گسترش فضای مجازی باعث شده تا روز به روز اقشار بیشتری از شهروندان با آن درگیر شوند. اگر شبکه اینترنت زمانی تنها در اختیار ارتش آمریکا بود و بعدتر بیشتر در فضای علمی و دانشگاهی مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما امروزه در همه حوزه‌های تفریحی، تجاری، مالی، مهندسی و حتی اجتماعی هم وارد شده است. جنبه اجتماعی-ارتباطی و یا تفریحی اینترنت که حالا بسیار برجسته هم شده و از طریق اپلیکیشن‌های پیام رسان زمینه گسترش ارتباطات اجتماعی در فضای مجازی را فراهم کرده است، علاوه بر ویژگی‌های مثبتی که با خود داشته است باعث ایجاد مخاطراتی برای همه اقشار شهروندان مخصوصا کودکان و نوجوانان هم شده است.

اما کودکان یکی از آسیب‌پذیرترین اقشار شهروندان در مقابل آسیب‌های اینترنت هستند. آسیب‌هایی مانند آزار‌های جنسی در فضای مجازی و یا حتی اساسا آگاهی زودتر از سن بلوغ نسبت به برخی از مسائل مربوط به بزرگسالان که می‌تواند باعث بلوغ زودرس و حتی آسیب‌های روانی جدی در سال‌های بزرگسالی شود. اینجاست که به اعتقاد کارشناسان، لازم است تا علاوه بر والدین، دولت‌ها هم وارد کار شوند و با ایجاد برخی بستر‌های اختصاصی برای استفاده کودکان از اینترنت زمینه کاهش صدمه‌پذیری این قشر آسیب پذیرتر جامعه را فراهم کنند.

اما در ایران و در دولت‌های گذشته بر این مسئله تأکید شده بود که اخلاق، اینترنت کودکان و آینده جوانان و حراست از آن مهم است بنابراین یکی از طرح‌هایی که برای کاهش آفات فضای مجازی در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفت، اینترنت کودکان بود.

در نهایت با آغاز به کار دولت سیزدهم، این طرح شهریور سال گذشته توسط وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات معرفی شد. درباره جزئیات این طرح می‌توان گفت با ورود به سایتی که با عنوان اینترنت کودک معرفی شده خطاب به پدران و مادران گفته شده که با استفاده از چند روش می‌توانند دسترسی فرزندان خود را به سایت‌های مختلف اینترنت مدیریت کنند. همچنین در بخشی از سایت به رده‌بندی یا لیست سایت‌های اینترنتی اشاره شده که با ورود به این بخش چهار عنوان سایت با رنگ‌بندی سبز، سفید، زرد و نارنجی مشاهده می‌شود که هر کدام لیستی از سایت‌های که برای دسترسی کودکان و نوجوانان مناسب هستند را دربردارند.

با راه‌اندازی سرویس اینترنت کودک و نوجوان (سرویس ۴۵۶) سه امکان برای خانواده به‌منظور حفاظت از کودکان در فضای مجازی فراهم می‌شود. نخست با شماره‌گیری #۴۵۶*، دوم از طریق سایت و سوم از طریق اپلیکیشن ۴۵۶ این امکان برای خانواده‌ها فراهم شده است تا دسترسی کودکان و نوجوانان خود به اینترنت را متناسب با سن و شرایط هر کدام تعریف و مدیریت کنند. به این منظور چهار سطح دسترسی تعریف شده است که در قالب چهار رنگ تعریف شده است که فعلا رنگ سبز (برای کودکان زیر ۵ سال) در اپراتور‌ها فعال شده است و به زودی سایر دسترسی‌ها نیز تعریف خواهد شد.

درحال حاضر بیش از هشت ماه از رونمایی این طرح می‌گذرد و ممکن است این پرسش مطرح شود که از زمان معرفی اینترنت کودکان تاکنون چقدر از طرح مذکور استقبال شده است. عیسی زارع پور- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اخیرا درباره میزان استقبال از اینترنت کودکان گفت آخرین آماری که در این زمینه دارند این است که یک میلیون نفر از این خدمت استفاده کردند، اما یک جامعه بیش از ۱۶ میلیون دانش آموز وجود داشته و این امیدواری وجود دارد که همه از این امکان استفاده کنند.

او تأکید کرد هرچقدر استفاده بیشتر باشد، اشکالات کار مشخص‌تر و روز به روز بهتر خواهد بود. زارع پور همچنین از همه مدیران مدارس در خواست کرد در انجمن اولیاء و مربیان این سرویس را برای پدر و مادر‌ها آموزش و توضیح دهند. چون حتما والدینی که بچه کوچک دارند دغدغه‌مند هستند که در استفاده از فضای مجازی آسیب نبینند.

کارشناسان معتقدند این طرح از این جهت که به کودکان سرویس‌های مناسبی داده شود و به خانواده این اختیار را می‌دهد که اینترنتی را برای فرزندان خود فراهم کنند، اقدام خوبی است؛ مشروط به اینکه شامل سایر طبقات اجتماعی نشود. آن‌ها همچنین تأکید می‌کنند که اختیار و کنترل از پدر و مادر نباید گرفته شود؛ در واقع مبنای اینترنت کودکان این است که سرویسی را ارائه دهند که والدین امکان کنترل، نظارت و مدیریت بر فرزندان خود را داشته باشند و نباید چنین امکان تلقی ایجاد کند که بعضا حاکمیت‌ها به جای پدر و مادر تصمیم گرفته اند و صرفا تعدادی از سایت‌ها را در اختیار کودکان قرار دهند، اما اینکه سایت‌هایی وجود داشته باشد که خیال والدین راحت باشد، خوب است و مشکلی در این زمینه وجود ندارد.

منبع: ایسنا