وزارت امور خارجه ایران در واکنش به بیانیهای از سوی هیات حاکمه افغانستان در بیانیهای در خصوص حقابه ایران از رود هیرمند اعلام کرد اعلامیه مورخ 28 اردیبهشت1402 طرف افغانستانی درباره حقابه هیرمند حاوی مطالب متناقض و نادرست بوده و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آن را قویا رد میکند.
وزارت خارجه اظهار داشت معاهده بین ایران و افغانستان راجع به آب رود هیرمند مورخ 22 اسفند1351 بطور صریح و بدون هیچ ابهامی، حقابه طرف ایرانی از رودخانه هیرمند را تعیین کرده است.
وزارت خارجه ایران گفت حاکمان افغانستان در یکسال و نیم گذشته، اگرچه بارها بر پایبندی به تعهدات خود طبق معاهده تاکید کردهاند، اما در عمل، تعهدات ناشی از معاهده را اجرا نکرده و در رهاسازی و تامین حقابه ایران، همکاری لازم را به عمل نیاورده و حقابه قانونی ایران را تحویل ندادهاند.
وزارت خارجه ایران افزود تا زمانی که به کارشناسان جمهوری اسلامی ایران اجازه داده نشود که طبق معاهده هیرمند بخصوص ماده 5 پروتکل شماره یک آن معاهده، از مسیر و بالادست هیرمند بازدید کنند، هرگونه اظهار نظر از جمله طرح موضوع خشکسالی و کم شدن آب در هیرمند پذیرفته نیست.
وزارت خارجه ایران با تاکید بر همکاریهای فنی و مطالعاتی از طریق کمیساران آب دو طرف گفت تداوم آبگیری بند انحرافی کمال خان و انحراف مسیر طبیعی رودخانه هیرمند و بر هم زدن شرایط رودخانه و همچنین عدم همکاری مقامات افغانستان در تعیین محل های تحویل حقابه و نصب سامانه های فنی مربوط به سنجش میزان آب، نقض صریح مواد 3، 5 و 6 معاهده هیرمند بوده و نمی توان با صدور بیانیه های سیاسی، توجیهی برای آن یافت.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد اظهارات و مواضع مقامات جمهوری اسلامی ایران درباره حقابه هیرمند، کاملا قانونی و بر مبنای معاهده هیرمند و شرایط حاکم بر رودخانه و مبتنی بر اظهارنظرهای کارشناسی و فنی مطرح شده و همواره معطوف به احترام به اصل حسن همجواری و رعایت حقوق همسایگی بوده است.
وزارت خارجه ایران همچنین اعلام کرد عدم اجرای معاهده و عدم تامین حقابه هیرمند از سوی افغانستان و صدور بیانیه های سیاسی بدون اقدام عملی، به هیچ وجه قابل قبول نیست و جمهوری اسلامی ایران حقوق خود را برای اتخاذ تدابیر لازم محفوظ دانسته و بر مسئولیت کامل افغانستان در این خصوص تاکید دارد.