سالانه چیزی حدود ۸۰۰ هزار تا یک میلیون تن روغن پسماند خوراکی در ایران تولید میشود و علی رغم اثرات مخرب زیست محیطی و سلامت استفاده از این روغنهای پسماند در چرخه غذایی کشور، همچنان شاهد استفاده از آنها در بخشهای مختلف هستیم.
دکتر فاطمه صابری، محقق ارشد مهندسی شیمی در حوزه سوختهای زیستی و مدرس دانشگاه، موفق شد در همکاری با برنامه عمران ملل متحد UNDP چندین پروژه بینالمللی تبدیل روغن پسماند خوراکی به سوخت بیودیزل را اجرا کند.
صابری با اشاره به این که طراحی و ساخت راکتورهای خاص بیشترین راندمان تبدیل به بیودیزل را دارد، افزود: طبق بررسیهای انجام شده روغنهای پسماند خوراکی که از بخشهای مختلفی نظیر صنایع غذایی و اسنک، رستورانها، هتلها، فست فودها و ... تولید میشوند، متاسفانه در مواردی از جمله استفاده مجدد توسط رستورانها و یا ترکیب شدن با غذای دام و طیور وارد چرخه غذایی انسان میشوند و به دلیل ترانس و اشباع شدن اسیدهای چرب موجود در این روغنها متاسفانه اثرات زیانبار قابل توجهی را میتوانند برای سلامت انسان به وجود آورند.
وی تاکید کرد: یکی از تکنولوژیهایی که میتواند این اثرات مخرب را کاهش داده و همزمان در کاهش انتشار گازهای گلخانهای به عنوان یک پدیده زیست محیطی این روزهای جهان موثر واقع شود، تبدیل این روغنها به بیودیزل به عنوان سوخت جایگزین گازوییل است که علاوه بر خصوصیات سوختی مناسب و حتی بهسوزی بهتر، ضمن عدم وجود اثرات منفی گازوییل نظیر انتشار اکسیدهای گوگرد و سایر ترکیبات مضر موجب افزایش طول عمر موتورهای دیزلی نیز میشود.
صابری در ادامه با بیان این که در این طرح شاهد افزایش راندمان در ظرفیتهای مختلف هستیم، گفت: تولید هر لیتر بیودیزل و جایگزینی آن در شبکه حمل و نقل معادل کاهش انتشار حدود ۳ کیلوگرم دیاکسیدکربن است و تولید بیودیزل علاوه بر تاثیر مستقیم در کاهش انتشار گازهای گلخانهای به شدت انتشار آلایندههایی مانند مونوکسید کربن، اکسیدهای گوگرد، هیدروکربنهای نسوخته و ذرات معلق را برای برخی موارد تا ۸۵ درصد کاهش میدهد. همچنین در حال حاضر میزان مصرف روزانه گازوییل در بخش حمل و نقل در کشور معادل ۶۰ میلیون لیتر در روز است که در صورت سرمایهگذاری مناسب امکان جایگزینی ۹۰۰ هزار لیتر در روز آن با سوخت بیودیزل ۱۰۰ درصد حاصل از روغن پسماند خوراکی وجود دارد که این میزان جایگزینی معادل حدود ۲.۷ میلیون تن کاهش انتشار گازهای گلخانهای است.
شایان ذکر است طرح تحقیقاتی دکتر صابری در سال ۲۰۱۴ به عنوان طرح برگزیده توسط UNDP منطقه مورد تقدیر قرار گرفته است.