دهانه‌های برخوردی زمان شکل می‌گیرد که یک شهاب‌سنگ یا دنباله‌دار به یک سیاره یا ماه برخورد کند. تمام اجرام آسمانی منظومه شمسی در طول تاریخ به‌شدت توسط شهاب‌سنگ‌ها بمباران شدند و این بمباران به‌وضوح در سطوح ماه، مریخ و عطارد قابل مشاهده است.

در زمین نیز دهانه‌های برخوردی متعددی وجود دارند که برخی از آن‌ها بر اثر فرسایش محو شده‌اند. با این حال، همچنان دهانه‌های برخوردی قابل مشاهده‌ای وجود دارند که در ادامه به معرفی شگفت‌انگیزترین آن‌ها می‌پردازیم. همراه با ما باشید.

دهانه روتر کم (Roter Kamm Crater) در صحرای نامیب واقع شده و در حدود ۲.۵ کیلومتر قطر دارد و عمق آن به بیش از ۱۳۰ متر می‌رسد. این دهانه توسط شهاب‌سنگی به اندازه یک وسیله نقلیه بزرگ در حدود ۳.۷ میلیون سال پیش شکل گرفته است. این دهانه به‌وضوح قابل مشاهده است، اما کف آن توسط رسوبات شنی به ضخامت حداقل ۱۰۰ متر پوشیده شده است. این دهانه در ترکیب با رنگ نارنجی مایل به قرمز صحرای نامیب همانند سطح مریخ به نظر می‌رسد.

بیشتربخوانید

• زیباترین پدیده‌هایی که هر کسی دوست دارد یک بار در عمرش ببیند + تصاویر

دهانه تنومر

دهانه تنومر (Tenoumer Crater) تقریباً یک دایره کامل است و ۱.۹ کیلومتر عرض دارد و ارتفاع آن به ۱۰۰ متر نیز می‌رسد. این دهانه در صحرای غربی بیابان صحرا (Sahara Desert) در موریتانی واقع شده است. مدت‌ها زمین‌شناسان درباره علت شکل‌گیری این دهانه بحث می‌کردند و برخی از آن‌ها دلیل آن را آتشفشان می‌دانستند. اما بررسی دقیق‌تر نشان داد که این دهانه در اثر برخورد شهاب‌سنگ در حدود ۱۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ سال پیش ایجاد شده است.

دهانه مونتوراکی

دهانه مونتوراکی (Monturaqui Crater) در جنوب سالار د آتاکاما در شیلی واقع شده است. ابعاد کنونی این دهانه تقریباً ۴۶۰ متر قطر در ۳۴ متر عمق است. این دهانه احتمالاً یک میلیون سال پیش شکل گرفته باشد و به دلیل شرایط خشک این منطقه، حاشیه‌های این دهانه همچنان به طور قابل‌توجهی قابل مشاهده هستند. از نظر اندازه و مورفولوژی، دهانه مونتوراکی شباهت‌های زیادی به دهانه بونویل در مریخ دارد.

 دهانه تسواینگ

دهانه تسواینگ (Tswaing Crater) توسط شهاب‌سنگی به قطر ۳۰ تا ۵۰ متر ایجاد شده که حدود ۲۲۰۰۰۰ سال پیش به زمین برخورد کرده است. در مرکز دهانه یک دریاچه کوچک وجود دارد که توسط چشمه و آب باران پر شده است. ابزار سنگی مربوط به عصر حجر نشان می‌دهد که این دهانه به طور مرتب توسط مردم برای شکار و جمع‌آوری نمک مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

 دهانه پینگولویت

دهانه پینگولویت توسط برخورد شهاب‌سنگ در حدود ۱.۴ میلیون سال پیش شکل گرفته و نیرویی همانند ۸۵۰۰ بمب اتمی هیروشیما داشته است. این دهانه به قطر ۳.۴۴ کیلومتر حدود ۱۶۰ متر نسبت به مناطق اطرافش ارتفاع دارد و عمق آن نیز به ۴۰۰ متر می‌رسد. دریاچه‌ای در مرکز این دهانه وجود دارد که عمق ۲۷۰ متری دارد و برخی از پاک‌ترین و خالص‌ترین آب‌های جهان را درون خودش جای داده است. این دهانه هیچ ورودی یا خروجی ندارد و آب دریاچه از باران و برف تأمین می‌شود.

 دهانه آمگوید

دهانه آمگوید (Amguid Crater) یک دهانه نسبتاً جوان است که در نتیجه برخورد شهاب‌سنگی در حدود ۱۰۰۰۰۰ سال پیش شکل گرفته و در منطقه‌ای دور افتاده در جنوب غربی الجزایر قرار دارد. دهانه برخوردی شهاب‌سنگ کاملاً دایره‌ای است و قطر ۴۵۰ متری و عمق ۳۰ متری دارد. قسمت‌های لبه را بلوک‎‌های ماسه‌سنگی به قطر چند متر پوشانده‌اند و این در حالی است مرکز دهانه مسطح است و توسط سیلت‌های بادی متراکم پر شده است.

دهانه بارینگر

دهانه بارینگر (Barringer Crater) بهترین و شناخته‌شده‌ترین دهانه برخوردی روی زمین است. این دهانه به نام دنیل بارینگر نام‌گذاری شده، کسی که برای اولین بار پیشنهاد داد که این دهانه توسط برخورد شهاب‌سنگ شکل گرفته است. این دهانه همچنان به‌صورت خصوصی تحت مالکیت خانواده وی است و به‌عنوان دهانه شهاب‌سنگی یا دهانه آریزونا نیز شهرت دارد. این دهانه ۱۲۰۰ متر قطر و ۱۷۰ متر عمق دارد و لبه‌های آن نیز ۴۵ متر بالاتر از زمین‌های اطراف است.

منبع: تابناک باتو