براساس آخرین آمار رسمی منتشر شده از صنعت نشر کتاب در خرداد ماه سال جاری مجموعاً ۷۶۳۸ عنوان کتاب یعنی چیزی حدود روزانه ۲۴۶.۳۸ عنوان کتاب در حوزه های مختلف به چاپ رسیده است.
این درحالی است که بررسی دقیقتر از همین آمار نشان میدهد سهم تالیفها ۷۳.۴۲ درصدی یعنی ۵۶۰۸ عنوان و ترجمهها نیز با ۲۰۳۰ عنوان سهمی معادل ۲۶.۵۷ درصد را در اختیار گرفتهاند که در نگاه اول میتواند قانعکننده باشد که این سهم نسبت به تالیفها منطقی است و بیشتر عناوین کتابهای روانه شده به بازار حاصل کار نویسندگان وطنی در زمینههای مختلف بوده است.
از سوی دیگر اگر برای رسیدن به سهم پایتخت در تولید این عناوین کتاب به آمارها نگاه میکنیم، میبینیم تهران با ۴۸۹۵ عنوان سهم ۶۴.۰۸ درصدی از کل عناوین تولید شده کتاب در آخرین ماه بهار امسال را در اختیارداشته و ناشران سایر استانها مجموعا با ۲۷۴۳ عنوان سهمی معادل ۳۵.۹۱ درصد را برای خود ثبت کردهاند.
هرچند بررسی دقیقتر این آمارها نسبت به همین دوره در سال گذشته نشان میدهد خرداد ۱۴۰۲ سهم تهرانیها کمتر و ناشران شهرستانی پرکارتر بودهاند، به این دلیل که سال گذشته ناشران تهرانی در خرداد ماه مجموعاً ۶۲۹۵ عنوان کتاب یعنی معادل ۷۳ درصد از کل عناوین و شهرستانیها هم ۲۳۴۴ عنوان یعنی سهمی معادل ۲۷ درصد از کل عناوین تولید شده آن زمان را به خود اختصاص داده بودند، اما اکنون سهم ناشران تهرانی کاهشی ۲۲ درصدی عناوین را تجربه کرده و شهرستانیها با رشد ۱۷ درصدی عناوین نسبت به سال قبل پرکارتر بودهاند.
البته بررسی سهم چاپاولیها که میتواند نمایی از پویایی صنعت نشر کتاب کشورمان باشد نشان میدهد ۴۵۹۶ عنوان کتاب جدید در این دوره یعنی معادل ۶۰.۱۷ درصد از کل کتاب روانه بازار شده و چاپهای مجدد با سهم ۳۹.۸۲ درصدی یعنی ۳۰۴۲ عنوان آیینهای تمام قد از موفقیت و عملکرد کتابهای روانه شده به بازار نشر در ماه یا فصلهای گذشته است، چون در برخی از موارد کتابها به دلایل مختلف قابلیت چاپ مجدد را ندارند، چون اصولا برای ادامه تولید نشدهاند و قرار بوده آمارهای مربوط به فعالیت ناشران را تکمیل و شرایط تمدید مجوزهای مورد نیاز را مهیا کنند.
اما نکته قابل تامل در آمارهای منتشر شده را میتوان در شمارگان مربوط به عناوین منتشر شده در سومین ماه بهار سال ۱۴۰۲ دانست به این صورت که در این دوره مجموعاً ۷ میلیون و ۱۰۶ هزار و ۷۵۲ جلد کتاب در زمینههای مختلف تولید شده است که با درنظر گرفتن عناوین یاد شده به این نتیجه میرسیم که میانگین شمارگان در این دوره با کاهشی ۱۴ درصدی به ۱۰۰۰ جلد، یعنی ۹۳۱ جلد رسیده به این دلیل که بررسی آمارهای دوره مشابه در سال قبل نشان میدهد میانگین شمارگان کتاب در خرداد ۱۴۰۲ رقمی معادل ۱۰۸۱ جلد بوده است.
البته نکته جالب توجه در آمارهای منتشر شده را میتوان در روند افزایشی قیمت کتاب دید به این ترتیب که همین آمار نشان میدهند در خرداد ماه گذشته میانگین قیمت کتاب یک میلیون و ۲۶۴ هزار و ۹۰۹ ریال بوده که در مقایسه با همین دوره در سال قبل رشدی معادل ۴۵ درصد داشته، چون خرداد ۱۴۰۱ میانگین قیمت کتاب ۸۷۰ هزار و ۹۰ ریال تعیین برآورد شده بود.
از سوی دیگر با بررسی سهم عناوین تولید شده کودک و نوجوان در خرداد امسال میبینیم مجموعاً ۱۱۶۲ عنوان کتاب در این زمینه تولید شده است که با یک حساب سرانگشتی میبینیم سهم این گروه سنی در عناوین تولید شده دوره مورد نظر سهمی کمی بیشتر از ۱۵ درصدی یعنی ۱۵.۲۱ درصدر را در اختیار دارند.
این درحالی است که اگر این سهم را نسبت به خرداد ۱۴۰۱ مقایسه کنیم میبینیم ناشران خرداد سال قبل با انتشار ۱۱۶۵ عنوان کتاب در این زمینه فعال بودهاند که مقایسه این دو آمار نشان میدهد بخش نشر کودک و نوجوان تقریباً طی یکسال گذشته روندی ثابت را سپری کرده است.
اما در همین زمینه وقتی نوبت به نشر کتابهای کمک آموزشی میرسد با تغییرات معناداری روبرو میشویم که نشان میدهد تولید کمک آموزشیها نسبت به یکسال گذشته رشدی معادل ۱۱۳ درصد را تجربه کرده است به این معنی که امسال ناشران ۹۳۲ عنوان کتاب در این زمینه طی خرداد ماه تولید کردهاند، اما خرداد گذشته فقط ۴۳۸ عنوان کتاب در این زمینه تولید شده است.
براساس آمارهای رسمی منتشر شده از سوی خانه کتاب آنچه که مشخص است میزان تولید کتاب در خرداد امسال نسبت به سال گذشته در عناوین مختلف و مجموعاً چیزی معادل ۱۲ درصد کاهش یافته است.