مراسم اختتامیه چهاردهمین جشنواره فارابی با سخنرانی محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، در سالن همایش‌های صداوسیما برگزار شد.

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به جمله‌ای از رضا داوری اردکانی از اندیشمندان کشور افزود: بنا به گفته وی ایران پر از مشکل است، ولی مساله ندارد. به این معنا که جامعه از مشکلات بسیاری رنج می‌برد، ولی مساله ندارد یا اینکه حل آن‌ها را ساده می‌پنداریم. بر همین اساس باید مشکلات را با فکر و تامل حل کرد. از طرفی همه مسائل به مشکلات باز نمی‌گردد.

وی افزود: در چله‌ی دوم انقلاب نیازمند بازخوانی و بازاندیشی در علوم انسانی هستیم وگرنه دچار ناحکمرانی می‌شویم یعنی دچار اشتباهات سهمگین خواهیم شد.

قالیباف تاکید کرد: کشور ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند سرمایه‌گذاری در زمینه علوم انسانی است.

وی اظهار کرد: ویژگی علوم انسانی این است که وضعیت امروز ما را شرح می‌دهد و راه پیش روی ما را روشن می‌کند؛ متأسفانه این جایگاه ارزشمند آنچنان که باید و شاید در کشور مورد توجه قرار نگرفته است. اگر امروز در سطح جامعه ناآرامی و در سطح حکمرانی ناکارآمدی می‌بینیم از نشانه‌های عدم بلوغ علمی در عرصه علوم انسانی است.

قالیباف تصریح کرد: اگر اهل سیاست به دنبال حل مساله و کارآمدی دین در یک جامعه سالم و متعارف هستند، باید پای یافته‌ها و دستاورد‌های اهل این علم بنشینند چرا که در بلند مدت حل مسائل نظام حکمرانی در دست نهاد علم است.

وی بیان کرد: جامعه ایران در تاریخ معاصر جامعه ناآرامی بوده است و بخشی از این ناکارآمدی‌ها حاصل ناکارآمدی حکمرانی در کشور و بخشی دیگر به ویژگی‌های تاریخی آن مقطع باز می‌گردد. علوم انسانی و علوم اسلامی نقش کلیدی در ادامه حرکت تمدن ساز مردم ایران دارد.

رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ما در دهه ۹۰ نه فقط تجربه خوبی از نظر رونق اقتصادی نداشتیم، بلکه از نظر فکری و نظری درعرضه علوم انسانی، دهه خوبی را پشت سر نگذاشتیم.

وی در ادامه تصریح کرد: اگر چه در این پیک تاریخی فرصت‌های بی‌شماری پیش‌روی ما قرار دارد تا بتوانیم این عقب ماندگی خود را جبران کنیم، اگر علوم انسانی جایگاه شایسته خود را که تداوم نهضت نرم افزاری و تولید علم است پیدا نکند با مشکل مواجه خواهیم شد. اگر نهضت نرم افزاری تولید علم که در دهه ۸۰ مطرح شد ادامه پیدا کرده بود چه بسا شاهد رخداد‌هایی مثل ناآرامی‌های سال گذشته نبودیم یا مواجهه متفاوت‌تری با آن داشتیم. اگر فراخوان حکمرانی نو را جدی می‌گرفتیم امروز با مساله تو در توی عرفی و قانونی پیرامون حجاب مواجه نمی‌شدیم.

قالیباف ادامه داد: برخی، علوم انسانی را فرآورده دنیای مدرن می‌دانند، در برابر دستاورد‌های علوم انسانی امروزی اهل تقلید نیستیم، اما اهل اقتباس هستیم یعنی متناسب با نیاز روزگار خودمان آن را فرا خواهیم گرفت، اما قرار نیست تا ابد شاگرد دیگران بمانیم و در برابر آنچه از بزرگان علم دنیا فرا می‌گیریم حیرت‌زده نیستیم بلکه اعتماد به نفس داریم و ابتکار عمل را از دست نمی‌دهیم این بزرگ‌ترین سرمایه حضرت امام خمینی (ره) است که با انقلاب اسلامی به ملت ایران داد و در همه میدان‌ها به کار می‌آید.

وی با بیان اینکه پس از انقلاب اسلامی زمینه پرسش‌های مختلفی در علوم انسانی فراهم شده است، تصریح کرد: این موضوع سبب شد فرصت خوبی پیش روی جهان دانش در اختیار ما قرار داده و باید به ارتباط علم و دین یا نسبت سیاست و دین توجه کنیم. چرا که در گام دوم انقلاب اسلامی، کشور ما به برنامه‌ریزی در این زمینه نیاز دارد و ما به طور مضاعف به حرکت عالمانه و برخورد حکیمانه با پدیده‌ها و روند‌ها نیازمند هستیم.

وی افزود: در برنامه هفتم توسعه، نیازمند برنامه‌ای توام با عدالت هستیم که باید ما را به میراث علمی و معنوی در عرصه‌های مختلف برساند بدون اینکه ما را از فناوری‌ها محروم کند.

قالیباف اظهار کرد: هر چه فرهنگ عمومی ما در زمینه دانایی تقویت شود، خلاقیت ما هم بیشتر خواهد شد. رهبری بحث تحول را مطرح کردند، اما تحرک خاصی را در این زمینه مشاهده نمی‌کنیم.

وی ادامه داد: در مورد دغدغه علوم انسانی ما در جهان اسلام تنها نیستیم و دیگران هم دغدغه و مسئله دارند.

رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: ما در برنامه هفتم توسعه، شیوه برنامه‌ریزی را متفاوت دیدیم و حتی دولت دو تا سه نوبت در لایحه برنامه هفتم توسعه تجدیدنظر کرد.

وی تاکید کرد: خیلی مهم است که بدانیم مخاطب برنامه کیست. خانواده، مخاطب تمام شاخص‌های ما در روند برنامه هفتم توسعه است. برای مثال باید مشخص شود که در یک خانواده، سهم آموزش، اوقات فراغت و سلامت کجاست؟ حتماً نیازمند تحول اساسی در شکل حکمرانی خود هستیم.

قالیباف با تاکید بر اینکه باید از هرگونه خوشبینی و بدبینی پرهیز کنیم و آرمان‌خواهی واقع‌بینانه را جایگزین آن کنیم، گفت: ما اگر در کشور به دنبال استقلال و پیشرفت هستیم باید یک کشور مولد باشیم.

وی غفلت یا تقلید در حوزه علوم انسانی را سبب ایجاد چالش در کشور عنوان کرد و گفت: برای استقلال و پیشرفت باید جهاد تولید و نهضت نرم‌افزاری را از دریچه علم گسترش داده و سطح عقلانیت عمومی جامعه را توسعه دهیم.

رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه با بیان اینکه جامعه ما نیاز به بالابردن سطح عقلانیت عمومی دارد، تصریح کرد: برای ایران قوی نیازمند حکمرانی دانایی محور هستیم.

وی در ادامه یادآور شد: به نظر می‌رسد جایگاه ارزشمند علوم انسانی آنچنان که باید و شاید در کشور ما مورد توجه قرار نگرفته است. اگر امروز در سطح جامعه ناآرامی و در سطح حکمرانی ناکارآمدی می‌بینیم از نشانه‌های عدم بلوغ علمی در عرصه علوم انسانی است.

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به نقش‌آفرینی جشنواره فارابی در دیپلماسی علی کشور گفت: جشنواره فارابی فرصت خوبی برای دپیلماسی علمی ایجاد می‌کند و فضای مناسبی برای بازتاب دانش اسلامی در فضای بین‌المللی دارد.

جشنواره بین المللی فارابی مهمترین رویداد علمی کشور در حوزه علوم انسانی است که ۱۳ دوره موفقیت آمیز را با معرفی چهره‌ها و آثار شاخص در این حوزه پشت سر گذاشته است.