پروژه جدید مشترک پژوهشگران آمریکایی و کانادایی، جزئیات کاربرد ایمن و امیدوارکننده یک ویروس انکولیتیک مهندسی‌شده موسوم به «DNX-۲۴۰۱» را در کنار ایمنی‌درمانی برای درمان گلیوبلاستوما توضیح داده است.

به رغم این که این پژوهش به نقطه پایانی اثربخشی اولیه خود نرسیده، اما به میزان بقای ۱۲ ماهه دست یافته که از آستانه اثربخشی از پیش تعیین‌شده فراتر رفته است. ترکیب DNX-۲۴۰۱ درون‌توموری و داروی «پمبرولیزومب» (Pembrolizumab) وریدی، مزایای بالینی را در بیش از نیمی از بیماران نشان داد و تعدادی از آن‌ها کوچک شدن قابل توجه تومور را تجربه کردند.

این پژوهش که توسط پژوهشگران «مرکز سرطان ام. دی. اندرسون» (MD Anderson Cancer Center) و «دانشگاه تورنتو» (UToronto) انجام شده است، روزنه‌های جدیدی را برای ارائه راهبرد‌های ترکیبی بالقوه باز می‌کند. این پژوهش، انتظار نهایی خود از ایمنی اولیه را برآورده کرد و نشان داد که این ترکیب بدون ایجاد سمیت محدودکننده دوز، به خوبی توسط بیماران تحمل می‌شود.

«فردریک لانگ» (Frederick Lang)، مدیر بخش جراحی مغز و اعصاب مرکز سرطان ام. دی. اندرسون و از پژوهشگران این پروژه گفت: این درمان ویروسی، یک رویکرد متفاوت با استاندارد کنونی مراقبت است.

وی افزود: آزمایش پیشین ما نشان داد که ویروس نه تنها با کشتن مستقیم سلول‌های سرطانی عمل می‌کند، بلکه سیستم ایمنی ذاتی را به طور موثر فعال می‌سازد تا تومور‌هایی را که از نظر ایمنی‌شناسی سرد هستند، به تومور‌های داغ تبدیل کند. این موضوع، ما را بر آن داشت تا ترکیبی را با حضور مهارکننده‌ها ارزیابی کنیم. اکنون می‌بینیم که این ترکیب می‌تواند میزان بقا را در یک زیرمجموعه از بیماران بهبود ببخشد.

گلیوبلاستوما یک سرطان تهاجمی مغز است که افراد مبتلا به آن معمولا به رغم استفاده از روش‌های استاندارد پرتودرمانی و شیمی‌درمانی، عود بیماری را تجربه می‌کنند.

اگرچه مسدود کردن بخش بازرسی ایمنی بدن، نتایج را در سایر انواع سرطان بهبود بخشیده است، اما ریز محیط منحصربه‌فرد سرکوب‌کننده ایمنی در گلیوبلاستوما، از آن در برابر نفوذ سلول‌های ایمنی محافظت می‌کند و درمان آن با ایمنی‌درمانی را بسیار دشوار می‌سازد. در مقابل، ویروس هوشمند در از بین بردن سلول‌های گلیوبلاستوما و فعال کردن واکنش ایمنی، کارآمد است.

لانگ به همراه «خوان فویو» (Juan Fueyo) و «کاندلاریا گومز مانزانو» (Candelaria Gomez-Manzano) که هر دو استاد نوروانکولوژی هستند، ویروس DNX-۲۴۰۱ را به صورت مشترک ابداع کرده‌اند. این یک ویروس سرماخوردگی است که برای هدف قرار دادن انتخابی و حمله کردن به سلول‌های گلیوبلاستوما در عین اجتناب از سلول‌های طبیعی طراحی شد.

در نتایج فاز اول آزمایش پیشین، درمان تنها با DNX-۲۴۰۱ به طور موثری مرگ سلول‌های سرطانی را القا کرد و ریزمحیط را تغییر داد تا امکان نفوذ سلول‌های T افزایش یابد. این کار به بروز واکنش ایمنی ضد تومور منجر شد. ۲۰ درصد از بیماران مبتلا به گلیوبلاستومای عودکننده، حداقل برای سه سال زنده ماندند و کاهش تومور در افرادی که به درمان پاسخ کامل داده بودند، برای بیش از یک سال ادامه یافت.

این نتایج نشان‌دهنده افزایش بیان «PD-۱» پس از درمان بود که نشان می‌دهد سیستم ایمنی ممکن است برای پاسخ دادن به ایمنی‌درمانی ضد PD-۱ آماده باشد. مدل‌های بالینی، این فرضیه را تأیید کردند و درمان با پمبرولیزومب یک هفته پس از درمان DNX-۲۴۰۱، میزان بقا را در مقایسه با اثر هر دو درمان به تنهایی بهبود بخشید.

فویو گفت: هدف از تزریق ویروس به تومور مغزی بیمار، بیدار کردن سیستم ایمنی و آغاز شفا از درون بیمار است. بیمارانی که به خوبی پاسخ می‌دهند، پس از تزریق دچار التهاب در داخل تومور می‌شوند. این امر به ایجاد یک پاسخ ایمنی می‌انجامد که ابتدا ویروس را از بین می‌برد. هنگامی که ویروس از بین برود، ادامه واکنش ایمنی که با ایمنی‌درمانی اضافی تحریک شده است، سلول‌های سرطانی را به روشی کاملا تنظیم‌شده و بدون عوارض جانبی رایج در شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی از بین می‌برد.

درمان ترکیبی، افزایش بقا و بهبود کیفیت زندگی را در بیماران به همراه دارد. مانزانو گفت: پژوهش‌های ما با استفاده از این ویروس هوشمند ادامه دارند و ما تشویق می‌شویم که همچنان تعداد کمی از بیماران را ببینیم که ریشه‌کنی بسیار چشمگیر تومور را نشان می‌دهند. این نتایج به ما انگیزه می‌دهند تا به جستجوی بهترین راهبرد ترکیبی ادامه دهیم که می‌تواند استفاده از ویروس را برای بهبود نتایج بیمار بهینه‌سازی کند.

آزمایش‌های بالینی در حال حاضر با استفاده از سلول‌های بنیادی مزانشیمی برای رساندن ویروس هوشمند به تومور و درون تومور در حال انجام شدن هستند. آزمایش‌های بالینی آینده، درمان‌های جایگزین مانند مهارکننده‌های بخش بازرسی بدن یا «درمان با سلول‌های تی کایمریک گیرنده آنتی‌ژن» (CAR T cell therapy) را در ترکیب با DNX-۲۴۰۱ ارزیابی خواهند کرد.

منبع: نوروساینس نیوز