تنگه هلت در طی زمان و در اثر فرسایش‌های آبی به وجود آمده است. از داخل این تنگه رودخانه‌ای جریان دارد که با عبور خود بر عظمت و بزرگی هلت افزوده و سیمایی جادویی به آن بخشیده است.

وجود چشمه‌ها و آب‌های جاری، موجب تغییر شکل لایه‌های رسوبی و آهکی شده و به مرور زمان و در اثر عبور آب، این دره شگفت انگیز به وجود آمده است. باید گفت که تا سال‌های اخیر ورودی تنگه هلت در زیر آب قرار داشت و دسترسی به آن ممکن نبود. در اثر سیلاب‌ها مسیر این تنگه باز و این مکان شگفت‌انگیز هویدا شد.

طول تنگه هلت حدود چهار کیلومتر است و چنانچه با سرعت متوسط حرکت کنید تقریبا ۱٫۵ تا دو ساعت زمان می‌برد تا این دره را بپمایید و همین مدت نیز طول می‌کشد تا این مسیر را برگردید. عمق آب تنگه هلت گاهی تا ۱٫۵ متر نیز می‌رسد.