روز‌ها از پی هم گذشتند و بار دیگر عاشورا فرارسید، روزی که خورشید به یاد آلاله‌های به خون غلتیده دشت کربلا، رنگ دیگری می‌گیرد، داغ آسمان تازه می‌شود و بغض زمین می‌ترکد و داغداران حسین (ع) فریاد عاشقی سر می‌دهند.

کربلا کویری در ریگ و باد شناور است، اما روایتگر عاشورای خونینی است که دل‌ها را با فریاد‌های هل من ناصر ینصرنی، ضجه‌های کودکان بیگناه و لرزش طفلان نالان، سوختن خیمه‌ها و به خون غلتیدن بهترین بندگان ایزدی به لرزه می‌اندازد.

نام عاشورا لرزه بر تن هر آزاده‌ای در این جهان می‌اندازد؛ روزی که آسمان به عزا نشست، دو خورشید در سرزمین نینوا نمایان شد و خون تازه از زیر سنگ‌های دشت تفتیده کربلا جوشید، روزی که تنها فریاد و اشک و خون را نصیب بزرگمردی کرد که حیات اسلام تا به امروز مرهون سربریده او و بدن پاره پاره نزدیکان و جگرگوشه هایش است.

حسینی که دین از شرفش شرف یافت، شوریده سری که شرح ایمان کرد و برای اثبات حقانیت دین؛ قاسمش؛ علی اکبرش، عباسش و هفتاد و دو تن یار باوفایش را هدف تیر بلا و نیزه خصم ساخت تا بشریت از آن سرمشق گیرد.

حال و هوای سحرانگیز عاشورا بر سرزمین خورشید هشتم مستولی شده است؛ دوباره عطر خوش حسینی از کوچه پس کوچه‌های شهر به مشام می‌رسد و نوای 'یا حسین' گوش جان را نوازش می‌دهد، نوایی که همواره ورد زبان این مردم بوده و به یادش کلام حق و عدل را فریاد زده اند، هیات‌های مذهبی در خیابان‌ها به راه افتاده اند تا بیرق سرخ آن قیام بزرگ را به دست گیرند و سینه زنان آزادگی و جوانمردی مردان حق طلب را لبیک گویند.

شوریدگان کبریایی حسین ابن علی (ع) در جوار مضجع شریف ثامن الحجج علی ابن موسی الرضا (ع) به یاد او و داغ بزرگش، اشک ماتم می‌ریزند، بر روی سجاده خونین کربلا نماز عشق می‌خوانند و تکبیر عاشقی سر می‌دهند.

قدمت سوگواری برای سرور و سالار شهیدان اباعبدالله الحسین (ع) در حرم مطهر امام رضا (ع) به ۴۰۰ سال قبل بازمی گردد، نخل بندی، سیاه پوش کردن گلدسته‌ها و گنبد طلای بارگاه منور رضوی، تعطیلی مکتب خانه حرم مطهر و مغازه‌های شهر، برگزاری آیین‌های مذهبی در قالب روضه خوانی، سینه زنی، شبیه خوانی و حمل وسایل و نماد‌های گوناگون و اطعام زائران از جمله آداب و رسوم سوگواری بوده که در جوار مضجع شریف ثامن الحجج علی ابن موسی الرضا (ع) برگزار می‌شده است.

امروزه برخی آیین‌ها مانند نخل بندی در روز عاشورا در حرم مطهر رضوی دیگر برگزار نمی‌شود، اما سیاه پوش نمودن گنبد و پوش ضریح و سایر نقاط حرم مطهر رضوی، اطعام زائران، روضه خوانی، خطبه خوانی شب عاشورا، سینه زنی و مراسم شام غریبان در این حرم مطهر همچنان به قوت خود باقی است، در همین حال خادمان بارگاه منور رضوی در روز عاشورا با چای و گلاب و غذای متبرک از عزاداران پذیرایی می‌کنند.

در کنار حرم مطهر رضوی، قدم به قدم در خیابان‌های منتهی به آن خیمه‌های عزا و دیگ‌های نذری برای اطعام عزاداران برپا می‌شود، ایستگاه‌های صلواتی در خیابان‌ها با توزیع شربت و چای کام خشک سوگواران را‌تر می‌کنند یا با توزیع نذری آنان را به متنعم شدن از سفره امام حسین (ع) فرامی خوانند، عزاداران پس از اقامه نماز ظهر در میدان شهدای مشهد، اجتماع بزرگ عاشورائیان را در حرم مطهر رضوی برای برگزاری یک سوگواری حزن انگیز شکل می‌دهند.

برگزاری مراسم سنتی خیمه سوزان به نشانه سوزاندن خیمه‌های خانواده حضرت امام حسین (ع) در کربلا و مراسم شام غریبان از دیگر برنامه‌های روز عاشورا در مشهد مقدس است، مقتل خوانی عاشورا توسط نماینده، ولی فقیه در خراسان رضوی و برگزاری مراسم شام غریبان پایان بخش مراسم این روز بزرگ در مشهدالرضا خواهد بود.

عاشورا نه یک واقعه یا تراژدی بلکه یک فرهنگ برای این سرزمین است، فرهنگی برخاسته از متن اسلام ناب که نقش حیاتی در استحکام ریشه ها، رویش شاخه‌ها و به ثمر نشستن آن ایفا کرده است.