خجسته مهر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و معاون وزیر نفت در برنامه صف اول به سوالات زیر در خصوص بهره برداری از فاز ۱۱ پارس جنوبی پاسخ داد.
چرا فاز ۱۱ پارس جنوبی مهم است و چرا تاخیر داشته است؟
خجسته مهر: فاز ۱۱ پارس جنوبی جزو میادین مشترک است. دولت سیزدهم رویکردهای مهمی در توسعه و تولید حداکثری میادین مشترک را مشخص کرده و برنامه ۸ ساله در شرکت ملی نفت در این خصوص تدوین شده است.
در خصوص تاریخچه توسعه این فاز باید گفت، توسعه این فاز از سال ۱۳۷۹ توسط شرکت های بین المللی مورد اقبال قرار گرفت تا سال ۸۷ که دو شرکت توتال و پتروناس از این طرح خارج شدند. سال ۹۱ این قرارداد توسط شرکت ایرانی پتروپارس امضا شد که در دولت دهم این قرارداد تعلیق شد. این فرایند مسکوت ماند تا سال ۹۶ که مجدد با شرکت توتال و پتروپارس و یک شرکت چینی برقرار شد، در ۹۷ به دلیل بدعهدی توتال و تحریم ها این شرکت از قرارداد خارج و سهم شرکت چینی افزایش یافت. در سال ۹۸ شرکت چینی هم خارج شد و فاز ۱۱ در اختیار شرکت پتروپارس قرار گرفت.
در سال ۱۴۰۰ با تاکیدات رئیس جمهور و اولویت دهی به این طرح نهایتا با شتاب بخشی بیشتری شروع به توسعه این فاز در بخش های مختلف حفاری و تامین خطوط لوله کردیم. برای تولید از این فاز نیازمند ساخت سکو بودیم که بهره برداری از آن در خوشبینانه ترین حالت ۳ سال به طول می انجامید اما ما تصمیم به جابجایی یک سکویی که راندمان بالایی نداشت، گرفتیم و تاخیر ۲۰ ساله را در مسیر ۲۰ ماهه طی کردیم.
تجربه جابجایی سکو را نداشتیم و هیچ سکویی در کشور نبوده که از دریا جدا و جابجا شده باشد. این سکو جزو سنگین وزن ترین سکوها در دنیا است و بیش از ۳۲۰۰ تن وزن دارد. جابجایی آن مستلزم انجام کارهای مهندسی دقیق و پیچیده بود و ریسک های فراوانی داشت.
برای جابجایی این سکوی غظیم و سنگین نیاز به شناور ویژه داشتیم که کشورها به دلیل تحریم از ما مذایقه می کردند. شناوری داشتیم که در چندین سال قبل به یکی از کشورها واگذار شده بود حدود ۶ ماه طول کشید تا به روشهای دیپلماسی و حقوقی این شناور را وارد آبهای ایران کرده و سکو را بر شناور سوار کنیم.
این عملیات بزرگ بود و در تاریخ دریایی صنعت نفت کشور سابقه نداشته است. با این کار صنعت نفت را ایرانی کردیم و رسانه های بین المللی این عملیات را موفقیت آمیز تلقی کردند.
با جابجایی و نصب سکو در فاز ۱۱ پارس جنوبی شمارش معکوس برای اینکه از این قطعه تولید گاز داشته باشیم شروع شده است.
ویژگی های فنی فاز ۱۱ پارس جنوبی چیست؟
خجسته مهر: فاز ۱۱ پارس جنوبی از نظر موقعیت جغرافیایی در نقطه صفر مرزی قرار دارد اگر رقیب بیشتر برداشت کند افت فشار در آن طرف مرز ایجاد می شود.
این قطعه نسبت به فازهای دیگر بهره ده تر است. قرار است ۵۶ میلیون متر مکعب روزانه تولید گاز از فاز ۱۱ پارس جنوبی داشته باشد و درآمد سالانه آن به ۵ میلیارد دلار می رسد.
توسعه این فاز از نظر اقتصادی بسیار مهم است از نظر منطقه ای هم اهمیت دارد. این موفقیت بزرگ نتیجه اعتماد به ایرانی کردن توسعه و بی اعتنایی به تحریم ها بوده است.