دره «آسون» و کوه «دارهند» نطنز تنها گوشه‌ای از زیبایی‌های بی‌نظیر شهرستان نطنز است که چشم هر گردشگری را به خود جذب می‌کند. این دو نقطه طبیعی زیبا، بهشت زمین شناسان و کسانی است که به دنبال ماجراجویی و هیجان هستند.

مجموعه کوه دارهند معروف‌تر از دره آسون است و با توجه به اتفاقات اخیر در مورد بحث معادن و ثبت ملی آن بیشتر سر زبان‌ها افتاده است. اما دره آسون نقطه‌ای بِکر و زیبا و گمنام است که شاید حتی بعضی از نطنزی‌ها هم آن را نمی‌شناسند، اما دارای منظره‌ای زیبا، ترسناک و هیجان‌انگیز است.

آسون، کهن درهِ فراموش شده

«دره آسون» طبیعتی بی‌نظیر از باغ‌شهر نطنز بوده و دارای محوطه زیبا و طبیعی در ۱۳ کیلومتری بخش شرقی باغ‌شهر تاریخی نطنز قرار دارد و در میانه دو روستای نسران و اسپیدان واقع شده است.

دره آسون با عمقی بیش از ۴۰ متر که ما بین دو روستای نسران و اسپیدان (سفیدان) قرار دارد، بر اساس نظر زمین‌شناسان و با توجه به تحولات فراوان طبیعی در فلات مرکزی ایران، این دره زیبا و منحصر به فرد از آبرفت‌ آب‌های سطحی و یا شاید از آبرفت‌های دریاچه عظیم «تیتس» که روزگاری در فلات مرکزی ایران جاری بوده در بیش از چند میلیون سال قبل به‌تدریج پدید آمده است.

فرضیه دیگر برای این دره زیبا، احتمال زمین لرزه‌ای شدید و شکاف زمین در قرن‌ها قبل بوده که نشانه آن وجود گسل قم – ظفره در این منطقه است.

در همین باره علیرضا یکی از معتمدین محلی و فعال میراث فرهنگی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در باب چگونگی نام‌گذاری این دره زیبا به نام «آسون» بر اساس بررسی تواریخ شفاهی مردم منطقه، آنها معتقد بودند که اگر برای یکی از ساکنان روستا مشکلی ایجاد شود و آن فرد به بالای دره رفته و سنگی را به پایین دره پرتاب کند، مشکلش به تدریج حل شده و آسانی در کارش ایجاد می‌شود، لذا به تدریج در میان مردم این روستاها این دره با نام دره «آسان» نامیده شد که با گذشت زمان به تدریج در بیان عمومی به «آسون» مشهور شده است.

وی افزود: با توجه به فصلی بودن وجود آب در این دره زیبا در فصل‌هایی که آب در این دره وجود دارد، گردشگران زیادی برای استفاده از این مناظر بکر و زیبا در منطقه حضور دارند که این خود می‌طلبد زیرساخت‌های مناسبی برای حضور این گردشگران در منطقه ایجاد شود.

این فعال میراث فرهنگی، خاطرنشان کرد: دره آسون را می‌توان یکی از ظرفیت‌های نهفته شهرستان نطنز دانست که با برنامه‌ریزی صحیح، این دره علاوه بر معرفی به گردشگران داخلی می‌تواند مقصد مناسبی برای حضور گردشگران خارجی نیز باشد، چراکه این مناظر زیبا و منحصر به فرد را در کمتر نقطه‌ای در اصفهان و حتی ایران می‌توان مشاهده کرد.

این دره که بسیار عمیق و خوف ناک است، زیبایی خاص خود را دارد که نکته‌ای که این دره را منحصر به فرد می‌کند، سرسبزی و وجود چند درختچه کوچک در پائین ترین نقطه آن است.

به علت رسی بودن و عدم وجود سنگ و کوه در این منطقه، هر از چندگاهی بخشی از صخره‌های خاکی این دره بزرگ ریزش می‌کند.

همان‌گونه که اشاره شد در کف این دره آبِ چند چشمه و سرسبزی زیبایی وجود دارد، ولی به علت پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی در این منطقه بسیاری از چشمه‌های دره آسون خشک شده است.

کوهِ «دارهند» گنجینه فسیل‌های چند میلیون ساله

یکی دیگر از نقاط زیبا و بکر نطنز، مجموعه کوه دارهند است که گنجینه‌ای عظیم از فسیل‌های چند میلیون ساله است که این ظرفیت باعث شده این کوه شهره عام و خاص شود.

اما موضوع دیگری که این روزها نام این کوه را بر سر زبان‌ها انداخته است، بحث حضور معادن در این منطقه بوده که با اعتراضات مردمی و تلاش مسئولین، این مجموعه زیبا ثبت ملی شد تا سایه معدن از سر این کوه زیبا کم شود.

کوه چرخه و قله‌های آن به نام‌های دارهند و چلوک به اذعان برخی، بهشت زمین‌شناسی برای محققان است و در دل خود اسرار نهفته‌ای از دوره‌های زمین‌شناسی و همچنین فسیل‌های متفاوت را جای داده و به حدی تعداد این فسیل‌ها زیاد است که حتی مردم عادی نیز زمانی که برای کوه گشت به این منطقه می‌روند، به راحتی فسیل‌های متفاوتی را مشاهده می‌کنند.

حسین یزدانمهر، رئیس اداره میراث فرهنگی نطنز پیرامون ثبت ملی این مجموعه اظهار کرد: منظر طبیعی و محوطه فسیلی کوه چرخه و دارهند نطنز در فهرست آثار ملی و طبیعی کشور به ثبت رسید.

وی افزود: این ثبت مهم که نشان از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری بالای نطنز دارد، در جلسه اخیر شورای ثبت طبیعی در وزارت میراث فرهنگی انجام شد.

رئیس اداره میراث فرهنگی نطنز، گفت: محوطه کوه چرخه و دارهند نطنز به عنوان یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های طبیعی نطنز در فهرست آثار ملی ثبت شد و این محوطه یکی از نهشته‌های(مواد انباشت شده) مهم سازند قم است.

یزدانمهر تصریح کرد: برش چینه‌شناسی این محوطه بیانگر این موضوع است که کوه چرخه و دارهند نطنز یکی از سالم‌ترین و کامل‌ترین بخش‌های برجا مانده از این سازند است.

وی ادامه داد:از دلایل ارزشمند بودن این محوطه می‌توان به وجود فسیل‌ها اشاره کرد که قالب فسیل‌های به جا مانده، قابل مشاهده و از نوع بقایای حقیقی هستند. فسیل‌ها شامل نرم تنان، دو کفه‌ای‌ها و صدف‌های مغزی هستند که تنوع سیستم فرسایش چون مارن‌ها و آهک‌ها نشان دهنده پیشروی و پس‌روی دریا است.

نطنز با همه زیبایی‌های ناشناخته خود، مکانی بکر برای تفریح است که علی‌رغم پیشرفت در بحث زیرساخت‌ها، اما همچنان نیاز به افزایش و بهبود زیرساخت‌ها برای حضور هر چه بیشتر گردشگران دارد.

منبع: ایسنا