طاهرقلیزاده پژوهشگر مباحث خانواده در یادداشتی که در اختیار ما قرار داده است به بیان اهمیت عفاف و حجاب و ارتباط آن با آرامش خانواده و جامعه پرداخته است که در ادامه میخوانیم:
خانواده را میتوان یکی از پایههای اصلی تشکیل یک جامعه دانست و طبیعی است تمام نظامها با هر رویکرد فرهنگی که بتوان برای آنها تصوّر کرد، نسبت به این مساله حساس بوده و برای آن به دنبال برنامهریزی باشند. بی شک اگر جامعهای تشکیل یافته از خانوادههایی همراه و به اصطلاح دارای محیطی گرم باشد این گرما و همدلی در جامعه اثر مستقیم داشته و بتوان با سختیها و مشکلات متعدد به خوبی روبرو شد و آنها را مدیریت کرد.
اما آنچه در دنیای امروز علیرغم پیشرفتهای متعدد مادی و رفاهی شاهد هستیم، تزلزل روابط در سطح خانواده و زندگیهای بعضاً قراردادی و فاقد مهر و محبت است که یقیناً امری نامطلوب بوده و اثرات آن را در روابط سطح جوامع میتوان دید؛ لذا بیشک میتوان اعلام داشت اگر جامعهای به دنبال بهبود وضعیت حاکم بر خود باشد ناچار است نگاه ویژهتری به مبحث خانواده و به صورت خاصتر روابط بین زوجین کرده و برای آن برنامهریزی مناسبی داشته باشد. این حساسیت در نگاه دینی و قرآنی به وضوح دیده میشود، نگاهی که حتی در ریزترین مسائل زندگی ورود کرده و نسبت به آن دستورالعملهایی را بیان داشته تا بتوان از طریق آنها بروز لغزش و جدایی را به حداقل رساند.
از باب نمونه خداوند متعال در آیات ۳۰ و ۳۱ قرآن کریم میفرماید:
«قُل لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِن أَبْصَارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُروجَهُم ذَٰلِکَ أَزْکَیٰ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ وَ قُل لِلمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِن أَبْصَارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنهَا وَلْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَیٰ جُیُوبِهِنَّ… وَ لَا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ مَا یُخْفِینَ مِن زِینَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَی اللَّهِ جَمِیعًا أَیُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»
به مؤمنان بگو چشمهای خود را (از نگاههای حرام) فروگیرند، و عفاف خود را حفظ کنند؛ این برای آنان پاکیزهتر است؛ خداوند از آنچه انجام میدهید آگاه است، و به زنان با ایمان بگو چشمهای خود را (از نگاه هوسآلود) فروگیرند، و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را -جز آن مقدار که نمایان است- آشکار ننمایند و (اطراف) روسریهای خود را بر سینه خود افکنند (تا علاوه بر سر، گردن و سینه با آن پوشانده شود) … و هنگام راه رفتن، پاهای خود را به زمین نزنند تا زینت پنهانیشان دانسته شود (و صدای خلخال و طلاجاتی که دارند به گوش رسد) و همگی بسوی خدا بازگردیدای مؤمنان، تا رستگار شوید!
تأثیر منفی جلوهگری برخی از دختران و زنان در سطح جامعه، بر مباحث عاطفی خانوادهها و در نهایت جامعه بر هیچ فرد بیغرضی مخفی نیست. در جامعهای که زنان به جای محیط خانه و مقابل همسر و محرمان خود مکانهای عمومی را برای ظاهرکردن جاذبههای خود انتخاب کنند نمیتوان شاهد خانوادههایی منسجم و پاک بود و در چنین جامعهای طبیعی است مهر و محبت مردانی که روزانه با زنان زینت داده شده متعدد روبرو هستند و همسری که باید خود را در حالت رغابت با آنها قرار دهد تحتتأثیر قرار گرفته و شاهد کاهش صمیمیت و ارتباط گرم خواهیم بود.
از همینرو خداوند متعال در همان آیات با عبارت «وَ لَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ» تاکید میفرماید برای رسیدن به سعادت و جامعهای پاک، در کنار لزوم دقت مردان بر نگاهشان، زنان لازم است از نمایان کردن زیباییهای خود در مقابل نامحرمان خودداری نمایند و تمام تلاش خود را برای جلوهگری در مقابل همسر معطوف سازند چنانکه در روایتی رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله) میفرماید: «خداوند آن دسته از زنان را که موی و روی خود را برای شوهر آرایش نمیکنند و نیازهای شوهر را برآورده نمیسازند لعنت کرده است»
البته چنانکه آمد حفظ نگاه مردان را نیز در باب سلامت نظام خانواده نمیتوان انکار کرد و نادیده گرفت چراکه معتقدیم هر نگاه ناصحیح به نامحرم تیری مسموم میباشد که میتواند فرد و محیط پیرامونی او را دچار آلودگی نماید و حسرتهایی را به وجود خواهد آورد که چه بسا قابل جبران نباشد.
در روایتی امام صادق (علیهالسلام) میفرماید: «اَلنَّظَرُ سَهْمٌ مِن سِهَامِ إِبْلِیسَ مَسْمُومٌ وَ کَم مِنْ نَظْرَةٍ أَوْرَثَتْ حَسْرَةً طَوِیلَةً» (کافی ج ۵، ص ۵۵۹) که در این روایت شریف نگاه به نامحرم تیری از تیرهای زهرآگین ابلیس دانسته شده و هشدار دادند که متوجه باشیم نگاههای غلطی که صورت میگیرد باعث حسرتهای دراز مدّت خواهد شد.
اما طبیعی است که اگر مطاعی برای سرقت و مرکزی برای پرتاب تیر نباشد، تحقق نگاههای سارقانه و فرصتهایی برای اصابت تیرهای مسموم فراهم نخواهد شد و اگر چنین شود شاهد خانوادههایی با همدلی بیشتر خواهیم بود اتفاقی که یقیناً در آرامش جامعه تأثیر مثبت زیادی خواهد داشت.
منبع: مهر