سعید خورشیدی، پژوهشگر اندیشه امام (ره)، درمورد جایگاه مبارزه در مبانی نظری و سیره عملی امام خمینی (ره) بیان کرد: یکی از نکات مهمی که باید توجه کنیم فضای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است که امام خمینی (ره) حرکت خود را از آن‌ها آغاز کرد و در آن فضا‌ها به عنوان چهره شناخته شد. چون ایشان، یک نوع نگرش و دید جدیدی به دین و اسلام داشت که آن را تحت عنوان اسلام ناب مطرح کرد و دلیلش هم این بود که معتقد بود این نگرش اصیل و اساسی است.

به گفته این پژوهشگر اندیشه امام (ره)، جهاد و مبارزه در این نگاه به دین و در اسلام نابی که امام خمینی (ره) مطرح کرد مقوله و مفهوم محوری است. در شرایطی که تلقی دین در جامعه حتی بین متدینین این است که عارف و سالک مسیر الهی کسی است که تسبیح در دست دارد و مشغول دعا و مناجات است زهد هم، گوشه گیری و بی توجهی به دنیا و امور اجتماعی معنا می‌شود در این شرایط، حضرت امام (ره) اسلام را بازخوانی کرد و گفت که این تلقی اشتباهی است.

خورشیدی تصریح کرد: در جلد یکم صحیفه امام خمینی (ره) به عنوان تاریخی‌ترین سند مبارزاتی امام خمینی (ره) آمده که یک بنده خدایی بوده و از برخی از علماء، یادداشت‌هایی جمع می‌کرده است برای این که یادگاری نگه دارد و این موضوع برای دهه ۳۰ است و در آن زمان، امام (ره) یادداشتی در دفتر این فرد نوشته و این ماندگار شده است که این نشان می‌دهد از همان ابتدا، نگاه امام (ره) به سلوک، عرفان و اسلام به چه صورت بوده است و در آن جا، امام خمینی (ره) با آیه «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى؛ بگو من فقط به شما یک اندرز مى‏‌دهم که دو دو و به تنهایى براى خدا به پا خیزید» شروع می‌کنند که اگر به صحیفه امام (ره) و بیانات ایشان دقت کنیم متوجه می‌شویم یکی از پرتکرارترین آیاتی که ایشان در طول انقلاب اسلامی به کار برد و استفاده کرد همین آیه بوده است و به نظرم، این آیه در اندیشه امام (ره) خیلی نقش محوری دارد و پس از بیان این آیه، از اولیاء الهی مثال‌هایی زد و گفت حضرت ابراهیم (ع) را ببینید که در مسیر خود با نمرود و بت‌ها و حضرت موسی (ع) با فرعون‌ها و یا پیامبر اکرم (ص) با جاهلیت و بت‌ها درگیر شدند.

به گفته او، امام خمینی (ره) می‌خواست بگوید سالک در مسیر قرب و حرکت خود نمی‌تواند نسبت به اجتماعی که در آن زندگی می‌کند و طاغوت‌های بیرونی بی تفاوت باشد و برداشت من این است که از نگاه امام خمینی (ره)، انسان در قرب الهی با دو نوع چالش و مانع روبروست. یکی موانع درونی و دیگری موانع بیرونی که در این مورد دوم، سیاست ورزی آن گونه که امام (ره) می‌گفت و در آن، جهاد و مبارزه نقش اساسی دارد.

خورشیدی ادامه داد: میان این دو عرصه مجاهدت درونی که مباحث اخلاقی هستند و مجاهدت بیرونی که مبارزه با طاغوت هاست ارتباط برقرار است. یعنی از دیدگاه امام خمینی (ره) کسی نمی‌تواند به قله‌های اخلاقی و عرفانی برسد بدون این که با طاغوت‌ها وارد چالش شود و ایشان از ائمه اطهار (ع) برای این منظور مثال زده اند و همه این‌ها نشان می‌دهد حضرت امام خمینی (ره) تاریخ اسلام را یک بازخوانی کرد و نشان داد مقوله جهاد در دل اسلام قرار دارد و مسئله مهمی است. یعنی کسی نمی‌تواند به قرب الهی برسد مگر این که این مسیر را طی کند.

این پژوهشگر اندیشه امام (ره) افزود: حضرت امام خمینی (ره) خطاب به برخی از متدینین گفت که هفتاد سال عبادت شما قبول باشد، اما چند وصیت شهدا را بخوانید تا متوجه شوید این افراد به چه مقامی رسیده اند. به نظر بنده، حضرت امام (ره) می‌دانست و این تلقی را داشت که قرب الهی و سلوک الی الله از مسیر و جهاد و مبارزه به قدری سریع و رشد دهنده است که سال‌ها عبادت به اندازه یک روز جهاد در راه خدا نمی‌رسد ولو این که انسان دچار کاستی‌هایی باشد.