دوم تا هشتم اردیبهشت ماه هفته زمین پاک؛
پلاستیک‌های رها شده در طبیعت، نابود کننده منابع طبیعی
پلاستیک‌هایی که در طبیعت رها می‌شود منابع طبیعی، آب و زمین را آلوده می‌کند و به صورت غیر مستقیم به زنجیره غذایی برگشته و باعث بیماری‌های خاص و سرطان می‌شود.
رادیو اقتصاد در برنامه روزی نو با آقای ثامنی مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان محیط زیست گفتگویی انجام داده است که به این شرح می‌باشد.
مجری: آیا به مضرات پلاستیک فکر کردید؟ گزارش‌های مختلفی که در پایگاه‌های خبری مختلف، ویدئو‌هایی که دارد منتشر می‌شود بعنوان یک حساسیت جهانی است. اگر چه سرمایه داران در جهان بعنوان پیش قراولان آسیب به محیط زیست شناخته می‌شوند و امروزه گزارش‌های بی پروایی در دنیا منتشر می‌شود حتی گزارش‌هایی که با مخاطرات فراوان جانی خبرنگاران و سازندگانش همراه است و تعارف ندارد، ولی در عین حال موج تازه‌ای در جهان است که داده‌های پژوهشگران و محققان را از آسیب‌های محیط زیستی، آلودگی‌های ناشی از پسماند‌های متعدد، زباله سازی‌هایی که وجود دارد، دارد به جامعه نشان می‌دهد، ولی ما مردم مسئولیم؛ اگر من شهروند در هر فروشگاهی تلاشم این است که یک پلاستیک کمتر و وقتی به فروشنده خواهش می‌کنم که این بسته را می‌توانم ببرم به گونه‌ای است که می‌توانم در یک پاکت دیگر قرار بدهم یک پاکت کمتر، شما فروشگاه‌های زنجیره‌ای را ببینید خیلی جالب است شما می‌روید یک کالایی را می‌خرید که با یک پاکت پلاستیکی کوچک کارتان راه می‌افتد یک پاکت بزرگ ده کیلویی گذاشته برای برداشتن آزادانه، یعنی ما همه با هم برویم به سمت تخریب محیط زیست، این‌ها ریزه کاری‌هایی است که وجود دارد.
خادم ثامنی: واقعا جای صحبت دارد و روز جهانی زمین پاک، ان‌شاءالله که بتوانیم هر روزمان روز جهانی زمین پاک باشد و هفته زمین پاک باشد.
سوال: البته امروز در تقویم روز کارآفرینی و روز معماری هم هست، امیدوارم که هر کدام از ما بخاطر اندک آموزش تحصیلی که داریم زندگی را معماری کنیم و محیط زیست جزء اصلی اش باشد، چون بدون آن دوام نخواهیم آورد؛ اطلاعات موجود به ما چه می‌گوید از پسماند‌ها و آیا امروزی داریم عمل می‌کنیم؟ نقش مردم و دستگاه‌ها چیست؟
خادم ثامنی: اولا که بحث روز جهانی زمین پاک و رویدادی بوده که از سال ۱۹۷۰ اتفاق افتاده و چیزی حدود پنجاه و خورده‌ای سال است که داریم بابت زمین پاک صحبت می‌کنیم، حفظ محیط زیست، حفظ منابع طبیعی مان، هر سال هم شعار‌های خاصی را می‌دهیم، در ایران هم خوشبختانه ما بحث هفته زمین پاک را داریم که از دوم تا هشتم اردیبهشت ماه هست و این روز را گرامی می‌داریم و حفظش می‌کنیم؛ محیط زیست بحثی هست که مخصوصا بحث پلاستیک‌ها من دیدم که خیلی بحث شده و خودتان می‌دانید که الان حدود ۵۰ درصد پلاستیک‌هایی که در طبیعت رها می‌شود معمولا یک بار مصرف هستند و واقعا خسارت خیلی زیادی را به منابع طبیعی، آب و زمین مان را آلوده می‌کند و به صورت غیر مستقیم این بر می‌گردد به زنجیره غذایی و باعث بیماری‌های خاص و سرطان می‌شود. ما خوشبختانه در ایران هم برای هفته زمین پاک یک شعاری معرفی کردیم و مطرح کردیم روی بحث سرمایه گذاری در زمین، توسعه بازیافت و بهره وری سبز که انشاالله بتوانیم با بحث توسعه بازیافت و بهره وری سبز میزان پسماند کمتری را به محیط وارد کنیم.
خوشبختانه سال ۱۴۰۱ را هم یک آیین نامه کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی بود که ابلاغ شد و بتوانیم در سال ۱۴۰۲ پلاستیک کمتری را به محیط وارد کنیم، در این آیین نامه بحث‌های زیادی هست و یکی این که پلاستیک‌هایی که با ضخامت کمتر از ۲۵ میکرون هست را ممنوع کنیم و بتوانیم این را جایگزین کنیم با کیسه‌هایی که سازگار با محیط زیست هست و از کیسه‌های زیست تخریب پذیر.
سوال: در همین اندازه‌ای که راجع به زمین پاک صحبت می‌کنیم، امروز ما پسماند‌های مختلف را داریم مواد شیمیایی را داریم در سموم مختلف در کشاورزی، آلودگی هوا، تم روز جهانی زمین در سال ۲۰۲۳ و شعاری که قرار داده شده چیست و توجه جهانیان را به چه سمتی جلب می‌کند؟ اگرچه شعار اصلی به دنبال این بود که روزی برای تنفس زمین توجه همگان به این سمت جلب بشود درست است؟
خادم ثامنی: بله، شعار‌های مختلفی را سال‌های قبل داشتیم مثلا محیط سالم برای کودکان، که درختان را برای بقای سیاره حیاتی حفظ بکنید، پارسال سرمایه گذاری در زمین داشتیم، امسال هم به همین شکل است، یعنی شعار تغییر نکرده و سرمایه گذاری در زمین هست. در ایران بخاطر این که هفته‌ی محیط زیست را داریم ما سرمایه گذاری در زمین و توسعه بازیافت و بهره وری سبز را گذاشتیم، این شعار هست که بتوانیم محیط زیست را حفظ کنیم.
سوال: شما در یک سازمان مهم هستید، یکی از بخش‌های مهم آموزش و پرورش است ما بچه‌ها را در مراسم مختلفی مدیریت می‌کنیم که آن‌ها اجتماعی بشوند، واقعا این‌ها را داریم می‌بینیم الان، در دنیا هم این روند در آموزش هست چقدر شما توجه آموزش و پرورش را جلب کردید که در اجتماعی شدن بچه‌ها زمین زیر پای خودشان و آسمان بالای سر خودشان را بشناند و نقشی که در این زمین بعنوان مادر هستی دارند؟
خادم ثامنی: این موضوع بسیار بسیار پراهمیت است، هم قانون مدیریت پسماند که سال ۱۳۸۳ تدوین شد بحث، بحث آموزش هست؛ بحث، بحث وزارت آموزش عالی و آموزش و پرورش، حتی در این آیین نامه‌ای که عرض کردم یکی از بندهایش روی بحث آموزش هست که واقعا وزارت آموزش و پرورش تعهد یکسری بند‌ها هست که ملزم هستند این‌ها را رعایت کنند بحث آموزش بسیار مهم است و ما خیلی پیشنهاد می‌دهیم.
سوال: شما در تعامل با آن‌ها چه کردید؟
خادم ثامنی: سازمان محیط زیست سازمانی هست که به هر صورت با تدوین آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌ها، شیوه نامه‌ها و همین طور قوانینی که قانون هوای پاک، قانون مدیریت پسماند، به این شکل می‌توانیم نظارت کنیم بر عملکرد دستگاه‌ها و روی بحث آموزش و بحث این که بتوانیم مردم را در تشکل‌های محیط زیستی بیشتر مشارکت بدهیم حتما این‌ها لحاظ می‌شود و ما بر اساس این ماده‌ها و بند‌های قانونی می‌توانیم بر عملکرد دستگاه‌ها نظارت کنیم.
