پایگاه اینترنتی المانیتور در مطلبی درباره سفر رئیس جمهور ایران به سوریه نوشت: ابراهیم رئیسی نخستین رئیس جمهور ایران است که از زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد در سال ۲۰۱۰ به سوریه سفر میکند.
از آنجا که این ایران و روسیه بودند که از بشار اسد رئیس جمهور سوریه در جریان انقلاب سال ۲۰۱۱ و به دنبال آن جنگ داخلی در این کشور حمایت کردند، این سفر ممکن است سفری دیرهنگام به نظر برسد.
برای مقامات ایران، سوریه یک پیروز برای محور مقاومت در جنگی است که آمریکا، اسرائیل و عربستان سعودی را مسبب آن میداند. ابراهیم رئیسی در سخنرانی خود در این مکان مقدس با توجه به توافق ایران و عربستان سعودی هیچ اشارهای به ریاض نکرد، اما خود را در کنار اسد و سید حسن نصرالله رهبر حزب الله در جایگاهی به عنوان یکی از رهبران محور مقاومت قرار داد.
فصل سفرهای سیاسی به سوریه توسط مقامات منطقه این موضوع را به ایرانیان گوشزد کرده است تا قدرت خود را به نمایش بگذارند و به صراحت اعلام کنند که اهرم نفوذ آنها در سوریه غیرقابل تغییر است.
رئیسی قصد داشت تا اعلام کند آنها در اعلام پایان جنگ دست بالا را دارند. وی با بیان اینکه ایران در دوره بازسازی سوریه در کنار این کشور خواهد بود افزود سوریه پس از ۱۲ سال جنگ پیروز شده است و ما اینجا گردهم آمده ایم تا این پیروزی را جشن بگیریم. پیامدها و هزینههای این جنگ برای ایران را به ویژه در شرایط تحریم نمیتوان دست کم گرفت. پیکر نیروهای ایرانی کشته شده در جنگ سوریه به دلیل حملات هوایی اسرائیل یا جنگ معمولی هنوز وارد تهران و دیگر شهرهای ایران میشود.
آنها که ایران به عنوان شهید در سوریه اعلام میکند اکنون هم ردیف نیروهایی قرار دارند که در هشت سال جنگ ایران با عراق کشته شدند. کتابهایی درباره رزمندگان یا خاطراتی مانند خاطرات معروف " پیغام ماهیها» " اثر سرلشکر حسین همدانی روایت ایران از جنگ را نشان میدهد. همان روایتی که رئیسی در زمان حضورش در سوریه ارائه کرد، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه وی در کتابی که سال ۲۰۲۰ منتشر شد تبلیغ و ترویج کرده بود.
امیرعبداللهیان که به هنگام آغاز این بحران در سال ۲۰۱۱، معاون وزیر امور خارجه بود به روایت نقش کشورش در سوریه، دلایل پشت این جنگ، بازیگران اصلی و نقش ایران در ارائه طرحی برای نجات اسد پرداخت. به گفته امیرعبداللهیان، این کتاب به درخواست قاسم سلیمانی فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران ایران نوشته شده بود. وی همچنین به توصیف آخرین سفر سلیمانی به بغداد میپردازد و آمریکا را به کشتن وی برای ممانعت در مسیر توافق احتمالی ایران و عربستان متهم میکند. امیرعبداللهیان در این کتاب جزئیات دیدگاه کشورش را درباره نحوه برخورد هر یک از بازیگران اصلی منطقه با بحران سوریه تشریح میکند.
وی آمریکا، اسرائیل، عربستان سعودی و متحدان آنها را متهم به آسیب به ایران به عنوان راس این هرم مقاومت میکند و آن را به عنوان " سیاست سربریدن " یا " بریدن سر مار " توصیف میکند. این دیپلمات بلندپایه ایرانی میگوید: " سوریه یکی از مهمترین اعضای محور مقاومت است. آنها گمان میکردند که اگر بتوانند در سوریه ایجاد بی ثباتی کنند، ارتباط بین اعضای ائتلاف مقاومت را قطع خواهند کرد و توازن قدرت را در منطقه به طور اساسی تغییر خواهند داد. "
وی افزود علت اینکه ایران بر اصلاحات در سوریه پافشاری نکرده است این است که حتی اگر بر اساس معیارهای دیپلماتیک مناسبات خوب باشد، امکان اینکه به یک کشور گفته شود نظام سیاسی آن از برخی مشکلات رنج میبرد و آنها باید راه حلی برای آن پیدا کنند وجود ندارد.