نشست «کودک، نوجوان و قانون مادر» با همت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و پژوهشکده شورای نگهبان با موضوع هم‌اندیشی درباره چگونگی تبیین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای مخاطب کودک و نوجوان برگزار شد.

حامد علامتی رئیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گفت: بحث حقوق اساسی و نقطه‌ی اتصال آن با حوزه‌ی کودک و نوجوان یک گام نوینی است که امروز مفتخر هستیم این موضوع یعنی حقوق اساسی و گره زدن آن را با حوزه کودک را به نام کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و پژوهشکده شورای نگهبان بزنیم.

وی افزود: اگر بخواهیم این مسئله را ریشه یابی کنیم به نکات بسیاری می‌رسیم، اگر خواهان ایرانی قوی و پیشرفته هستیم بایستی کودکان و نوجوانان ما با حقوق اساسی و قانون اساسی کشور خود آشنا شوند.

علامتی گفت: این مسئله اقتضائات خود با توجه به سن کودکان و نوجوان را می‌طلبد که به صورت هنرمندانه حوزه‌های مختلف کانون باید به آن بپردازند، همچنین طبق مطالبه و تاکیدی که ریاست محترم جمهوری از کانون داشته اند ورود کانون به مباحث علوم انسانی است.

او می‌گوید: یکی از پایه‌های حوزه علوم انسانی بحث حقوق اساسی است که ما امروز مفتخریم که این موضوع را با یکی از مهم‌ترین و محکم‌ترین نهاد‌های کشور نهاد شورای نگهبان که سبقه‌ی خوبی از لحاظ علمی دارد دنبال کنیم.

وی افزود: انتظار دارم که ظرف مدت یکسال آینده معاونت تولید و معاونت فرهنگی ما در حوزه تولیدات از جمله فیلم، انیمیشن، کتاب و…، همکاران ما در بخش آفرینش‌های ادبی و هنری کار را به دست بگیرند و به تولید آثار و اقدامات موثر و فاخر مشغول شوند تا در سال آینده بتوانیم شاهد اتفاقات درخشان و تاثیر گذار در این حوزه باشیم.

فرهاد فلاح معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گفت: کانون در موضوعاتی ورود کرده که در سطح جامعه تولیدات کمی برای آن وجود داشته است؛ مانند این مسئله که کودکان و نوجوانان را در مواجهه با قانون مادر یا حقوق اساسی قرار داده و کاری کرده که در سنین پایین با مبانی حقوق اساسی آشنا شوند.

 وی افزود: این موضوع ضروری است؛ چرا که در سایر کشور‌ها نیز تولیدات عظیمی درباره موضوع حقوق بشر برای کودکان و نوجوانان انجام می‌شود.

معاون فرهنگی کانون درخصوص سه رویکرد کانون در این مسئله گفت: آن چیزی که برای کانون پرورش فکری انگیزه بوده، سرفصل قرار دادن سه رویکرد است که به صورت جدی آن‌ها را پیگیری خواهیم کرد، اولین رویکرد، تبیین مبانی علوم انسانی برای کودکان و نوجوانان بوده که به عنوان یک رویکرد جدی در کانون پرورش فکری به آن توجه خواهد شد. 

فلاح گفت: رویکرد دوم، ترویج علم و فناوری است. راجع‌به این رویکرد در حال برنامه‌ریزی هستیم و کارگروه ویژه‌ای هم با این محور تأسیس شده است و در تلاش هستیم که بچه‌ها را با زمینه‌های علم آشنا و انگیزه ورود به عرصه علم را در کودکان و نوجوانان ایجاد کنیم.

به گفته فلاح، کانون باید از همین حالا افق‌های ویژه‌ای از حوزه علم و فناوری را برای کودکان و نوجوانان از جمله در حوزه رباتیک، نجوم، ریاضی، نانو و حتی هوش مصنوعی ایجاد کند، با توجه به این رویکرد، تفاهم‌نامه همکاری بین کانون و سازمان فضایی ایران نیز قرار است انجام شود.

معاون فرهنگی کانون گفت: در حال برنامه‌ریزی برای برگزاری اولین نمایشگاه فضایی برای کودکان و نوجوانان با هدف ایجاد انگیزه علم‌آموزی در آن‌ها هستیم که در این‌باره هشت سازمان بزرگ پای کار آمده‌اند. این‌ها ظرفیت‌های پیش روی ماست که باید به خوبی از آن‌ها استفاده کنیم.

فلاح گفت:رویکرد سوم راه‌اندازی مرکز رشد قرآن و معارف دینی است که کانون پرورش فکری قصد ندارد به صورت مستقیم به حوزه آموزش معارف دینی وارد شود؛ بلکه قصد داریم ظرفیت ادبیات، هنر و فعالیت‌های فرهنگی کانون برای مواجهه غیرمستقیم بچه‌ها با موضوعات دینی و قرانی را فعال کنیم. درنهایت، براساس این سه رویکرد کانون قصد دارد بچه‌ها با مبانی علوم انسانی مواجهه داشته باشند.

فلاح درباره ضرورت ورود به حوزه حقوق اساسی گفت: موضوع حقوق اساسی یا قانون‌های پایه و مواجهه کودکان و نوجوانان با آن، موضوع دیگری است که باید به آن توجه داشته باشیم. ما نیازمند فعالیت‌های مختلف ادبی، هنری و فرهنگی با موضوع حقوق اساسی از جمله مثل تولید داستان، انیمیشن، فیلم و بازی هستیم. 

به گفته فلاح، در کشور‌های دیگر اردو‌هایی با موضوع آموزش حقوق اساسی و در قالب بازی و اردوی دسته‌جمعی، برگزار می‌شود که سبب می‌شود کودکان با حقوق اساسی آشنا شوند، بر همین اساس ما نیز نیازمندیم تا علاوه‌بر اردو‌های فرهنگی، آموزشی و زیارتی، اردوی سناریومحور با موضوعاتی مثل حقوق اساسی داشته باشیم.

او می‌گوید: مشتاق هستیم که به زودی نشستی در حوزه کودک و نوجوانان با حضور سینماگران، شاعران، نویسندگان، تصویرگران و دیگر دست‌اندرکاران حوزه کودک و نوجوان برگزار کنیم تا بتوانیم موضوعات مرتبط به حقوق اساسی را در این زمینه‌ها مطرح کنیم و تولیدات خوبی در قالب‌های متنوع با موضوع حقوق اساسی و حتی حقوق بشر داشته باشیم. 

وی افزود: در ظرفیت کشور ما حقوق بشر اسلامی وجود دارد که درباره آن تولیدات فرهنگی، ادبی و هنری صورت نگرفته است و بسیاری درباره آن اطلاعاتی ندارند. امیدواریم کانون در سه حوزه حقوق اساسی، حقوق بشر اسلامی و حقوق بشر سازمان ملل تولیدات درخور توجهی داشته باشد.

معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گفت: توجه و احترام به قانون پایه و قانون مادر یکی از سرفصل‌های فعالیت‌های کانون است که قصد داریم به آن توجه ویژه‌ای داشته باشیم، موضوع قانون مادر و مواجهه کودکان و نوجوانان با آن زمینه نشست‌های مختلف خواهد بود و از متخصصان حقوق اساسی و کودک و نوجوان دعوت خواهیم کرد تا نتیجه آن تولیدات متنوع باشد. 

فلاح گفت: تنظیم تفاهم‌نامه همکاری بین کانون و پژوهشکده شورای نگهبان نیز برای این است که قدم‌های بعدی را در این موضوع محکم‌تر برداشته شود.

علی فتاحی، قائم‌مقام پژوهشکده شورای نگهبان در ادامه این نشست گفت: فعالیت در حوزه کودک و نوجوان سخت است ،از سال ۱۳۹۵ مشغول فعالیت در حوزه قانون اساسی و مواجهه کودکان و نوجوانان با آن هستیم؛ ولی سختی‌های این کار زیاد است و به این دلیل نتوانسته‌ایم خروجی مطلوبی داشته باشیم.

وی افزود: قانون اساسی مهم است و باید از سنین کودکی و نوجوانی به انسان‌ها آموخته شود؛ چرا که دربردارنده ارزش‌ها و بنیان‌های نظام فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی یک کشور است. 

فتاحی گفت: اگر به کودکان و نوجوانان درباره ارزش‌ها و هنجارهای موجود در قانون اساسی مثل ضرورت وجود رهبر در جامعه برای تصمیم‌گیری در مواقع بن‌بست یا مسئله تقسیم کار آموزش داده نشود، طبیعتا آنها در دوره بزرگسالی در مواجهه با ارزش‌ها جامعه‌پذیر نخواهد ‌شد. بنابراین باید از سنین پایین برای این حوزه برنامه‌ریزی کرد.

وی افزود: وضعیت آموزش قانون اساسی به کودکان و نوجوانان مایه ی تاسف است و به سه کتاب درسی در دوران مدرسه محدود شده. در کتاب‌های غیررسمی هم آموزش قانون اساسی وجود ندارد. 

او می گوید: تولیدات دیگر کشورهای دنیا با موضوع قانون اساسی آن کشورها مطالب متنوع در قالب‌های متنوع‌تر وجود دارد؛ ولی اساسا هیچ متن ساده‌سازی‌شده از قانون اساسی همانند یک نمایش‌نامه، شعر یا داستان با موضوع ارزش‌های بنیادین موجود در قانون اساسی در کشور موجود نداریم.

 او می گوید: در دنیا آموزش قانون اساسی به کودکان و نوجوانان یک فرایند است ، برای اینکه ما بتوانیم در این حوزه فعالیت داشته باشیم ابتدا باید مبنایی برای آموزش قانون اساسی به وجود آید ، یعنی متخصصان حوزه کودک و نوجوان باید مسائلی را مثل شروع سن آموزش قانون اساسی به کودکان را تبیین کنند ، گام دوم این است که باید موازی با گام اول جلو برویم و محتوا تولید کنیم. هر فعالیت فرهنگی، ادبی و هنری باید نیم‌نگاهی به مفاهیم و ارزش‌های بنیادین در قانون اساسی داشته باشد.

او می گوید: ما در این‌باره می‌توانیم اقداماتی از جمله برگزاری کارگاه و هم‌اندیشی و تولید محتوا، دانش قانون اساسی با حضور مؤلفان و فعالان حوزه کودک و نوجوان آموزش داشته باشیم ، اقدام دوم نیز، حمایت از طرح‌های تولید محتوا با این موضوع برای تبدیل به اثر است.

فتاحی گفت: یکی از اقداماتی که توسط ما طراحی شده است و امروز قصد داریم نتایج آن را اعلام کنیم، فراخوانی بنیان اساسی است که طی آن، آثاری ادبی و هنری با موضوع قانون اساسی برای مخاطب کودک و نوجوان تولید شود. 

به گفته فتاحی ، امروز برندگان آن رقابت اعلام می‌شود؛ اما نتیجه این رقابت آن خروجی‌نبود که انتظار می رفت؛ بلکه صرفا گشایش بابی برای چند اتفاق شد که یکی از آنها ارتباط برقرار کردن با کانون پرورش فکری بود ، همچنین بدین واسطه متوجه این نکته شدیم که برای شرکت‌کنندگان و داوران تولید محتوا در این حوزه برای کودکان و نوجوانان سخت است.