در میز اقتصاد امروز موضوع تسهیلات مشاغل خانگی مور بررسی قرار گرفت و کریمی بیرانوند معاون اشتغال و کارآفرینی وزارت رفاه و آزیتا همتیان رئیس دبیرخانه مشاغل خانگی و مهدی صحابی معاون اداری اعتبارات بانک مرکزی به سوالاتی پاسخ دادند.

سوال: سهم مشاغل خانگی در اقتصاد جهان و در کشور ما به چه شکل است؟

کریمی بیرانوند: موضوع مشاغل خانگی در سطح دنیا و در اقتصاد‌های پیشرفته، یک مسئله کاملا جدی است و پتانسیل بسیار خوبی است. از شروع دولت سیزدهم مسئله مشاغل خانگی به عنوان یکی از اهداف وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیگیری شد و در پشتیبانی و حمایت در عرصه‌های مختلف، اقدام خوبی انجام گرفت. یکی از مهمترین مسائلی که قبل از شروع دولت سیزدهم با آن روبرو بودیم، مجوز مشاغل خانگی بود.

بعضا مواردی داشتیم که یک مجوز ساده خانگی چندین ماه تا یک سال طول می‌کشید، اما اکنون بیش از ۹۵ درصد مشاغل خانگی به صورت آنی صادر می‌شود. ۵ درصد باقی، چون مربوط به مشاغل حوزه بهداشت و درمان هستند که نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد، نمی‌تواند به صورت آنی صادر شود و باید تحت نهاد‌های بهداشتی، شرایط لازم تایید شود. از ابتدای دولت سیزدهم تا پایان ۱۴۰۱، بیش از ۲۱۸ هزار فقره مجوز مشاغل خانگی صادر شده است که رشد ۲۰۰ درصدی داشته است. از این ۲۱۸ هزار مورد، حدود ۸۰ درصد مجوز توسط بانوان گرفته شده است و در خانه فعالیت تولیدی را شروع کرده اند. ۴۴ هزار نفر نیز در سال گذشته مشمول تسهیلات شدند.

سوال: وضعیت پرداخت تسهیلات به چه صورتی بوده است؟

صحابی: براساس تبصره ۶ ماده ۷ قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی مقرر شد هر سال بانک مرکزی با همکاری وزارت کار نسبت به توزیع بانکی تسهیلات مشاغل خانگی اقدام کند. این توزیع بر اساس توان قرضه الحسنه بانک‌ها انجام شد و ۳ همت سهمیه بانک‌ها بوده که بیش از ۹۰ درصد محقق شده است. این تسهیلات به ۴ هزار میلیارد تومان افزایش یافته و امیدوار هستم تا مهر ماه آن را جذب کنیم.

سوال: بر اساس مصوبه سال گذشته ستاد مشاغل خانگی قرار بود ۷۷ رشته به مجموعه رشته‌های مجوز اضافه شود؟

همتیان: قرار بود رشته‌ها ایجاد شود که ابتدا لازم بود دستگاه‌ها کاربرگ‌های شرح وظایف را تهیه کنند و آن را در اختیار درگاه ملی مجوز‌ها قرار می‌دادیم. این روند هنوز پیش روی نداشته و به قول دادند این موضوع تعیین تکلیف شود. 

سوال: در صدور مجوز‌های کسب و کار بخش خانگی چقدر سریع انجام می‌شود؟

کریمی بیرانوند: طی سه ماه سال ۱۴۰۲، تقریبا ۱۷۰۰ نفر تسهیلات دریافت کرده اند و این روند هرگز متوقف نشده است. دو سال پیاپی نرخ بیکاری زنان کاهش بوده که یکی از دلایل آن توسعه مشاغل خانگی و تسریع در صدور مجوز‌ها بوده است. حدود ۱۳ کد رشته داریم که با سازمان غذا و دارو مرتبط هستند. در ابتدا سعی کردیم زمان این‌ها را کاهش دهیم، اما توفیقاتی حاصل نشد. قرار بود با اتصال یک وب سرویس تاییدیه‌ها به صورت غیرحضوری انجام شود که به خوبی انجام گرفته، اما هنوز مسئله تسریع را به طور کامل حل نکرده است.

سوال: میزان تسهیلات برای فردی که می خواهد کاری را شروع کند چقدر است؟

همتیان: امسال ۴ هزار میلیارد تومان برای تخصیص به استان‌ها لحاظ شده که بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار، مجوز مستقل که به صورت فردی گرفته می‌شود تا سقف ۱۵۰ میلیون تومان است و در مجوز پشتیبان که به صورت کارفرمایی است، تا سقف ۴ میلیارد تومان است.