کمبود آب آشامیدنی به طور مستقیم با زندگی مردم در ارتباط است، در حالی که منابع آبی شهرستان شاهرود روز به روز محدودتر و عمق چاهها برای دستیابی به آب به بیش از ۳۰۰ متر رسیده و تقاضای آب هم برای مصارف مختلف با افزایش مواجه است، طرحهای مختلف آبرسانی به این شهرستان تاکنون نتیجهای در برنداشته است.
ساخت سد کالپوش از طرحهای مهر ماندگار سال ۱۳۹۲ در منطقه جغرافیایی شهر رضوان میامی در شرق استان سمنان در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت تا پاسخگوی نیاز آبی ٢ شهرستان شاهرود و میامی باشد.
حجم مخزن سد کالپوش در تراز عادی ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار متر مکعب است. این سد با هسته رُسی و به ارتفاع ۴۰ متر، طول تاج ۲۷۳ متر با بند انحرافی قوشه دگرمان و کانال انتقال به طول ۲ هزار و ۷۰۰ متر و ظرفیت ۴.۲ مترمکعب بر ثانیه در شمال شهرستان میامی و در جوار روستای حسین آباد کالپوش واقع شده است.
اکنون با توجه به شرایط بحرانی آب در شهرستان شاهرود، انتقال آب این سد مطالبه جدی مردم برای تامین آب پایدار است.
بحران کمبود ۲۰۰ لیتر بر ثانیه آب در شاهرود، نگرانی مردم برای تامین آب آشامیدنی پایدار را به همراه داشته است؛ در حالی که مساله انتقال آب سد کالپوش به شاهرود وعده مسوولان بوده و فقط ۱۴۶ کیلومتر از شاهرود تا سد کالپوش میامی فاصله وجود دارد.
تصمیمگیری اولیه مسوولان بر این اساس بود که در تقسیم آب ذخیره پشت سد کالپوش ۵۰ درصد برای منطقه و نصف دیگر برای شاهرود و روستاهای در مسیر انتقال به منظور مصارف آشامیدنی در نظر گرفته شود.
این نحوه تقسیم آب با اعتراضهای مردمی در همان سالهای گذشته روبهرو شد. پس از آن مقرر شد پنج میلیون متر مکعب آب به شاهرود اختصاص یابد و سه میلیون متر مکعب دیگر به سه قسمت مساوی برای استفاده در صنعت منطقه مسیر انتقال آب، آب آشامیدنی روستای کالپوش و همچنین کشاورزان مسیر انتقال، اختصاص یابد.
در نخستین روزهای اجرای این طرح در چند سال قبل پیمانکار مشخص شد که پس از بروز چالشهای اجتماعی در این زمینه، پیمانکار از ادامه کار انصراف داد.
مسیر انتقال آب حدود ۱۴۶ کیلومتر است که لولههای چهار کیلومتر آن خریداری شد و در مرکز استان نگهداری میشود.
به نظر کارشناسان در شرایط کنونی برای اجرای این طرح انتقال آب بیش از یکهزار میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است.
شهرستان میامی با جمعیت حدود ۴۰ هزار نفری در شرق استان سمنان قرار دارد، این شهرستان دارای ۵۱ روستا و ۲ بخش مرکزی و کالپوش است.
وزیر نیرو: آب پایدار برای شاهرود از سد کالپوش تامین شود
علی اکبر محرابیان وزیر نیرو در سفر بهمن سال گذشته به شهرستان شاهرود در شرق استان سمنان؛ پایدارسازی آب مورد نیاز این شهرستان با تامین آب از سد کالپوش را با فوریت مورد تاکید قرار داد.
محرابیان با بیان اینکه جبران کسری آب این شهرستان در دستور کار است، ابراز کرد: شهرستان شاهرود برای پایدارسازی آب نیازمند توجه بیشتری است و اجرای طرحهای تعریفشده باید سرعت گیرد.
وی تاکید کرد: تامین آب برای شاهرود در سطح طرحهای اضطراری و هم در قالب آبرسانی از سد کالپوش به سرانجام میرسد.
از سفر بهمنماه ۱۴۰۱ وزیر نیرو به شاهرود تاکنون بیش از چهار ماه گذشته است؛ با وجود این، مردم در این روزها با قطعی و کاهش فشار آب در شبکه توزیع و محققنشدن گفته وی، قبل از شروع فصل تابستان، گرمای شدید را در این شهر حاشیه کویر لمس کردهاند.
معاون استاندار و فرماندار ویژه شاهرود در این زمینه گفت: حفر چاه جدید مشکل تامین آب پایدار این شهرستان را مرتفع نمیکند.
ابوطالب جلالی تصریح کرد: تامین آب پایدار باید از ۲ منبع سد کالپوش و چشمهسارهای منطقه قطری تامین شود.
وی با اشاره به اینکه این شهرستان ۳۲۰ لیتر بر ثانیه در زمان اوج مصرف کمبود آب دارد، ابراز کرد: شهر شاهرود ۲۰۰ لیتر برثانیه و پنج شهر دیگر ۳۵ لیتر برثانیه و روستاهای این شهرستان ۸۵ لیتر برثانیه کمبود آب دارند.
جلالی با بیان اینکه تامین و تولید آب پایدار برای این شهرستان باید از سوی مسوولان استان و کشوری به طور جدی پیگیری شود، اظهار کرد: انتقال آب از سد کالپوش و چشمه سارهای منطقه قطری به عنوان تامین آب پایدار از سالها پیش در دستور کار بوده است، اما هر کدام به دلایلی متوقف شده است.
فرماندار ویژه شاهرود با اشاره به اینکه هم اکنون تامین آب آشامیدنی در شهرستان شاهرود از منابع آبهای زیرزمینی و چاهها انجام میشود، اظهار کرد: هر ساله برای دستیابی به آب باید چاههای عمیقتری حفر شود که این امر موجب شده کیفیت آب آشامیدنی کاهش یابد.
علی اصغر خانی روز دوشنبه (۲۲ خرداد) در صحن علنی مجلس در تذکر شفاهی خطاب به رییس جمهور گفت: کمبود آب در حال تبدیل شدن به یک بحران در شهرستان شاهرود است.
وی با بیان اینکه وضعیت بحرانی آب آشامیدنی در سفر چند ماه گذشته وزیر نیرو به شاهرود تشریح شد، افزود: تا به امروز هیچ اقدام جدی در رابطه با حل این مسئله صورت نگرفته است.
نماینده مردم شهرستانهای شاهرود و میامی در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: بحران آب اگر تدبیر و چاره اندیشی نشود، به طور یقین تنش اجتماعی به دنبال خواهد داشت.
خانی با بیان اینکه در تیرماه مشکل جدی تامین آب آشامیدنی در شهرستان شاهرود خواهیم داشت، ابراز کرد: چندین بار کمبود آب این شهرستان در صحن علنی مجلس به وزیر نیرو تذکر داده شد، اما تاکنون هیچ اتفاقی در این راستا رخ نداده است.
آبرسانی با تانکر به برخی روستاهای منطقه
رییس شورای شهر رضوان بخش کالپوش شهرستان میامی هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در این راستا اظهار کرد: هم اکنون مردم منطقه کالپوش برای تامین آب آشامیدنی و کشاورزی خود و روستاهای اطراف با مشکل مواجه هستند.
حجت الاسلام قربان وزیری افزود: با وجود این سد، ۱۱ روستای این منطقه و مردم آن با کمبود آب روبرو هستند و تامین آب آشامیدنی برخی از این روستاها با تانکر انجام میشود.
ضرورت اقناع افکار عمومی در موضوع انتقال آب از سد کالپوش به شاهرود
وی با بیان اینکه برای پیشگیری از هرگونه چالش اجتماعی در زمینه اجرای طرح انتقال آب سد کالپوش به شاهرود، آگاه سازی و اقناع مردم منطقه ضروری است، ابراز کرد: برای اجرای این طرح باید کارگروهی از مسوولان و کارشناسان حوزههای مرتبط مانند آب منطقهای، آب و فاضلاب، استانداری، فرمانداری، جهادکشاورزی و دادگستری استان و شهرستانهای شاهرود و میامی تشکیل شود.
رییس شورای شهر رضوان بخش کالپوش شهرستان میامی ادامه داد: این کارگروه باید در گام نخست با نمایندگان مردم در حوزههای کشاورزی، صنعت و شوراها در مورد دلایل ایجاد سد، نحوه و موارد مصرف آن به بحث و تبادل نظر بپردازند.
حجت الاسلام وزیری با بیان اینکه مردم نوعدوست منطقه برای انتقال آب مازاد این سد به هر مکانی که لازم باشد بر طبق قانون مشکلی ندارند، تاکید کرد: باید برای تبیین و اقناع افکار عمومی در راستای تصمیمگیریهای انجام شده توسط مسوولان امر با حضور در بین مردم و همچنین از تریبونهای نماز جمعه استفاده شود.
تامین آب مورد نیاز منطقه کالپوش در مرحله نخست، اقناع مردم منطقه مبنی بر انتقال آب مازاد و همچنین تامین اعتبار اجرای طرح از جمله موانعی است که اجرای این طرح برای تامین آب پایدار شهرستان شاهرود را به تأخیر انداخته است.
شاهرود با ۱۶۰ هزار نفر جمعیت در شرق استان سمنان قرار دارد.
منبع ایرنا