استان زنجان ظرفیت‌های بی بدیل و منحصر به فردی در حوزه‌های مختلف به ویژه گردشگری دارد که در صورت توجه و سرمایه گذاری لازم می‌تواند شکوفایی و رونق این صنعت مهم را در استان بیش از گذشته فراهم کند.

یکی از جاذبه‌های بکر استان، غار کتله خور است که عنوان طولانی‌ترین غار ایران را با خود یدک می‌کشد و ۱۲ هزار و ۸۶۰ متر طول دارد.

کتله خور، دومین غار مهم توریستی ایران به شمار می‌آید که در سال ۱۳۳۰ به ثبت رسیده و کاوش‌های آن در سال ۱۳۶۵ انجام شده است.

این غار شگفت انگیز و بی نظیر در ۱۵۵ کیلومتری جنوب زنجان، ۸۰ کیلومتری جنوب شهرستان خدابنده و ۱۷۳ کیلومتری شمال همدان، در نزدیکی شهر گرماب واقع شده و مسیر متداول برای بازدید از این جاذبه طبیعی، جاده زنجان به خدابنده (قیدار) در امتداد زرین‌آباد به گرماب است.

این جاذبه طبیعی و منحصر به فرد، در طول ۱۲۰ میلیون سالی که از عمرش می‌گذرد دستخوش تغییر و تحولات بسیاری شده است که برخی طبیعی و برخی هم مصنوعی بوده، اما از تغییرات طبیعی این غار می‌توان شکستگی‌های حاصل از زمین‌لرزه‌ها، گسل‌خوردگی‌ها، لغزش‌ها و ریزش‌ها را نام برد.

بازدید از این غار زیبا نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند، هرچند مسافت رفت و برگشت حدود سه کیلومتری آن خستگی دارد، اما مشاهده بخش‌های مختلف آن از قبیل میدان شیر خوابیده، میدان بیستون، میدان چهل ستون، سه‌راهی کوهی، میدان پنج‌شیر، تالار عروس، تونل قندیلی، اتاق عقد، پای فیل، شتر با جهاز، عروس و داماد، میدان شمع، ۲ جادوگر، نخل سوخته و میدان مریم مقدس جذابیت‌های خاص خود را دارد.

بنا بر مطالعات انجام گرفته این مکان منحصر به فرد، در مراحل اولیه تشکیل خود غاری آبی بوده که در اثر انحلال آبی گاهی اوقات توده‌های عظیمی از سنگ‌ها از توده اصلی جدا شده‌اند و تشکیل طبقات متعدد این غار موجب شده است که آب به طبقات زیرین نفوذ کند و در عمل غار تبدیل به غاری خشک شود.

همچنین از دیگر ویژگی‌های بارز این غار می‌توان به وجود قندیل‌های زیبا و شفاف آهکی و استالاکتیت‌های گل کلمی (کانی مخروطی شکل نوک تیز رو به پایین) اشاره کرد که بسیار زیبا و جذاب هستند.

از طرفی وجود چشمه‌های آب بسیار زلال در اطراف این غار و حفره‌های متعدد طبیعی هم از ویژگی‌های منحصر به‌فرد این غار به شمار می‌رود.

علاوه بر تمامی این مسائل در غار کتله‌خور می‌توان تجمع‌های متفاوتی مشاهده کرد که یکی از این تجمع‌های زیبا و جالب، استالاگمیت‌هایی (کانی مخروطی شکل نوک تیز رو به بالا) است که بسیار شبیه عروس و داماد هستند و حتی به همین اسم نامگذاری شده‌اند.

یکی دیگر از عجایب و زیبایی‌های این غار هم تعدد طبقات آن است که اینگونه غار‌ها در جهان بسیار کم‌نظیر هستند.

گفته می‌شود که این غار دارای هفت طبقه بوده که البته تاکنون تنها سه طبقه آن کشف شده است.

نکته قابل توجه اینکه حدود ۷۰۰ متر اولیه غار قطری حدود ۷۰ سانتیمتر دارد به طوری که رهنوردان اولیه غار این مسیر ۷۰۰ متری را سینه‌خیز طی کرده و مسیر خود را با علامت گذاری مشخص کرده‌اند، ۱۰۰ متر ابتدای غار محل زندگی انسان‌های نخستین بوده که این موضوع را اسکلت ۸۰ انسانی که در این محل پیدا شده است تایید می‌کند.

با تمامی جاذبه‌های بی نظیری که در خصوص غار کتله خور زنجان گفته شد، لزوم توجه و تقویت زیرساخت‌های گردشگری این منطقه لازم و ضروری به نظر می‌رسد موضوعی که مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استانی نیز به آن اشاره می‌کند.

کتله خور، نامی ناآشنا در بین ایرانی‌ها

سید سعید صفوی با بیان اینکه این غار هشتاد سال پیش شناسایی شد، افزود: متاسفانه نه تنها زنجانی‌ها بلکه بسیاری از ایرانی‌ها آنگونه که باید و شاید از این غار شگفت انگیز اطلاعی ندارند.

وی با بیان اینکه همین مساله موجب شده است بسیاری از گردشگران و مسافران، این مکان را در برنامه سفری خود قرار ندهند، اضافه کرد: به همین جهت در چند سال گذشته، غار کتله خور یکی از مشکلات مدیریتی استان بود و واگذاری آن به مراکز دیگری از قبیل سازمان همیاری شهرداری‌ها مشکلاتی را ایجاد کرد.

این مسوول ادامه داد: وضعیت پیشین غار موجب شده بود که حتی حقوق کارگران زحمتکش غار با تاخیر پرداخت شود که با پیگیری استاندار زنجان و همچنین این اداره کل در سال گذشته، اقدامات مربوط به غار در بخش خشکی و آبی به سرمایه گذار بخش خصوصی واگذار شد.

وی هدف از واگذاری این مجموعه به بخش خصوصی را معرفی ظرفیت‌های فرهنگی بومی، شناساندن مولفه‌های تاریخی و ایجاد محرک برای توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی این منطقه ذکر کرد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان زنجان ادامه داد: تلاش می‌شود با ورود سرمایه گذار بخش خصوصی این مکان بهتر از گذشته به گردشگران معرفی شود که فعلا به این مرحله نرسیده‌ایم.

وی با بیان اینکه اقداماتی اثرگذار به ویژه نور پردازی‌های خوبی در مسیر غار کتله خور انجام گرفته است، اظهار داشت: در بیرون از غار نیز زیر ساخت‌هایی از قبیل سوئیت‌هایی وجود داشت، اما رها شده بود که اکنون در حال تکمیل مجموعه هستیم.

این مسوول ادامه داد: در تلاش هستیم از مجموعه چشمه طبیعی و تفریحی بالیخلی بولاغی"چشمه ماهی" گرماب تا غار کتله خور را که حدود ۲.۵ کیلومر است با همکاری دستگاه‌های متولی امر به بلوار تبدیل کنیم، به این جهت که گردشگر تا ورودی غار کتله خور، زمان بیشتری را برای ماندگاری صرف کند.

در تلاش هستیم از مجموعه چشمه طبیعی و تفریحی بالیخلی بولاغی"چشمه ماهی" گرماب تا غار کتله خور را که حدود ۲.۵ کیلومر است با همکاری دستگاه‌های متولی امر به بلوار تبدیل کنیم. صفوی با تاکید بر اینکه این مسیر یاد شده می‌تواند زمان ماندگاری گردشگر را در این منطقه افزایش دهد، افزود: هنوز روشنایی و گازرسانی آن انجام نگرفته است که اقدام بزرگی به شمار می‌آید و امیدواریم با کمک دیگر مدیران استانی این مهم تحقق یابد.

وی با بیان اینکه پیش از این غار کتله خور از یک ظرفیت مغفول به یک تهدید تبدیل شده بود، اظهار داشت: این اداره کل با انجام اقدامات مهم، این غار را به یک نقطه قوتی مبدل کرد، به طوری که در عید نوروز امسال، استقبال گردشگران از این غار روند افزایشی داشت و اطلاع رسانی‌ها می‌تواند تاثیر بسزایی در معرفی آن داشته باشد.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان ادامه داد: قصد داریم با انجام کار‌هایی متقاوت در غار کتله خور و سپس تبلیغات وسیع، گردشگران و مسافران را برای بازدید از این مکان دعوت کنیم که هدف افزایش میزان ماندگاری و اقامت آنان در منطقه است.

وی با تاکید بر اینکه تعداد سوئیت‌های واقع در غار متناسب با حضور ظرفیت گردشگران است و می‌تواند افزایش یابد، اضافه کرد: سرمایه گذار باید بتواند علاوه بر هزینه‌ها سود لازم را دریافت کند و مطمئن هستیم در دوره واگذار شده با برنامه‌هایی که ارائه خواهد کرد با نظارت این اداره کل موفق خواهد بود.

وی با تقدیر از رسانه‌های گروهی به ویژه خبرگزاری ایرنا در معرفی جاذبه‌های استان، خاطرنشان کرد: از اسفند سال گذشته چالش یک ۸۰ شکل جدی تری بخود گرفته بطوری که هر شهروند از حوزه جغرافیایی خود خبر‌های در حوزه گردشگری انجام می‌دهد.

صفوی با بیان اینکه در راستای معرفی جاذبه‌های گردشگری استان تفاهم نامه‌ای با سازمان منطقه‌ای آزاد کیش منعقد شده است، خاطرنشان کرد: بر این اساس مقرر شد شب‌های فرهنگی زنجان همچنین نمایشگاه‌های صنایع برگزار و علاوه بر آن در فروشگاه‌ها تولیدات هنرمندان صنایع دستی به ویژه ملیله زنجان عرضه شود.

رونق گردشگری با ۲ بانده شدن مسیر گرماب تا غار کتله خور

فرماندار خدابنده نیز با بیان اینکه در چند سال گذشته به ویژه در دوران کرونا وضعیت گردشگری و بازدید از غار کتله خور تعریف چندانی نداشت، ادامه داد:از سال گذشته، سرمایه گذار بخش خصوصی وارد عمل شده است و پیش از آن، غار در اختیار سازمان همیاری شهرداری‌های استان بود.

جواد تاراسی افزود: هر چند اقداماتی در غار کتله خور انجام گرفته بود، اما کافی نبود که با ورود سرمایه گذار، گردشگری در این بخش جانی دوباره گرفته است و به طور حتم تداوم این مسیر خوشایند خواهد بود.

وی با تاکید بر اینکه با فعالیت بخش خصوصی زیرساخت‌های اقامتی و پذیرایی و هچنین اقدامات لازم در غار کتله خور، بیش از گذشته توسعه خواهد یافت، اظهار داشت: طبق برنامه ریزی انجام گرفته، مسیر شهر گرماب تا غار کتله خور با پیمان سپاری، ۲ بانده خواهد شد که امسال این کار مهم نیز به پایان خواهد رسید که اقدامی مهم در جذب گردشگر خواهد بود.

طبق برنامه ریزی انجام گرفته، مسیر شهر گرماب تا غار کتله خور با پیمان سپاری ۲ بانده خواهد شد که امسال این کار مهم نیز به پایان خواهد رسید که اقدامی مهم در جذب گردشگر است. این مسوول خاطرنشان کرد: عید امسال شمار گردشگران نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایشی بود که امیدواریم مجموعه اقدامات صورت گرفته به رونق گردشگری این مکان و حتی منطقه منتهی شود.

ایرنا