انجام فعالیت‌های عمرانی در بعضی مناطق شهری بسیار مشکل است، زیرا تراکم جمعیت، سکونت و اشتغال شمار فراوانی از افراد در مختصات اندک اراضی باعث می‌شود هرگونه عملیات عمرانی که متضمن تخریب ابنیه یا احداث مستحدثات و راه‌های جدید است با منافع و حقوق اشخاص تعارض پیدا کند.

یکی از مهمترین بخش‌های عملیات عمرانی در شهرها، حفاری و گودبرداری است، حفاری و گودبرداری به عنوان ۲ عمل عمرانی مجزا، ممکن است بخش اصلی عملیات عمرانی یا بخشی از آن باشد.

در دهه‌های اخیر فعالیت‌های عمرانی در شهر‌ها افزایش یافته که یکی از مصادیق آن تخریب بافت فرسوده و ساخت ابنیه جدید یا آپارتمان‌سازی است که در همه مراحل متضمن حفاری و گودبرداری است.

در قوانین مختلف اصول و ضوابط خاصی برای حفاری وضع شده که بی‌توجهی به آن‌ها ضمان مدنی یا کیفری متخلف را به همراه دارد.

به طور اصولی اجرای هر پروژه ساختمانی، با مرحله گودبرداری و پی‎ کنی آغاز می‎‌شود چرا که پی ساختمان مهمترین رکن هر ساختمان است و اگر پی ساختمان که آجر اول است، به درستی گذاشته نشود، این ساختمان از ایمنی و استحکام لازم برخوردار نبوده و اصطلاحا «تا ثریا می ‎رود دیوار کج!»

بر اساس دستورالعمل اجرایی گودبرداری‌های ساختمانی که در سال ۱۳۹۲ در کمیته ملی مقررات ساختمان تصویب و از ابتدای خرداد همان سال برای اجرا به شهرداری‌های سراسر کشور ابلاغ شد، در اجرای یک گودبرداری اصولی، اشخاص مختلفی دارای نقش و مسوولیت هستند و چنانچه در هر یک از مراحل گودبرداری، حادثه یا مشکلی ایجاد شود، هر یک از این افراد به تناسب مسوولیت و اهمال احتمالی باید پاسخگوی جبران زیان وارده باشند.

همان‎گونه که از اسم مهندس ناظر مشخص است، ناظر شخص حقیقی یا حقوقی است که بر اجرای صحیح عملیات ساختمانی نظارت می‌کند.

ناظر باید بر عملیات گودبرداری نظارت متناوب داشته و به ازای هر مرحله گودبرداری یا حداکثر هر سه متر عمق گودبرداری، به ارائه گزارش‌های وضعیت گودبرداری به شهرداری اقدام کند و در صورت مشاهده موارد تخلف از ناحیه عوامل اجرایی در حین کار، موظف است علاوه بر تذکر کتبی به مجری، موارد تخلف را به شهرداری و سازمان نظام مهندسی اعلام کند.

علاوه بر مسوولیت‌های ذکرشده، شهرداری‎‌ها، سازمان نظام مهندسی و ادارات راه و شهرسازی سراسر کشور از نظر صدور مجوز ساخت، ارائه مجوز به مهندسان و شرکت‌های واجد صلاحیت و نظارت بر نقشه‌ها و پیشرفت کار، مسئولیت‌هایی بر عهده دارند.

در همین راستا بازار سلمان‌زاده زاهدان با نام‌های بوتیک سلمان زاده و بوتیک لته که یکی از مهمترین مقاصد خرید در این کلانشهر به شمار می‌رود که مدتی است به علت ساخت ابنیه جدید تخریب و دور آن حصار کشی شده است.

طبق گزارشات و مستندات موجود در این زمینه از قرار معلوم به جای گودبرداری۶ متری متولیان در پروژه ساخت و ساز این پاساژ اقدام به گودبرداری بسیار عمیق تا اندازه ۲۰ متر آن هم زیر سایه ناظران امر کرده‌اند

آنچه مهم اینکه این سکوت ناظران در پروژه جای ابهام داشته و دارد که در راستای پیگیری حقوق عامه باید مسوولان امر پاسخگوی مطالبه مردم و دستگاه قضایی باشند.

تخلف در پرونده حفاری گاراژ سلمان زاده مشهود است

دادیار حقوق عامه دادسرای مرکز سیستان و بلوچستان   در خصوص آخرین جزییات گاراژ سلمان زاده زاهدان مبنی بر گودبرداری عمیق، اظهارداشت: پس از بازدیدی که از مکان فوق صورت گرفت دستوراتی صادر شد مبنی بر اینکه معلوم شود گود برداری عمیق که باید ۶ متر انجام می‌شد، اما در برخی نقاط به ۲۰ متر رسیده بر چه اساس و آیا با همراهی، هماهنگی و هم اطلاعی شهرداری منطقه بوده یا اینکه مالک خود اقدام به انجام این کار کرده است.

ابوالفضل احمدزاده تصریح کرد: پیرامون این مساله جلسه‌ای در فرمانداری زاهدان برگزار شد، چرا که مخاطرات این گود برداری عمیق تبعاتی دارد که علاوه بر پیشگیری از وقوع هر گونه حادثه احتمالی باید افراد دخیل در این گودبرداری غیرقانونی شناسایی شوند.

وی افزود: به تبع این جلسه اقدامی دیگر در دستور کار قرار گرفت و نامه‌ای رسمی و قضایی به مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان تدوین و اعلام شد تا در این موضوع ورود کنند.

دادیار حقوق عامه دادسرای مرکز سیستان و بلوچستان گفت: هنوز در سیر تکمیلی پرونده قرار داریم ما پیگیر موضوع هستیم، در این زمینه بازدیدی هفته آینده انجام خواهیم داد چرا که برخی از افراد دخیل در این پروژه به شعبه مراجعه کرده و گفتند «شما با این اقدام مانع تولید و سرمایه گذاری در استان خواهید شد»، ما اعلام کردیم به هیچ عنوان این اقدام مانع نیست بلکه تکلیف قضایی، شرعی و قانونی بوده تا از محل‌هایی که مستعد وقوع یکسری اتفاقات و جریانات می‌شود و تبعات جانی و مالی به مردم برساند ورود پیدا کنیم.

وی ادامه داد: تمام اضلاع این مکان در کنار خیابان و پیاده رو است که محل تردد خودرو و از سوی دیگر شهروندان است، افزون بر آن این محدوده یکی از نقاط پرتردد شهر به علت وجود فروشگاه اتکا، حسینیه و وجود ۲ایستگاه اتوبوس است که با این وجود فاصله حریم در ساخت و ساز ملاک قرار نگرفته و رعایت نشده است.

احمدزاده با بیان اینکه اقدام فوق بازخورد خوبی از سوی مردم و اهالی محل به دنبال داشته است، تاکید کرد: شهرداری زاهدان باید نتایج را اعلام کند، مدیریت بحران نیز پیگیر موضوع است تا این پرونده حل شود.

وی ادامه داد: وجود چنین گودبرداری‌های غیرقانونی تنها مختص گاراژ سلمان زاده نیست بلکه مکان دیگری هم وجود دارد که اداره کل ورزش و جوانان سیستان و بلوچستان به دنبال آن است.

دادیار حقوق عامه دادسرای مرکز سیستان و بلوچستان تاکید کرد: هشدار می‌دهیم تمام افراد و اشخاصی که چنین مکان‌ها و سازه‌هایی را با گودبرداری‌های عمیق انجام می‌دهند اگر کار آنان استمرار پیدا کند دستگاه قضا مانع کارشان خواهد شد.