ساخت و ساز‌های ویلایی در گذشته شهر را در عرض گسترانده و هزینه‌های خدمات رسانی را چند برابر کرده، از اینرو گسترش طولی یعنی ساخت و ساز آپارتمان در یزد رونق یافت.

اما بخشی از افزایش تقاضا برای ساخت و ساز‌های آپارتمانی برای جلوگیری از گسترش عرضی شهر اتفاق افتاد، مشکلی که بخش قابل توجهی از آن مربوط به زمین‌های رها شده در گوشه و کنار شهر، حتی در بهترین نقاط شهر است.

زمین‌هایی که یا زباله‌دانی می‌شوند، یا محل تجمع سگ‌های ولگرد یا بروز سایر مشکلات اجتماعی. همسایگان همیشه ناراضی، انتشار آلودگی در محیط زندگی و هزاران معضل دیگر سبب شده که مردم دل خوشی از صاحبان این زمین‌ها نداشته باشند.

بخشی از این زمین‌ها شخصی است که دولت برای ترعیب مالکان به ساخت و ساز و بهبود سیما و منظر شهری، نسبت به نصب دیوار‌های پیش ساخته اقدام کرده و به مالکان هم هشدار داده که برای تعیین تکلیف آن‌ها اقدام کنند.

دستگاه‌های دولتی از پس هزینه‌های عمرانی زمین‌های رها شده بر نمی‌آیند

برخی از این زمین‌ها هم دولتی هستند که دستگاه‌های دولتی از پس هزینه‌های عمرانی آن بر نمی‌آیند و به حال خود رها شده و باری روی دوش شهر هستند.

دادستان یزد درباره برخورد‌های قانونی با وضعیت فعلی و مدیریت زمین‌هایی که در شهر رها شده، به خبرنگار مهر گفت: بخشی از این زمین‌های بلااستفاده در شهر مالکیت خصوصی دارند یا در بحث ورثه باقی مانده است.

محمدرضا حدادزاده افزود: در این زمینه هم دو مشکل وجود دارد، به‌نحوی که مالکان نمی‌خواهند زمین را بفروشند و یا بسازند که در این باره قانونی وجود ندارد که چه باید کرد، مگر اینکه معبر شهری بخواهد احداث شود و مسیر عمومی باز شود که در این صورت، شهرداری طبق ضوابط تملک می‌کند.

وی ادامه داد: درباره زمین‌های دولتی نیز می‌توان گفت که برخی املاک به نفع ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، تملک شده که باید اقدامات ثبت آن انجام شود و اگر کسی متعرض شده، آن را رفع تصرف کند و برخی نیز برای مالکیت اداره اموال و املاک بنیاد مستضعفان پیگیری شده است.

حدادزاده بیان کرد: مشکل دوم زمین‌های بزرگ با کاربری کشاورزی است که چند سالی است خشک شده‌اند و ضوابط جهاد کشاورزی در تغییر کاربری و به دنبال آن ضوابط شهرداری سختگیری می‌کند بنابراین در نهایت یا آن زمین رها می‌شود یا اگر مالک بخواهد از آن استفاده کند با مشکل تغییر کاربری مواجه می‌شود و به ناچار به دست باند‌های دلال زمین‌خوار می‌افتد.

نارضایتی شهروندان از زمین‌های بلااستفاده

یکی از شهروندان مرکز شهر از وجود زمین‌های رها شده در اطراف خانه‌اش گلایه کرد و افزود: مالکان این خانه‌ها اصلاً به فکر همسایگان نیستند، زمین‌ها رها می‌شوند باعث انتشار گرد و خاک در محله هستند و حتی زباله‌دان نیز شده‌اند.

زهرا میرحسینی ادامه داد: مشکلات ناشی از این زمین‌ها برای همسایگان است، اما ارزش افزوده آن برای مالکانی است که بی‌دغدغه منتظر بالا رفتن ارزش ملک خود هستند در صورتی که همین زمین‌ها در صورتی که به شهرداری فروخته شود، می‌تواند زمین بازی فرزندان محله یا مرکز فرهنگی باشد.

وی افزود: زمین‌های رها شده تنها آنچه مردم در حاشیه معابر اصلی شهر می‌بینند، نیستند بلکه بخش قابل توجهی از آن‌ها نیز در دل محله‌های قدیم و جدید وجود دارد که به حال خود رها شده‌اند و حتی تردد در محله را نیز با ترس همراه کرده‌اند.

یکی دیگر از شهروندان یزدی، اما از زمین‌های دولتی رها شده به ویژه در شهرک‌های بافت جدید شهر گلایه کرد و افزود: شهرک مدرسه کم دارد، فضای تفریحی ندارد، مرکز فرهنگی ندارد، اما زمین به دلیل مالکیت دستگاه غیرمرتبط قابلیت تبدیل شدن به این کاربری‌ها را ندارد.

رضا مستقل ادامه داد: این زمین‌ها می‌توانند با همکاری دستگاه‌ها به نفع اهالی محله تغییر کاربری پیدا کنند، اما هیچ دستگاهی حاضر به این همکاری نیست و همه آن را ارث پدری خود می‌دانند و حاضر به همراهی نیستند و به اعتراضات و نامه نگاری‌های اهالی محله‌ها هم توجهی نمی‌کنند.

اصلاح قوانین تغییر کاربری

دادستان یزد در این زمینه گفت: سال گذشته پیشنهاد اصلاح این ضوابط و قوانین بیان شد که در خود شهرداری هم به دنبال اصلاح بسیاری از این ضوابط هستند؛ بخشی از آن هم مقرراتی است که کشوری است.

محمدرضا حدادزاده تاکید کرد: مسائل مربوط به این زمین‌ها باید با پیگیری شهرداری و جهاد کشاورزی حل شود تا در موضوع تفکیک و تغییر کاربری اراضی که واقعاً دیگر کشاورزی نیستند، تفکیک و استفاده متعارف صورت گیرد.

وی به مردم توصیه کرد: با توجه به اینکه برخی افراد اسم و رسم دار، مالک این زمین‌ها هستند و زمین‌ها را تفکیک می‌کنند و هزینه تغییر کاربری‌اش را هم نمی‌پردازند، باید در معاملات هوشیار بود چرا که هزینه تغییرکاربری به عهده خریدار خواهد بود البته دادگستری هم در این زمینه ورود کرده است.

بسیاری از گردشگرانی که به یزد سفر می‌کنند نیز از وضعیت زمین‌هایی که در گوشه و کنار شهر به ویژه در مرکز و بافت تاریخی آن رها شده است، ابراز تعجب می‌کنند چرا که این املاک موقعیت بسیار مناسبی دارند و می‌تواند کاربری‌های خوبی داشته باشند.

حتی برخی از زمین‌های دولتی رها شده در شهر نیز می‌تواند بخشی از نیاز‌های محلات اطراف خود را تامین کند به شرط اینکه این زمین‌ها شناسایی شده و با مجوز‌های مربوطه، تغییر کاربری پیدا کنند.

این نکته نیز حائز اهمیت است که با گسترش شهر یزد، شاهد پیوستن زمین‌های زراعی به بافت مسکونی هستیم، زمین‌هایی که سالیان سال است به دلیل خشکسالی، کشت نشده‌اند و باید تغییر کاربری پیدا کنند تا معضلات ناشی از زمین خواری و امثال آن روز به روز کاهش یابد.

منبع: مهر