عباسعلی کدخدایی عضو حقوقدان و رئیس پژوهشکده شورای نگهبان که غروب یکشنبه ۸ مرداد ۱۴۰۲ در جمع دانشجویان خواهر شرکتکنندگان در بیست و هشتمین دوره طرح ولایت بسیج دانشجویی حاضر شده بود، ضمن تسلیت ایام شهادت حضرت سیدالشهدا(ع) و یاران باوفای آن حضرت، با اشاره به اینکه راهاندازی طرح ولایت از ابتکارات مرحوم آیتالله مصباح یزدی بود گفت قطعا روح ایشان از برکات این طرح سازنده بهره خواهد برد.
کدخدایی در ادامه قیام حضرت اباعبدالله(ع) را حرکتی انسانساز برشمرد که تا ابد برای آزادگان درسآموز است و افزود: و اگر ایشان این وظیفه را به خوبی به انجام نمیرساند امروز جامعه بشری از آموزههای قیام حسینی محروم بود.
عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به اینکه تقید حضرت زینب(س) به مبانی و آداب اسلامی و تدین مثالزدنی ایشان، پایهگذار توفیقشان در زندگی فردی و اجتماعی بوده است، آن حضرت را الگویی کامل برای زنان مسلمان برشمرد و افزود: هرکس میخواهد در اجرای فریضه جهاد تبیین موفق باشد حتما باید با ابعاد مختلف زندگی حضرت زینب(س) آشنا شود و پای مکتب ایشان درس بیاموزد.
کدخدایی همچنین با اشاره به بیانات حضرت امام خمینی(ره)، شکلگیری انقلاب اسلامی را متاثر از قیام حضرت امامحسین(ع) دانست و افزود: برای پیروزی این انقلاب و استقرار و حفظ نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران خون شهدای گرانقدری بر زمین ریخته شده و درسی که عزت امروز ایران اسلامی به ما میدهد این است که مقاومت جواب میدهد.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان سپس با اشاره به اصولی از قانون اساسی، نظام جمهوری اسلامی ایران را نظامی معرفی کرد که برپایه آموزههای دینی و آرمانهای الهی شکل گرفته است و افزود وظیفه همه ماست که این آرمانها را برای نسلهای بعد تبیین کنیم.
کدخدایی در ادامه به تبیین وظایف دانشجوی متدین انقلابی پرداخت و با تاکید بر این که تلاش در جهت تقویت بنیه علمی و تخصصی وظیفهای است که هیچ دانشجویی نباید از آن غافل شود افزود: نقشآفرینی دانشجویان به عنوان قشر فرهیخته و نخبه جامعه در عرصههای اجتماعی و سیاسی نیز از رسالتهای مهم دانشجویان است که با مطالبه و پیگیری آرمانهای انقلاب اسلامی محقق میشود.
عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه با اشاره اصل ششم قانون اساسی، نقش مردم در نظام جمهوری اسلامی ایران را تعیین کننده برشمرد و افزود تاثیرگذاری مردم بر سرنوشت کشور از طریق اتکای امور کشور بر آراء آنها محقق میشود که جلوهگاه آن انتخابات است.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان سپس با اشاره برگزاری دو انتخابات مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی در اواخر سال جاری، این دو انتخابات را بسیار مهم دانست و گفت: پیگیری تحقق راهبردهای چهارگانه امنیت، سلامت، رقابت و مشارکت که از سوی مقام معظم رهبری برای انتخابات امسال مطرح شدهاند، وظیفه همه دلسوزان کشور و از جمله جامعه نخبگانی است که دانشجویان را هم شامل میشود.
کدخدایی با تاکید بر اینکه سلامت تمام انتخابات برگزار شده در کشور قابل تأیید است افزود: البته این به معنای این نیست که وجود برخی مشکلات که از جمله آنها ایرادات قوانین انتخاباتی است را نادیده بگیریم. به هرحال قوانین انتخاباتی ما با اقتضائات سالهای ابتدای شکلگیری نظام جمهوری اسلامی ایران تدوین شدهاند و اصلاحات انجام شده نیز معمولا حداقلی بوده است و بعضا شاهد وجود مشکلاتی مانند ثبتنام بسیار گسترده داوطلبان هستیم که حل این مشکلات نیازمند اصلاحات جامع در قوانین انتخاباتی است.
عضو حقوقدان شورای نگهبان ابلاغ سیاستهای کلی انتخابات از سوی مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۵ را گامی مهم در جهت رفع ایرادات موجود در سازوکارهای انتخابات کشور دانست که بخشی از آن با اصلاح جامع قوانین انتخاباتی محقق می شود و افزود: اصلاحات اخیر که در طرح مجلس شورای اسلامی وجود داشت گام خوبی در این مسیر بود که البته با حذف بخش مربوط به تناسبی شدن، که به عدالت انتخاباتی کمک میکرد و موجب تحول در نظام انتخاباتی کشور می شد، از مزایای آن کاسته شد اما به هرحال امیدواریم که بخشی از معضلات انتخابات در حوزه زمان بررسی صلاحیتها و تبلیغات انتخاباتی را حل کند.
کدخدایی در ادامه به راهبرد مشارکت مردم در انتخابات و اهمیت آن در سرنوشت کشور پرداخت و نقش نخبگان جامعه و بهویژه دانشجویان را در تحقق آن تعیینکننده دانست و افزود: دشمنان تمام ظرفیتهای خودشان را برای کمرنگ کردن حضور مردم در صحنه انتخابات به صحنه آوردهاند و اقتضای این امر این است که دلسوزان کشور با ورود جدی به عرصه جهاد تبیین، برای تحقق مشارکت حداکثری تلاش کنند.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان زیرسوال بردن سازوکارهای اجرا و نظارت بر انتخابات را از روشهای همیشگی بدخواهان نظام برای دلسرد کردن مردم برشمرد و افزود: این درحالی است که در کشور ما اجرا و نظارت بر انتخابات کاملا مردمی است زیرا هم اعضای هیئتهای اجرایی و هم اعضای هیئتهای نظارت از میان مردم انتخاب میشوند.
کدخدایی امیدآفرینی نسبت به آینده کشور در بین مردم را موجب بی اثر کردن طراحی دشمن که یاسآفرینی است دانست و گفت: دشمنان پیشرفتها و دستاوردهای کشور را به منظور ناامیدی مردم، کتمان میکنند و بر همین اساس نخبگان دلسوز نظام باید با روایت صادقانه و کامل پیشرفتهای کشور، وظیفه خود را ایفا کنند و نهضت ایجاد امید به راه بیندازند که نتیجه آن تداوم حضور مردم در صحنههای دفاع از انقلاب و بهویژه صحنه انتخابات است.
در پایان سخنان کدخدایی، دانشجویان حاضر در جلسه سوالات خود را مطرح کردند. برخی از سوالات ناظر به چرایی تایید صلاحیت افرادی توسط شورای نگهبان بود که از نگاه مطرح کنندگان سوال، عملکردشان پس از پیروزی در انتخابات نامناسب بوده است و این عضو حقوقدان شورای نگهبان در پاسخ گفت که شورای نگهبان بر اساس مستندات و سوابق افراد درباره صلاحیت آنها اظهارنظر میکند و ضامن صحت عملکرد آینده آنها نیست، اگرچه در صورت نامزدی مجدد، آن عملکرد هم در بررسی صلاحیت این افراد مورد توجه قرار میگیرد.
سوال دیگری که از سوی چند تن از دانشجویان مطرح شد این بود که چرا شورای نگهبان دلیل رد صلاحیت افراد در انتخابات مختلف را رسما اعلام نمیکند تا مانع فضاسازی آنها علیه این نهاد شود که دکتر کدخدایی گفت شورای نگهبان در این زمینه بر اساس قانون عمل میکند، زیرا قانون انتخابات ، شورای نگهبان را موظف کرده است دلیل ردصلاحیت افراد را به طور محرمانه به خود آنها اعلام کند. رییس پژوهشکده شورای نگهبان همچنین گفت که البته در مورد انتخابات ریاست جمهوری قضیه متفاوت است و شورای نگهبان براساس قانون، در این انتخابات افرادی که صلاحیت آنها را احراز میکند معرفی میکند و درباره سایر افراد اظهار نظری نمیکند. به عبارت دیگر در انتخابات ریاست جمهوری اصلا موضوعی به نام ردصلاحیت نامزدها وجود ندارد که شورای نگهبان بخواهد دلیل آن را اعلام کند.
اعتراض به عدم واکنش شورای نگهبان نسبت به رفتارهای نامناسب برخی نمایندگان در طول دوره نمایندگی موضوع دیگری بود که از سوی تعدادی از دانشجویان مطرح شد. دکتر کدخدایی در پاسخ به این سوال نیز گفت که طبق قانون شورای نگهبان وظیفهای در این زمینه ندارد و این مسئولیت برعهده هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان است که در مجلس شورای اسلامی تشکیل میشود و بر اساس سازوکارهای قانونی عمل میکند. دکتر کدخدایی البته به این نکته هم اشاره کرد که در صورت اقدام مجدد نمایندگان برای نامزد شدن در انتخابات، این موارد در صورت وجود مستندات قانونی، توسط شورای نگهبان در بررسی صلاحیتها لحاظ خواهد شد.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در خاتمه در پاسخ به نظر تعدادی از دانشجویان که افراد تاییدصلاحیت شده توسط شورای نگهبان را فاقد شایستگیهای لازم میدانستند گفت: ملاک بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی، ماده ۲۸ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی است که البته این شرایط حداقلی است و برای تحقق ارتقای شایستهگزینی که مقام معظم رهبری نیز در سیاستهای کلی انتخابات بر آن تاکید کردهاند، هم نیازمند اصلاح قانون انتخابات و ارتقاء شرایط و هم نیازمند دغدغهمندی و نقشآفرینی نخبگان جامعه هستیم.