مسعود کاویانی، مدیر شبکه رادیویی معارف در خصوص افتتاح رادیو معارف گفت: بهمن سال ۱۳۷۷ به برکت سالروز ولادت حضرت فاطمه معصومه (س) رادیو معارف با الگوگیری از رهنمود‌های رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در جوار بارگاه ملکوتی کریمه اهل بیت (س) و حوزه علمیه قم تأسیس شد. هم‌اکنون برنامه‌ها در سه گروه علمی‌برنامه‌سازی، شامل گروه‌های قرآن و اهل بیت، فقه و اندیشه، فرهنگ و جامعه در سه سطح تخصصی، نیمه تخصصی و عمومی تولید می‌شود.

وی با اشاره به رنگ‌آمیزی برنامه‌های این شبکه ادامه داد: رادیو معارف با توجه به ماموریت ذاتی خویش و با اتکا به منابع بی بدیل و گسترده به لحاظ محتوایی و در حوزه موضوع به برکت اهل بیت (ع) بسیار غنی است؛ لذا تمام توان همکاران برنامه‌ساز و مدیران مجموعه، باید مبتنی بر برنامه‌سازی هنرمندانه و توجه به قالب و ساختار جذاب برای ارائه این محتوای غنی باشد. در واقع هنر این رسانه توجه به جذابیت‌ها و زیباسازی  برنامه است.

برنامه‌سازی هنرمندانه یکی از راهبرد‌های اساسی رادیو معارف

کاویانی درباره راهبرد‌های اساسی رادیو افزود: پرهیز از ساده‌سازی و عزیمت به برنامه‌سازی هنرمندانه یکی از راهبرد‌های اساسی رادیو معارف در سال‌های اخیر است. برنامه‌سازان ما برای رقابت رسانه‌ای و جذب مخاطب، از همه ظرفیت‌ها، تکنیک‌ها و قالب‌ها استفاده می‌کنند. اقدام دیگر در جذابیت شنیداری کوتاه کردن برنامه و بالطبع سرعت‌بخشی آیتم‌هاست. اصل پیام همراه با هنرمندی و خلاقیت به مخاطب ارائه می‌شود.  

وی در پاسخ به این پرسش که شبهات دینی چگونه پاسخگو هستید و آن‌ها را رصد می‌کنید، گفت: همکاری و هم‌افزایی با موسسات و مجموعه‌های پژوهشی و نهاد‌هایی که شبهات را رصد می‌کنند، یکی از ماموریت‌های شبکه و گروه‌های برنامه‌ساز است. برنامه عصرگاهی «پرسمان» یکی از برنامه‌های شاخص، پرمخاطب و موثر شبکه است که  هر روز پاسخگوی شبهات دینی و سؤالات شنوندگان در حوزه‌های قرآنی، تاریخی، اعتقادی، خانوادگی و تربیت کودک و نوجوان است.

مراجع و علما پشتوانه‌های علمی و معنوی این رسانه دینی هستند

کاویانی با اشاره به اینکه حضور مراجع عظام تقلید در برنامه‌ها که به چه میزان است و از این ظرفیت عظیم چگونه استفاده می‌شود، می‌گوید: مراجع و علما پشتوانه‌های علمی و معنوی این رسانه دینی هستند و ما خود را سربازان آن‌ها در رسانه می‌دانیم. این بزرگواران توجه ویژه‌ای به رادیو معارف  دارند؛ لذا مدیران رادیو معارف از باب وظیفه در طول سال چندین نوبت با مراجع عظام تقلید دیدار و از رهنمود‌های آنان استفاده می‌کنند. علاوه بر آن در برنامه‌های مختلف رادیو از علما و کارشناسان مذهبی استفاده می‌شود. همچنین مباحث تخصصی مراجع معظم تقلید هر روز در حوزه‌های فقه، اصول و تفسیر پخش می‌شود. از عرصه‌های دیگر حضور مراجع معظم، پاسخگویی مستقیم به استفتائات مقلدان خود در برنامه «زمزم احکام» است که این شیوه در هیچ رسانه‌ای نظیر ندارد و نشانه اعتماد مراجع عظام به رادیو معارف است.

مدیر رادیو معارف در پایان با بیان چشم‌انداز رادیو معارف در سال جاری می‌گوید: ما در رادیو معارف مهم‌ترین ماموریت خود را معرفت‌افزایی دینی، ترویج رفتار مخلصانه و تربیت نسل جوان مومن انقلابی و مدافع تعریف کرده‌ایم. به همین منظور این رادیو در سال جاری با مطالعه مبانی دینی و اندیشه‌های امامین انقلاب راهبرد‌های کلان خود را با سه محور تحول در محتوا، تحول در رویکرد و تحول در سازوکار در چشم‌انداز سالانه خود خواهد داشت.

ارائه محاسن کلام وحی و عترت

خدابخش عظیمی، مدیر گروه قرآن و اهل بیت و قائم مقام رادیو معارف با اشاره به تاثیر رشد برنامه‌های گروه قرآن در سایه اهل بیت (ع) با توجه به ساخت برنامه‌های این رسانه در ایام ولادت و شهادت اهل بیت (ع) می‌گوید: با بهره‌مندی از ظرفیت موسسه‌های تحقیقاتی، پژوهشی تاریخی و سیره برنامه‌های مناسبتی به تراز خوبی نزدیک شده‌ایم و همکاران گروه قرآن و اهل بیت در تلاشند تا محاسن کلام وحی و عترت را در قالب کار‌های هنری بیان کنند، افق ما حضور معارف و آموزه‌های ثقلین در تمام برنامه‌های صداوسیماست.

 برپایی ۱۵ پویش با توجه به مسائل جاری کشور

محمد مهدی صفایی، مدیر گروه فرهنگ و جامعه رادیو معارف از تدابیر برنامه‌سازی در این گروه می‌گوید: گروه فرهنگ و جامعه پس از تحولات اخیرا افزون بر برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی، ادبیات و زبان فارسی و دفاع مقدس عهده‌دار برنامه‌های خبری نیز شده است. به همین منظور در طراحی برنامه باید موضوعات فرهنگی، اجتماعی و خانوادگی و ... گسترده‌ای را در حیطه برنامه‌سازی خود قرار دهیم. پویش‌های متعددی (بیش از ۱۵ پویش) با توجه به مسائل جاری کشور یا مناسبت‌های مختلف طراحی و تولید و اجرا شده‌است.

مستند لذت بخش‌ترین و عالی‌ترین قالب برنامه‌سازی است

سید محمد مهدی رکنی حسینی، دبیر کارگروه مستندسازی (برگزیده پژواک) از اهمیت برنامه‌های مستند در شبکه‌های رادیویی می‌گوید: مستند لذت‌بخش‌ترین و عالی‌ترین قالب برنامه‌سازی است که تاکنون در ۲۰ سال فعالیت رادیویی‌ام تجربه کرده‌ام. دنیای مستند متفاوت با سایر قالب‌های برنامه‌سازی است. مستند قالبی است که هنوز در رسانه ما به ویژه رادیو ناشناخته‌است و پژواک این نهال دوساله  قرار است به درختی جوان و پر بار تبدیل شود.

لازمه این فرایند توجه عموم مدیران و برنامه‌سازان به قالب مستند است که امیدوارم با اصلاح برخی کاستی‌ها در روند فراخوان ارسال آثار، پژواک تراز بین‌المللی پیدا کند.

تولید محتوای فاخر در فضای مجازی 

محمد جواد حق‌پرست، مدیر فضای مجازی رادیو معارف با ارزیابی تاثیر فضای مجازی بر مخاطب رادیو می‌گوید: با توجه به گستردگی فضای مجازی در بین خانواده‌ها و اهمیت حضور موثر در این محیط، سعی کردیم با راه‌اندازی صفحات و کانال‌های تخصصی در شبکه‌های اجتماعی و تولید محتوای فاخر از برنامه‌های پرمخاطب رادیو حضور اثرگذاری داشته‌باشیم.

برنامه‌سازی در حوزه‌های اعتقادی، فقهی و حقوقی

مرتضی کریمی، از اهداف و ماموریت‌های گروه فقه می‌گوید: ماموریت گروه فقه و اندیشه رادیو معارف، برنامه سازی در حوزه‌های اعتقادی، فقهی، حقوقی، اقتصادی، عرفانی، فلسفی، و مباحث اندیشه‌ای و تمدنی در سطوح عمومی، تخصصی و نیمه‌تخصصی است. بر این اساس، در سطح عمومی، برنامه‌های این گروه، پاسخگوی سوالات شنوندگان محترم در مسائل اعتقادی و احکام شرعی است و در سطحی بالاتر، موضوعات اندیشه‌ای در حوزه‌های پیش‌گفته، محور برنامه‌هاست.

مجری پیشانی شبکه است

سید حمید حسینی، گوینده از اجرا در رادیو معارف می‌گوید: در خصوص اجرا در رادیو معارف باید نکات مهمی را در نظر داشت؛ شادابی و نشاط روانی در اجرا و توجه به شیوایی، روانی و صحیح بودن مطالب از دید دستور زبان و نکات ادبی بسیار حائز اهمیت است. چون شنونده به مجریان و عوامل برنامه اعتقاد پیدا می‌کند، مطالبی که مجری در هنگام اجرا می‌گوید باید با دقت تمام و با مطالعه باشد. مجری، پیشانی شبکه است و شنونده شبکه مورد علاقه خود را با صدای مورد علاقه خود می‌شناسد. اجرا و گویندگی در رسانه دینی معارف، چون با دین و معارف اسلامی سروکار دارد مهم  و حساس است و  دقت بسیار بالا مجری را می‌طلبد.

ما محتوای دینی عرضه می‌کنیم

محمد حسن جلالی از تهیه‌کنندگان رادیو معارف در خصوص سختی کار در این شبکه می‌گوید: تهیه‌کنندگی در رادیو معارف هم سهل است هم ممتنع. سهل است، چون منابع و پیام‌های قوی دینی داریم و ممتنع است، زیرا بر اساس ذائقه مخاطب این رادیو باید شیوه‌های هنر جانشین را طراحی کنید. ما محتوای دینی عرضه می‌کنیم و این امر مستلزم آن است که کارشناسان و گویندگان به مباحث اشراف و تسلط کامل داشته باشند تا مطالب و محتوا بدون اشکال تهیه و پخش شود.

گوینده باید قدرت برقراری ارتباط داشته باشد

رضا ملایی، گوینده در خصوص ویژگی‌های یک گوینده خوب می‌گوید:  به نظر من گوینده خوب به گوینده‌ای گفته می‌شود که علاوه بر داشتن صدا و بیانی زیبا، بدون عیب از لحاظ تلفظ حروف، لحن و لهجه باید سواد کافی داشته باشد. گوینده خوب باید خوب گوش کند، خوب ببیند و سرعت انتقال خوبی داشته باشد. در یک کلام گوینده باید قدرت برقراری ارتباط داشته‌ باشد.