پیام معینی با بیان اینکه طرح «تأثیر پارامتر‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و دیگر موارد بر حوادث ترافیکی» در مرکز مطالعات شهر تهران در دست مطالعه است، اظهارکرد: در حالت معمول برداشت عمومی از راهکار‌های کاهش تصادفات؛ به رفع مشکلات راهسازی، تجهیزات و اعمال مقررات و حضور پلیس معطوف می‌شود و در تحلیل‌های پلیس راهور که خود نیز جای بحث دارد، ۷۰ درصد عوامل تصادفات ناشی از خطای انسانی است.

مدیر گروه مطالعات حمل و نقل و ترافیک مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران با بیان اینکه برخی، علت تصادفات را کیفیت خودرو‌ها و موتورسیکلت‌ها می‌دانند، یادآور شد: برای مثال پراید و یا موتورسیکلت یکی از عاملان تصادفات به شمار می‌روند؛ کمااینکه در دیگر کشور‌های دنیا نیز از همان موتورسیکلت استفاده می‌شود؛ اما این میزان آمار تخلفات و تلفات را ندارند.

وی افزود: ما در این مطالعه به دنبال این بودیم که متوجه شویم وزن این عوامل چقدر است و از طرف دیگر چه پارامتر‌های دیگری در رفتار رانندگان و عابران پیاده اثرگذار هستند؛ در دیگر کشورها، محل عبور عابر را با خط‌کشی ممتد در میان معبر مشخص می‌کنند و عبور خودرو با این اقدام کنترل می‌شود؛ اما در ایران مجبوریم از جدول استفاده کنیم و با این وجود تعدادی شاسی بلند نیز پیدا می‌شود که رانندگان آن حتی از روی جدول نیز عبور می‌کنند. چرا در کشوری دیگر با خط‌کشی، تردد خودرو‌ها کنترل می‌شود، اما ما با جدول هم نمی‌توانیم؟

معینی با بیان اینکه بعضاً ناچار می‌شویم روی جداول نیز میله‌هایی نصب کنیم که هیچ‌گونه تردد از روی آن انجام نشود، خاطرنشان کرد: این موضوع برای تردد عابران پیاده نیز صدق می‌کند؛ در برخی کشور‌ها عبور عابران از مسیر‌های ممنوع، مشمول جریمه می‌شود؛ اما اینجا می‌بینیم که گذرگاه عابر پیاده مفهوم چندانی ندارد و هر کسی از هرجایی که بخواهد تردد می‌کند.

مدیر گروه مطالعات حمل و نقل و ترافیک مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران با تأکید بر اینکه منظور ما این نیست که تنها نیروی انسانی و کاربر راه مقصر است و بحث ما این است که باید تحلیل مفصلی صورت بگیرد، تصریح کرد: باید تمام پارامتر‌هایی که روی رفتار این کاربر اثرگذار است، سنجیده شود؛ طبیعتاً راننده خودرو و راکب موتورسیکلت می‌دانند عدم رعایت سرعت و عدم استفاده از کلاه خطرناک است و یا اینکه عابر پیاده می‌داند که تردد در گذرگاه‌ها ایمن‌تر است؛ اما چرا قوانین را رعایت نمی‌کند و یا بعضاً خطر را به جان می‌خرد و از روی نرده‌ها می‌پرد و عرض بزرگراه‌ها را طی می‌کند؟

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد بیکاری، درآمد، شرایط اقتصادی، اعتیاد و دیگر موارد در رفتار‌های اجتماعی اثرگذار است و در مواردی در گزارشات پزشک قانونی شاهد افزایش آمار نزاع هستیم. راننده‌ای که تردد می‌کند ممکن است درگیری‌هایی داشته باشد و نمی‌توان پیش بینی کرد که در شرایط ایده‌آل رانندگی کند. وقتی دید ما به این مسائل جامع باشد می‌توان در رفع آن نیز اقدام کرد و سراغ پلیس و شهرداری و وزارت راه نمی‌رویم.

معینی با بیان اینکه سیستم آموزشی ما با خلأ مواجه است، یادآور شد: بعضاً این القاء به افراد صورت می‌گیرد که قوانین و مقررات اهمیت چندانی ندارد و هرکسی زرنگ‌تر باشد می‌تواند از قوانین عبور کند، فرد قوانین را می‌شکند و مواردی مثل تخلفات رانندگی نمی‌تواند پررنگ باشد.

مدیر گروه مطالعات حمل و نقل و ترافیک مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران با بیان اینکه متأسفانه این رفتار‌ها موجب آسیب به شهروند و عابر می‌شود، خاطرنشان کرد: در سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۹۴ هزار میلیارد تومان خسارت از مسیر تصادفات جرحی و فوتی در بخش‌های مختلف به کشور تحمیل شد و سهم هر شهروند تهرانی از این خسارات، حدود ۱۰ میلیون تومان بود.

وی اضافه کرد: ما در این مطالعه سعی کردیم بابی را باز کنیم و از روانشناسان اجتماعی در این زمینه کمک بگیریم؛ امیدواریم از این مطالعه کوچک مقیاس حمایت شود تا در مراحل بعدی گسترده‌تر شود چراکه قطعاً می‌تواند در کاهش هزینه‌هایی که نهاد‌های مختلف انجام می‌دهند، بکاهد.

معینی گفت: مشکل پراید و سرعت‌کاه نیست. مشکل اتفاقاتی است که در ذهن انسان‌ها می‌گذرد و پارامتر‌هایی است که در تخلفات و تصادفات اثرگذار خواهد بود. با بنز هم می‌توان تخلف و تصادف کرد و شاید حفاظت بیشتری داشته باشد و خطای راننده را پوشش دهد، اما به این معنا نیست که هرکسی پراید و موتور سوار می‌شود، الزاماً تصادف می‌کند و جان خود را از دست می‌دهد.