گذراندن ماه رمضان با عبادت، روزه‌داری، توسل و خشوع و ورود در روز عید سعید فطر، برای مؤمن یک عید به معنای حقیقی است. این عید از جنس جشن‌های مادی دنیوی نیست؛ این عیدِ رحمت خدا و مغفرت الهی است؛ این عیدِ شکر و سپاس مردمی است که موفق شده‌اند ماه رمضان را با عبادت حق و با ورود در ضیافت پُرشکوه الهی به سلامت و عافیت بگذرانند و در ماه رمضان در حد وسع و توان و امکان خود، از ذکر و دعا و توسل و خشوع و روزه و نماز بهره ببرند. این عیدِ مسلمانانی است که پایان یک دوره‌ی عبادت و ریاضت را با امید مغفرت و پاداش الهی به روز فطر رسانده‌اند. ما در این روز، پس از آنکه یک ماه روزه گرفتیم و یک دوره تمرینی برای جهاد و پایداری در برابر نیاز‌ها پشت سر گذاشتیم تا بتوانیم بر نفس خود و دشمنانمان غلبه کنیم، در این روز روی به درگاه خدا می‌‏آوریم و از او می‌‏خواهیم که ما را برای رسیدن به مقامی که خود برای ما خواسته است، موفق گرداند.

روز عید فطر روزی است که انسان باید به یاد خدا سپری کرده و به بی توجهی و گناه سپری نکند و روزی است که باید از خداوند درخواست کرده و دعا نماید تا خداوند نیز بیاد او باشد، و دعایش را مستجاب نماید؛ این نکته برخاسته از روایتی از امیرالمومنین است که فرمود: «ألا و إنَّ هذا الیَومَ یَومٌ جَعَلَهُ اللَّهُ لَکُم عِیداً و جَعَلَکُم لَهُ أهلاً، فَاذکُرُوا اللَّهَ یَذکُرکُم وَ ادْعُوهُ یَستَجِب لَکُم» امروز روزی است که خداوند آن را برای شما عید قرار داد و شما را نیز شایسته آن ساخت؛ پس به یاد خدا باشید تا او نیز به یاد شما باشد و او را بخوانید تا خواسته‌هایتان را اجابت کند.

فلسفه زکات فطره

از آنجا که در ادبیات و درسنامه‌های دینی ما همواره مردم به صورت یک جامعه یکپارچه دیده شده‌اند لذا نسبت به یکدیگر در همه شرایط وظیفه دارند. در صحنه‌های مختلف فرهنگی مردم وظیفه دارند امر به معروف و نهی منکر کنند و در پیشامد‌ها و مشکلات اقتصادی که برای جامعه رخ می‌دهد، به شکلی از فقرا و مستضعفان حمایت بکنند به طوری که اعتبار و آبرو و جایگاه و شخصیت مردم و کرامت انسانی مخدوش نشود. به همین جهت همه انسان‌ها و همه مکلفین در مقاطعی از زندگی شأن در طول سال باید یک سری کمک‌های اقتصادی و پشتیبانی‌های مالی از فقرا و مستضعفین داشته باشند که یکی از این فرصت‌ها روز عید سعید فطر، روز اطاعت و انقیاد در پیشگاه حضرت ربوبی است.

در این روز که همه مردم و مؤمنین شادند به خاطر اینکه توفیق پیدا کردند در کنار سفره رحمت پروردگار عالم نشست و برخاست بکنند و ان شاءالله مورد عفو و اغماض و عنایت حضرت حق قرار گرفتند، در این روز خداوند متعال می‌فرماید به شکرانه این نعمتی که به شما عنایت شده حال باید شکم فقرا و محرومین و مستضعفین سیر شود؛ لذا یکی از مهم‌ترین حکمت‌های پرداخت زکات فطره، همین است که فقرا و محرومین و مستضعفین به صورت خیلی محترمانه به شکلی که کرامت انسانی شأن حفظ شود، مورد حمایت جامعه دینی و مردم دینی قرار بگیرند تا از این رهگذر آن‌هایی که کمرشان زیر بار شرایط سخت اقتصادی خم شده و یا از کار افتادگان و کهن‌سالانی که دیگر امکان تلاش‌های اقتصادی و مادی ندارند بتوانند نفسی تازه کنند و بتوانند بخشی از زندگانی خودشان را از این مسیر تأمین بکنند و مورد پشتیبانی قرار بگیرند.

ما در این ماه یک سری تمرین‌هایی را انجام دادیم. این تمرین‌ها برای آماده سازی روحی و روانی بسیار بسیار تأثیر گذار بوده است. اینکه ما تمرین خودداری از خوردن و آشامیدن کردیم اینکه تمرین کردیم قرآن بخوانیم عبادت هایمان را به موقع انجام دهیم و نور رمضان را در زندگانی خودمان و در چهره‌های خودمان مستقر کنیم این یک فرصت بسیار بسیار ارزشمند و دقیقی بوده است که خداوند متعال در این ماه به بندگان و خوبان عنایت کرده است. بر همین اساس ما باید در همین راستا این قضیه را پیش ببریم و روز دیگر که اول ماه شوال و روز‌های دیگر باید مثل روز ماه مبارک رمضان ببینیم و آن تمرین‌ها و آماده سازی‌ها را به کار ببندیم و تلاش کنیم همان گونه که در ماه مبارک رمضان گرد غیبت نچرخیدیم، زبانمان را کنترل کردیم، چشممان را کنترل کردیم، خیلی از خوبان حتی فکر و ذهن شأن را کنترل کردند و تمرین کردند، از فردا روزی که عید می‌شود باید این کنترل را همواره در ذهن خودمان داشته باشیم و باید تمام دریافتی‌های خودمان را از روز اول شوال ادامه دهیم به این معنا که باید تلاش بکنیم از دریافتی هایمان در ماه مبارک رمضان غفلت نکنیم.

باید این سرمایه‌ای که در ماه رمضان به دست آوردیم را همیشه به صحنه بیاوریم. این دست آوردهایمان را همواره در رفتارهایمان استفاده کنیم به طوری که این عملکرد سجیه اخلاقی ما شود. ما با نماز جماعت آشتی کردیم. پس نماز جماعتمان را ترک نکنیم. با تلاوت قرآن کاممان را شیرین کردیم؛ تلاش کنیم این شیرینی کام در ما از بین نرود. با انفاق کردن و اطعام کردن و کمک و رسیدگی به فقرا حال خوشی را برای خودمان در ماه مبارک رمضان دست و پا کردیم؛ باید تلاش کنیم که این حال خوش از دست مان نرود و إن شاءالله این کار‌ها را ادامه دهیم بعد یک مرتبه نگاه می‌کنیم می‌بینیم زندگی‌مان با فقرا تقسیم شده است احساس می‌کنیم روحمان با قرآن عجین شده است حلاوت شیرینی زندگی مان در تلاوت آیات قرآن خلاصه شده و این خیلی نکته بسیار مهمی است که امیدوارم خداوند متعال به همه‌ی ما و همه بندگان خوبش که در ماه مبارک رمضان شهد شیرین عبودیت را در کام خودشان قرار دادند إن شاءالله این شهد شیرین در کام همه ما باقی بماند.

منبع: مهر