ینس استولتنبرگ، دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، قرار است تا پایان سپتامبر امسال از مقام خود کناره گیری کند و این در حالی است که کشورهای عضو هنوز برای جایگزینی او به تفاهم نرسیده اند.
به گزارش شبکهی تلویزیونی ویون، رقابت برای بدست آوردن جایگاه ریاست پیمان نظامی دو سوی اقیانوس اطلس، ناتو تنگتر شده، اما این رقابت بیشتر دارد در پشت پرده و در تاریکی اتفاق میافتد و هنوز برندهای مشخص نشده است. ینس استولتنبرگ، پس از ۹ سال ریاست بر این پیمان نظامی در پایان سپتامبر کناره گیری میکند. در این گزارش دربارهی رقبایی که برای بدست آوردن این جایگاه تلاش میکنند و این که کدام یک از آنها اقبال بیشتری دارد بررسی میکنیم.
بحث و گفتگوی بسیار فشردهای پشت درهای بسته در پایتخت کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی مقرهای نظامی در جریان است تا دربارهی دبیرکلی آیندهی پیمان نظامی ناتو تصمیم گیری کنند. در حالی که انتظار میرود ینس استولتنبرگ، دبیرکل کنونی ناتو در پایان سپتامبر کناره گیری کند، فردی که جایگزین او خواهد شد تا ماه ژوئیه معرفی میشود. نامهای بسیاری بر سر زبانها افتاده، اما هیچ کس پیشگام نیست. چه کسانی نامزد هستند و بحث بر سر چیست!
جمی شی، عضو موسسه افکارسنجی چاتم هاوس در لندن و سخنگوی پیشین ناتو گفت: در زمینهی نامزدهای احتمالی هیچ کمبودی وجود ندارد؛ بسیاری از نامهایی که مطرح شده زنان هستند، اما ناتو هرگز در گذشته دبیرکل زن نداشته است. فکر میکنم برداشتی که از پیمان ناتو در قرن بیست و یکم وجود دارد نشانگر آن است که دبیرکل این پیمان نظامی باید زن باشد همانگونه که در بسیاری دیگر از سازمانهای بین المللی شاهد هستیم! البته کشورهای شرق و مرکز اروپا که در ناتو عضویت دارند آماده هستند تا در دفاع جمعی در شرق ناتو نقش مهم تری ایفا کنند!
به گفتهی منابع دیپلماتیک در میان نامهایی که مطرح شده نام نخست وزیر دانمارک، مت فردریکسون به چشم میخورد. وی گفته رسما برای این شغل (دبیرکلی ناتو) درخواست نداده، اما در هر صورت او یکی از برترین نامزدهاست. او در سن ۴۵ سالگی، یکی از جوانترین نخست وزیران دانمارک به شمار میآید و در بحث مدیریت بحران در دوران گسترش همه گیری کووید مورد ستایش قرار گرفته است. اما او به ناچار باید از مقام نخست وزیری کناره گیری کند و احتمال دارد در کشورش ناآرامی سیاسی اتفاق بیافتد. همچنین بودجه نظامی دانمارک کمتر از ۲ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است که دستورالعمل ناتو به شمار میآید اگرچه او قول داده بودجهی نظامی کشورش را افزایش بدهد!
در شرق اروپا دربارهی کایا کالاس، نخست وزیر استونی برای دبیرکلی ناتو بحث شده است. او هم ۴۵ ساله است و نخستین زنی است که در آن کشور به نخست وزیری رسید. برخی از اعضا میگویند کالاس در خصوص روسیه به شدت تندرو است. بن والاس وزیر دفاع انگلیس هم خودش را نامزد دبیرکلی ناتو کرده است. اعضای ناتو بسیار برای او احترام قائلند. والاس عضو پارلمان انگلیس است و در گذشته هم افسر ارتش این کشور بوده، اما برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپایی همچون فرانسه میگویند رئیس ناتو باید از کشورهای عضو اتحادیه برگزیده شود. همچنین گفته میشود دبیرکل ناتو باید از میان روسای جمهور یا نخست وزیران باشد. دبیرکل کنونی هم نخست وزیر پیشین نروژ بوده است. دیپلماتها میگویند والاس اقبال چندانی برای دبیرکلی ناتو ندارد.
نامهای دیگری هم سر زبانها افتاده، اما به گفتهی برخی دیپلماتها شاید ترکیه و مجارستان به عنوان اعضای ناتو این نامزدها را تایید نکنند. این کشورها اغلب بر سر مسائل کلیدی با دیگر اعضا هم رای نیستند. ترکیه و مجارستان هم اکنون با پیوستن کشور سوئد به پیمان نظامی ناتو مخالفت کرده اند. در پایان شاید از استولتنبرگ درخواست شود همچنان در جایگاه دبیرکلی باقی بماند تا در شرایط جنگی، اتحاد پیمان حفظ شود.