شنا در دریای خزر برای بسیاری تجربه‌ای با خاطراتی شیرین است، اما هر ساله برای ده‌ها خانواده ایرانی خاطره‌ای تلخ به همراه دارد و یکی از مهمترین دلایل غرق شدن این افراد وجود جریانی به نام جریان شکافنده است که به گفته برخی‌ها ۸۰ درصد افرادی که برای شنا به دریا می‌روند گرفتار همین پدیده می‌شوند و جان خود را از دست می‌دهند.

جریان شکافنده به جریان‌هایی از آب دریا گفته می‌شود که از ساحل به سوی دریا برمی گردد به عبارت ساده‌تر امواج وقتی به ساحل می‌رسند دوباره به طرف دریا باز می‌گردند و در مسیر بازگشت خود آبراه‌هایی نامرئی ایجاد می‌کنند که آب در آن با سرعت و شدت بیشتری جریان دارد و شناگر اگر در این آبراهه‌ها قرار بگیرد احتمال مرگ او بسیار زیاد است، چونکه به طور طبیعی فرد گرفتار شده در امواج تلاش می‌کند خود را به سمت ساحل بکشاند، اما شدت بازگشت آب آنقدر زیاد است که برگشت به ساحل تقریبا غیر ممکن است.

تشخیص جریان شکافنده دریایی نیازمند مهارت و آشنایی فرد با جریان‌های دریایی است، اما برخی نشانه‌ها نیز وجود دارد که اگر به آن توجه شود مسیر جریان شکافنده هم مشخص می‌شود مانند اینکه آب دریا در محل جریان شکافنده معمولا آرام و بدون موج با رنگی متفاوت از سایر نقاط است .

راه دیگر تشخیص امواج شکافنده، وجود خطی از آب کف آلوده یا زباله‌های شناوری است که از سمت ساحل به سمت دریا حرکت می‌کند .

این نکته نیز حائز اهمیت است که همه جریان‌های شکافنده شاید این علائم ظاهری نداشته باشند به همین دلیل اولین توصیه به شناگران این است که حتما در محدوده طرح‌های دریا که امواج شکافنده در آن وجود ندارد شنا کنند و اگر به هر دلیلی در این امواج گرفتار شدند، انرژی خود را صرف دست و پا زدن‌های بیهوده نکنند بلکه ابتدا با فریاد ناجیان غریق را از موقعیت خود آگاه کنند.

فردی که در این امواج گرفتار شده هیچ گاه به سمت ساحل شنا نکند، چونکه این اقدام به دلیل قدرت امواج شکافنده نه تنها هیچ نتیجه‌ای ندارد بلکه سبب خستگی بیشتر می‌شود به همین دلیل بهتر است به صورت موازی یا مورب با ساحل شنا کنید تا از مسیر جریان شکافنده خارج شوید.


احتمال وجود جریان شکافنده در مجاورت ساز‌های ساحلی و موج شکن‌ها زیاد است به همین دلیل توصیه می‌شود از شنا کردن در اطراف آن‌ها خودداری شود.

این نکته را نیز به یاد داشته باشید به دلیل قدرت امواج شما نمی‌توانید با آن مقابله کنید پس تلاش کنید ابتدا خود را روی آب شناور کنید، چون سرعت و قدرت امواج پس از طی مسافتی کاهش پیدا می‌کند و شما پس از آن می‌توانید به صورت موازی با ساحل از این جریان خارج شوید.

به افرادی که فردی را در حال غرق شدن می‌بینند توصیه می‌شود چنانچه آموزش‌های نجات غریق را ندیده اند به تنهایی برای نجات غریق وارد دریا نشوند، چون احتمالا آن‌ها نیز جان خود را از دست خواهند داد.