بر اساس آمار های منتشر شده در بهمن ماه ۱۴۰۱ هر دلار آمریکا در بازار غیر رسمی با نرخ متوسط ۴۴ هزار و ۷۸۸ تومان معامله شد که نسبت به دی ماه ۹.۶ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین در این ماه هر دلار آمریکا در سامانه معاملات الکترونیکی ارز با ۲ درصد افزایش نسبت به آذرماه به رقم ۳۰ هزار و ۶۹۰ تومان رسید تحولات مذکور در حالی رقم خورده است که وضعیت منابع و مصارف ارزی کشور به عنوان عوامل بنیادین موثر بر روند نرخ ارز طی این دوره از شرایط مطلوبی برخوردار بوده و بانک مرکزی نیز در جهت تحقق ثبات در بازار ارز سیاست‌ها و اقدامات متعددی را در قالب تسهیل تامین ارز مورد نیاز واردات، پاسخگویی به تقاضای خرد افراد، تعمیق بازار رسمی و پیگیری مستمر سیاست‌های معطوف به بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور به انجام رسانده است.

مانده بدهی‌های خارجی کشور در پایان بهمن ماه ۱۴۰۱، حدود ۶ میلیارد و ۴۰۰ هزار دلار بود که در مقایسه با پایان اسفندماه سال ۱۴۰۰ معادل ۲۵.۷ درصد کاهش نشان می‌دهد. از این میزان بدهی ۲۸ درصد معادل یک میلیارد و ۸۰۰ هزار دلار به بدهی‌های کوتاه مدت و ۷۲ درصد معادل ۴ میلیارد و ۶۰۰ هزار دلار به بدهی‌های بلندمدت اختصاص داشت. بدین ترتیب در پایان بهمن ماه سال جاری نسبت به پایان اسفندماه سال ۱۴۰۰ سهم بدهی‌های کوتاه مدت از کل بدهی‌های خارجی کشور ۰/۸ واحد درصد کاهش یافت.

بر اساس آمار بازرگانی خارجی گمرکی در یازده ماهه سال ۱۴۰۱ ارزش صادرات و واردات گمرکی به ترتیب ۴۸.۸ و ۵۳.۷ میلیارد دلار بود که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل به ترتیب ۱۲.۲ و ۱۵.۳ درصد افزایش نشان می‌دهند. به علاوه ارزش هر تن کالای صادراتی و وارداتی نیز در این دوره به ترتیب ۱۳.۶ و ۲۶.۱ درصد افزایش یافته است. 

براساس برآورد‌های مقدمانی در نه ماهه نخست سال ۱۴۰۱ حساب جاری تراز پرداخت‌های خارجی کشور از مازاد ۱۵.۸ میلیارد دلاری برخوردار بود که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۹۲.۶ درصد افزایش نشان می‌دهد. طی همین دوره مازاد حساب کالا با افزایش ۷۹.۲ درصدی به ۲۱.۱ میلیاد دلار و کسری حساب خدمات با افزایش ۲۰۱۶ درصدی به ۵.۳ میلیارد دلار رسید. افزایش قیمت‌های جهانی نفت و کالا‌های اولیه مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر افزایش عملکرد صادرات و واردات کالا و رشد مبادلات تجاری و افزایش تردد‌های فرامرزی کالا و مسافر، مهم‌ترین عوامل تاثیر گذار بر رشد صادرات و واردات خدمات طی این دوره بوده است. طی نه ماهه نخست سال ۱۴۰۱، حساب سرمایه، حدود ۱۶.۲ میلیارد دلار بدهکار گردید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۶۳.۵ درصد افزایش نشان می‌دهد. پرداخت‌های حساب سرمایه و نیز افزایش خالص مطالبات اشخاص و نهاد‌های مقیم از دنیای خارج علت منفی شدن خالص حساب مالی و سرمایه است.

اما عملکرد بورس چگونه بود؟

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ به ترتیب با ۹.۲ و ۶.۸ درصد کاهش نسبت به ماه قبل ارقام ۱۵۳۳۳۶۶ و ۲۰۰۴۳ را ثبت کردند. وجود شوک‌های منفی در بازار و نوسان قیمت دلار در بازار آزاد از عوامل ریزش بازار سرمایه در بهمن ماه به شمار می‌رود.

شاخص کل هم وزن بورس اوراق بهادار تهران که وزن یکسانی به تمامی صنایع (نمادها) می‌دهد در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل از آن باکاهش ۹.۴ درصدی همراه شد. شاخص مذکور در یازده ماهه منتهی به بهمن ماه سال ۱۴۰۱ نسبت به دوره مشابه سال ۱۴۰۰ با رشد ۴۶.۶ درصدی همراه بوده است. لازم به ذکر است که بازدهی بالاتر شاخص هم وزن در یازده ماهه سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ (۴۶.۶ درصد) در مقایسه با بازدهی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در این دوره (۱۹.۶ درصد) نشان دهنده بهبود بازدهی صنایع کوچک در مقایسه با بازدهی صنایع بزرگ است.

کاهش نقدینگی

در گزارش بانک مرکزی درباره نقدینگی آمده است که بررسی تحولات نقدینگی در بهمن ماه ۱۴۰۱ حاکی از تداوم روند کاهشی رشد این متغیر همچون ماه‌های گذشته بوده به طوری که حجم نقدینگی در پایان بهمن ماه ۱۴۰۱ به رقم ۶۱۰۳۴.۴ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به پایان سال ۱۴۰۰ معادل ۲۶.۳ درصد رشد نشان می‌دهد. همچنین، نرخ رشد ۱۲ ماهه نقدینگی از ۳۹.۷ درصد در پایان بهمن ماه ۱۴۰۰ طی یک روند نزولی به۳۲ درصد در پایان بهمن ماه ۱۴۰۱ کاهش یافته است.

لازم به ذکر است که بخشی از رشد ۱۲ ماهه نقدینگی در بهمن ماه سال ۱۴۰۰ (معادل ۲.۷ واحد درصد) مربوط به اضافه شدن اطلاعات خلاصه دفتر کل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مهر اقتصاد به اطلاعات خلاصه دفتر کل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک سپه (به واسطه ادغام) بوده که حتی با در نظر گرفتن این امر نیز رشد ۱۲ ماهه نقدینگی در پایان بهمن ۱۴۰۱ از کاهش قابل ملاحظه‌ای نسبت به مقطع مشابه سال قبل برخوردار بوده است.