ایام ماه محرم و صفر بسیاری از افراد اقدام به نذری دادن میکنند که برای حفظ بیشترین ارزش غذایی و رعایت بهداشت در تهیه و مصرف غذاهای نذری رعایت یکسری موارد برای همه افراد و کسانی که نذری میدهند ضروری است.
نکات تغذیهای مهم شامل موارد زیر است:
از سرخ کردن زیاد سبزیهای مورد استفاده در تهیه غذاهای نذری همچون قرمهسبزی خودداری کنید.
چربیهای اضافه همراه با گوشت در انواع خورش یا گوشت چرخ کرده را تا حد ممکن قبل از طبخ جدا کنید.
پوست مرغ را قبل از طبخ به طور کامل جدا کنید.
تا حد امکان روغن مورد استفاده در طبخ غذاها را کاهش دهید و از انواع روغنهای مایع استفاده کنید و حرارت زیاد ندهید.
از روغنهای با اسید چرب ترانس پایین (کمتر از ۲ درصد) در طبخ غذا استفاده کنید.
از روغن مخصوص سرخ کردنی برای سرخ کردن مواد غذایی استفاده کنید.
در کنار غذاهای نذری از دوغهای کم نمک به جای نوشابه استفاده کنید.
در صورت مصرف نوشیدنی، آب و دوغ کم نمک بدون گاز را به سایر نوشیدنیها ترجیح دهید.
میزان نمک افزودنی به غذا را محدود کنید و فقط از نمک ید دار تصفیه استفاده کنید.
از مصرف نمک دریا در طبخ غذاها خودداری کنید.
از مصرف "نمک سنگ" برای خیساندن برنج اکیدا خودداری کنید.
از سوزاندن غذا در زمان کباب کردن یا پخت (کباب، جوجه کباب، ته دیگ و ...) خودداری و از مصرف بخشهای سوخته غذا نیز پرهیز کنید.
چنانچه از شیر یا شیرکاکائو برای پذیرایی استفاده میکنید، از شیرین کردن بیش از حد آن اجتناب کنید. همچنین از شیرین کردن بیش از حد شربتهای صنعتی و سنتی به علت اینکه حاوی کالری بالایی هستند خودداری کنید.
بیماران مبتلا به چربی خون بالا، دیابت و بیماریهای قلبی عروقی باید در مصرف غذاهای چرب، پر نمک و شیرین و در حجم زیاد احتیاط کنند.
در صورت استفاده از حبوبات در غذا، قبل از طبخ آنها را به مدت حداقل ۴ ساعت در آب بخیسانید و پس از دور ریختن آب باقیمانده، حبوبات را به غذا اضافه نمایید.
ترجیحا از خرما (زرد زاهدی) و کشمش به جای قند در کنار چای استفاده کنید.
از سرو چای داخل لیوانهای پلاستیکی شفاف و یا غذا در ظروف پلاستیکی خودداری کنید. استفاده از ظروف پلاستیکی برای ارائه نوشیدنیها و غذاهای سرد بلامانع است.
در پخت حلوا از روغن کم استفاده کنید.
به جای پخش شیرینی در این ایام میوه بدهید.
به خطر وبا فقط از آبهای بطری یا بهداشتی استفاده کنید.
بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، نکات بهداشتی در تهیه و مصرف غذا شامل موارد زیر است:
۱. دستهای خود را قبل از تهیه غذا و در طول تهیه آن به تناوب با آب و صابون بشویید.
۲. تمامی سطوحی که برای تهیه غذا و آشپزی استفاده میکنید قبل از هر گونه پخت و پز شسته و پاکیزه کنید.
۳. تمامی غذاها را به ویژه گوشت، ماکیان، ماهی و تخم مرغ را به طور کامل بپزید (دمای ۷۰ درجه سانتی گراد).
۴. از ظروف متفاوت و مجزا برای نگهداری گوشت، ماکیان و ماهی استفاده کنید.
۵. از کارد و تخته آشپزی مجزا برای ظروف خام استفاده کنید و بعد از هر بار استفاده آنها را به خوبی بشویید.
۶. از ظروف مجزا برای نگهداری غذاهای خام و پخته استفاده کنید.
۷. غذاهایی مانند سوپ و خورش را به خوبی بجوشانید و مطمئن شوید دمای آن به ۷۰ درجه رسیده است.
۸. غذاهای پخته را در درجه حرارت اتاق بیش از ۲ ساعت نگهداری نکنید.
۹. همیشه از آب سالم استفاده کنید و با روشهایی مانند جوشانیدن یا استفاده از قرص کلر آن را سالم کنید.
۱۰. همواره از مواد غذایی سالم و تازه استفاده کنید.
۱۱. از مواد اولیه بهداشتی و پاستوریزه مانند کشک، شیر یا ماست پاستوریزه استفاده کنید.
۱۲. سبزیجات را قبل از اضافه کردن به غذا و بویژه تهیه سالاد به خوبی شسته و ضد عفونی کنید.
۱۳. از مواد اولیهای که تاریخ مصرف آن منقضی شده است استفاده نکنید.
۱۴. در زمان طبخ غذا از روزنامه به عنوان دمکنی استفاده نکنید.
۱۵. در طبخ غذا از ظروف استیل یا ظروف تفلون بدون خراشیدگی استفاده کنید.
۱۶. در توزیع غذا، ترجیحا از ظروف یکبار مصرف بر پایه گیاهی استفاده کنید.
۱۷. گوشت و مرغ را از مراکز بهداشتی تحت نظارت وزارت بهداشت تهیه کنید.
۱۸. از برگرداندن روغن استفاده شده به ظرف اصلی و یا استفاده مکرر از روغن سوخته شده اکیدا خودداری کنید.
۱۹. در صورت تمایل به مصرف مجدد غذای نگهداری شده در یخچال، آن را به طور کامل گرم کنید.
۲۰. از گرم کردن مکرر غذای مانده و توزیع آن جدا خودداری کنید.
میگوید: از وقتی یاد دارم( یعنی شاید نزدیک به ۹۰ سال ! ) دهه اول محرم شام من ، شام روضه سید الشهدا بوده.