. در این بسته‌ها سینی، لیوان و بشقاب دوستدار محیط زیست بود که اگر هم به طبیعت اضافه می‌شد، نقش کود را داشت. به دنبال این هستیم که جریمه‌ای را برای تمامی خودرو‌هایی که زباله پرتاب می‌کنند اعمال کنیم و نشست‌هایی در کمیسیون‌های فرعی دولت در این زمینه برگزار می‌شود.

سلاجقه اضافه کرد: همچنین مأمورین ما در طبیعت حضور پیدا خواهند کرد و کسانی که در دامان طبیعت آشغال می‌ریزند را جریمه می‌کنند، اما مبلغ جریمه هنوز تعیین نشده است.

وی با اشاره به بحث استفاده بی‌رویه از ظروف یکبار مصرف در کشور گفت: از زمانی که به سمت استفاده از یکبارمصرف‌ها رفتیم، طبیعت نابود شد، اما خوشبختانه الان آیین‌نامه پلاستیک درحال جایگزینی ظروف یکبار مصرف است و کارخانه‌ها را به سمت تولید محصولات دوستدار محیط زیست می‌برد. کارخانه‌ها باید تغییر خط تولید بدهند و تولید فرآورده‌های هیدروکربنی را به حداقل برسانند. این موضوع حتماً در ۳ ماهه اول سال ۱۴۰۲ خواهد افتاد.

حق‌آبه طبیعت باید بر کشاورزی و صنعت اولویت داشته باشد

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درخصوص حق‌آبه تالاب‌های کشور گفت: سازمان حفاظت محیط زیست درخصوص حق‌آبه‌های رودخانه‌ها و تالاب‌های کشور یک برنامه دارد که سال گذشته در اختیار وزارت نیرو قرار داده است. در این برنامه حق‌آبه در ۳ شرایط کم آبی، میان‌آبی و پرآبی دیده شده است. وزارت نیرو درخصوص بعضی رودخانه‌ها و تالاب‌ها این حق‌آبه‌ها را رعایت کرده است، اما به دلیل اینکه اولویت کشور تأمین آب شرب است، تأمین آب شرب باعث شده تا حق‌آبه‌ها کمتر تخصیص پیدا کند.

وی با اشاره به تأمین آب دریاچه ارومیه بیان کرد: انتظار ما این است که در زمان و مکان مناسب آب به ما تحویل داده شود. تحویل حق‌آبه باید در زمانی باشد که کشاورزی انجام نشود و محل تحویل آن هم باید سر تالاب باشد.

سلاجقه افزود: بارش‌های اخیر تالاب‌های ما در استان فارس را به نسبت خوبی آبگیری کرد. تالاب‌های جنوب کشور و منطقه زاگرس نیز به نسبت وضعیت خوبی داشتند، اما تالاب‌ها شمال غرب کشور وضعیت خوبی ندارند. در سال جدید برنامه این است حق طبیعت پس از تأمین حق آب شرب باشد و بعد از آن به کشاورزی و صنعت پرداخته شود.

وی تأکید کرد: ما در فصل زمستان که بارش‌های بهتری داریم حتماً حق آبه را از وزارت نیرو طلب خواهیم کرد. برای برخی از تالاب‌ها از ظرفیت پساب‌ها استفاده می‌کنیم. ما برای تالاب‌ها یک طرح جامع داریم که بر اساس آن کار را جلو می‌بریم.

ادغام سازمان حفاظت محیط زیست با منابع طبیعی فعلاً کنار گذاشته شده

معاون رئیس جمهور درباره ادغام سازمان حفاظت محیط زیست با منابع طبیعی توضیح داد: سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان منابع طبیعی وظایف یکسانی دارند؛ شورایعالی اداری کشور نیز این طرح را با حضور کارشناسان بررسی کرد و سازمان امور استخدامی کشور اعلام کرد که بخش منابع طبیعی به عنوان انفال باید از زیرمجموعه کشاورزی که یک بخش کاربر است جدا شده و با سازمان محیط زیست ادغام شود.

سلاجقه گفت: به عنوان مثال ما در سامان حفاظت محیط زیست یک معاونت به نام معاونت محیط طبیعی و تنوع زیستی داریم که با بخش منابع طبیعی همخوانی دارند. این امکان وجود ندارد که پوشش گیاهی و زیستگاه را سازمان منابع طبیعی مدیریت کند و حیات وحشی که میزبان این این زیستگاه است را سازمان حفاظت محیط زیست مدیریت کند.

وی تصریح کرد: این ادغام در شورایعالی ادره کشور مطرح شد و رئیس جمهور بیان کردند که سازمان امور استخدامی بار دیگر این ادغام را بررسی کند. این موضوع فعلاً کنار گذاشته شده است.

حفاظت مشارکتی در سال جدید افزایش پیدا می‌کند

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره حفاظت مشارکتی در پارک‌های ملی و مناطق حفاظت شده اظهار کرد: خوشبختانه در خصوص مشارکت مردم در حفظ محیط زیست اتفاقات خوبی افتاد. به عنوان مثال در پارک ملی گلستان جوامع محلی روی کار آمدند و دستاورد‌های خوبی را شاهد بودیم. همین اتفاق در پارک ملی خِبر استان کرمان هم افتاد و حیات وحش و پوشش گیاهی ما در این منطقه شرایط خوبی دارد. امسال نیز حتماً این مشارکت‌ها را افزایش می‌دهیم.

سلاجقه افزود: در تکثیر گوزن زرد در استان لرستان و تکثیر تمساح بومی در سیستان مردم هم پای کار آمدند و اتفاقات خوبی در این زمینه افتاد. فقط با حضور مردم است که محیط زیست حفظ خواهد شد.

طرح احیای میانکاله و گردشگری در آشوراده در سازمان محیط زیست مصوب شده است

وی گفت: برای مردم پایه کردن محیط زیست، در سال گذشته ۱۴۰۱ خانه محیط زیست را در کشور راه‌اندازی کردیم که ظرفیت فوق‌العاده‌ای برای استفاده از ظرفیت دوستدران محیط زیست، سمن‌ها و گروه‌های جهادی است. در کنار استفاده از این ظرفیت فرهنگ سازی نیز در این مراکز به خوبی انجام می‌شود.

معاون رئیس جمهور درباره وضعیت منطقه میانکاله و گردشگری در آشوراده گفت: مردم ما از گذشته در این مناطق حیات وحش را مدیریت می‌کردند، اما محدودیت‌ها باعث شده بود تا انسان‌های که نسبت به طبیعت مسئولیت ندارند به شکل مغرضانه در این مناطق دست به شکار بزنند، اما در حال حاضر طرح احیای میانکاله و گردشگری در آشوراده با مشارکت مردم در سازمان محیط زیست مصوب شده است.

سلاجقه افزود: بحث لایروبی‌ها و حق‌آبه‌ها نیز مطرح است. متأسفانه یک سوم تالاب بر اثر پایین رفتن تراز دریای خزر از بین رفته که قرار است از حوضه‌های آبخیز مشرف به آن تأمین شود. ما با توسعه مخالف نیستیم و جایی که باید توسعه بر اساس نقشه‌های آمایش سرزمین انجام شود، مشکلی نخواهیم داشت.

۱۱۰۰ دستگاه اتوبوس برقی به ناوگان حمل ونقل عمومی تهران اضافه خواهد شد

وی درباره معضل آلودگی هوا اظهار کرد: در ۶ ماهه اول سال بحث آلاینده‌های گرد و غبار و در ۶ ماهه دوم آلاینده‌های صنعتی را داریم. درخصوص گرد و غبار خارجی ما در سال گذشته بحث دیپلماسی محیط زیست را مبنای کار خود قرار دادیم و با حضور نمایندگان کشور‌های منطقه درباره استقرار سازمان منطقه‌ای محیط زیست، دبیرخانه منطقه‌ای و صندوق منطقه‌ای محیط زیست در کشورمان توافق کردیم.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تأکید کرد: همچنین سفر‌هایی را نیز به کشور‌های منطقه داشتیم، از جمله کشور ترکمنستان که نقش زیادی در تولید گرد و غبار شمال شرق کشور ما دارد، رفتیم و برنامه عمل زیرمنطقه‌ای را آماده کردیم که در سال ۱۴۰۲ مراودات کارشناسی مربوط به آن انجام خواهد شد. پیرو این اقدامات سازمان ملل متحد نیز از اقدامات جمهوری اسلامی ایران تشکر کرد و قرار است که امسال هم ما میزبان نشست بین‌المللی گرد و غبار باشیم.

سلاجقه درخصوص گرد و غبار ناشی از داخل کشور گفت: تمامی دستگاه‌های مربوطه در ستاد ملی گرد و غبار گرد هم آمدند. در خروجی این ستاد مصوب شد تا وزارت جهاد کشاورزی و سازمان منابع طبیعی سالانه حداقل ۳۰۰ هزار هکتار بیابان‌زدایی انجام دهند. ما مرتباً پیگیر این کار هستیم، اما در این خصوص از نظر اعتبارات مشکل وجود دارد.

وی درباره آلودگی در فصول سرد سال گفت: در ۶ ماهه دوم بحث آلاینده‌های صنعتی را داریم. ما سیاهه انتشار را در ۹ کلان‌شهر آماده کردیم و به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ کردیم. در شهر تهران قرار شده تا توسعه حمل و نقل عمومی ازطریق دستگاه‌های گازسوز و برقی انجام شود. قرار است ۱۱۰۰ دستگاه اتوبوس برقی در شهر تهران تهیه شود و در سال ۱۴۰۲ به ظرفیت حمل و نقل اضافه شوند. همچنین ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس با مصرف پایین و استاندارد آلایندگی یورو ۵ نیز به ناوگان تهران اضافه خواهند شد.

معاون رئیس جمهور با بیان اینکه بیش از ۶۰ درصد آلایندگی در کلان‌شهر‌های ما مربوط به صنایع متحرک است، گفت: تاکسی‌ها، موتورسیکلت‌ها و اتوبوس‌ها نقش به‌سزایی دارند و متأسفانه بیش از ۶۰ درصد ناوگان حمل و نقل کشور ما فرسوده است. بازدید خوبی از شرکت ایران خودرو دیزل داشتم و این شرکت دستاورد‌های خوبی در زمینه تولید ون‌های با استاندارد یورو ۶، اتوبوس برقی و...، داشته است که اعلام آمادگی کردند تا به ناوگان حمل و نقل کشور کمک کنند.

سلاجقه ادامه داد: در بحث تاکسی‌ها نیز صندوق ملی محیط زیست ورود کرده و در یک نمونه در شهر تبریز تمام تاکسی‌ها در سال ۱۴۰۱ به روز شدند. این اتفاق به زودی در شهر اصفهان نیز عملی می‌شود.

وی گفت: نشست‌های ستاد هوای پاک کشور در سال گذشته با حضور وزیر کشور و معاون اول رئیس جمهور برگزار شد. در این ستاد ۶۲ حکم احصا شد که اجرای آن به ۵۰ هزار میلیارد تومان نیاز داشت که، چون در بودجه ۱۴۰۱ دیده نشده بود، تأمین نشد، اما در سال ۱۴۰۲، مبلغ ۱۰۷ هزار میلیارد تومان از نظر ریالی و ۳ هزار میلیارد یورو نیز از نظر ارزی برآورد شده تا در اختیار دستگاه‌ها قرار بگیرد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر اینکه باید سوخت مناسب به خودرو‌ها و صنایع برسد، بیان کرد: اتفاق خوبی در بحث بهینه‌سازی سوخت افتاد و اعتبار خوبی در اختیار وزارت نفت قرار خواهد گرفت و انتظار داریم این وزارتخانه وظیفه خود را به خوبی انجام دهد. از این وزارتخانه توقع داریم و جایی که بحث سلامت مردم مطرح باشد، اجازه کم کاری نمی‌دهیم.

سلاجقه با بیان اینکه به مردم قول دادیم مازوت از چرخه خارج شود، گفت: در بحث نیروگاه‌ها در اصفهان ۳۰۰ میلیون یورو هزینه کردیم تا به سمت سولفور صفر حرکت کند. این اتفاق در سال جدید در نیروگاه شازند اراک و منتظرالمهدی نیز خواهد افتاد. نیروگاه‌های ما که پایه گازسوز دارند در اثر استفاده از سوخت سنگین مازوت آسیب می‌بینند و پسماند زیادی دارند که باید متوقف شود.

وی تأکید کرد: برای کاهش معضلات محیط زیست در سازمان هدف‌گذاری کردیم و دیگر شعار نمی‌دهیم بلکه نتیجه کار را با شفافیت به مردم بیان خواهیم کرد. میانگین آلودگی هوا در پاییز سال گذشته بین ۱۳۰ تا ۱۴۰ بود و در زمستان نیز به ۱۵۰ رسیده بود که توقع داریم در سال ۱۴۰۲ کاهش پیدا کند.

از مجلس انتظار نداشتیم که عوارض آلایندگی را به صندوق ملی محیط زیست بدهد

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با انتقاد از عدم تخصیص ۲۰ درصد عوارض آلایندگی به صندوق ملی محیط زیست گفت: تلاش ما این بود که در بودجه سال ۱۴۰۲، ۲۰ درصد عوارض آلایندگی در اختیار صندوق ملی محیط زیست قرار بگیرد، اما تصمیم مجلس این بود که این عوارض در اختیار شهرداری‌ها و وزارت کشور باشد. دولت سیزدهم به آلایندگی نگاه درآمدی ندارد و دیدگاه ما این است که این عوارض حتماً در کاهش آلودگی واحد‌های صنعتی استفاده شود.

سلاجقه ادامه داد: در بحث پایش واحد‌های آلاینده سازمان محیط زیست وظیفه دارد و کارشناسان ما مرتباً وضعیت واحد‌ها را پایش می‌کنند، اما عوارض به صندوق محیط زیست تعلق نمی‌گیرد. از مجلس انتظار نداشتیم که عوارض آلایندگی را به صندوق ملی محیط زیست بدهد و این تصمیم درحالی گرفته شد که در کمیسیون دولت حتی مطرح شده بود که ۳۵ درصد عوارض آلایندگی به صندوق ملی محیط زیست برود.