واقعه عاشورا به شهادت امام حسین (ع) و یاران آن حضرت ختم نشد؛ این فاجعه که عالم را عزادار کرد، با اسارت خانواده امام ادامه پیدا کرد و تا حقانیت و مظلومیت آل‌الله در تاریخ جاودانه باشد.

در ادامه با مرور منابع تاریخ اسلام، به بررسی شهدا و اسرای کربلا از خاندان امام حسین (ع) پرداخته ایم.

حضرت ام‌البنین (س)

فاطمه کلابیه دختر حزام بن خال ملقب به حضرت ام‌البنین (س) همسر امیر‌المؤمنین امام علی (ع) بودند و ۴ پسر داشتند که به همین دلیل ایشان را «مادر پسران» نامیده‌اند. این بانوی بزرگوار قطع به یقین در کربلا حضور نداشتند، چراکه می‌گویند زمان واقعه عاشورا ایشان بر دروازه مدینه نشسته بودند و از فضایل اخلاقی فرزندانشان می‌گفتند و بعد از واقعه هم مویه‌کنان فرزندان امیر‌المؤمنین علی (ع) را ستایش می‌کردند.

فرزندان امام علی (ع) و حضرت ام‌البنین (س)

عبدالله: عبدالله اولین فرزند ام‏النبین (س) است که در روز عاشورا به شهادت رسید. سن او در هنگام شهادت ۲۵‌‏سال بود.

عثمان: امیر‌المؤمنین علی (ع) به خاطر علاقه شدید به «عثمان بن مظعون‏»، نام فرزندشان را عثمان گذاشتند. عثمان دومین فرزند ام‏‌البنین (س) است که در روز عاشورا در ۱۹‌سالگی به شهادت رسید.

جع‍فر: امیر‌المؤمنین علی (ع) به واسطه علاقه و محبتی که به برادرشان «جعفر طیار» داشتند، نام فرزندشان را «جعفر» گذاشتند. جعفر در شجاعت بی‌نظیر بود. امام حسین (ع) خطاب به جعفر گفتند: «به کارزار بشتاب تا تو را مانند دو برادرم (عبدالله و عثمان) شهید ببینم». جعفر نیز هنگام شهادت ۱۹ ساله بود.

حضرت عباس (ع): ایشان جوانی دلاور، زیبا و بلندبالا بودند و وقتی‏ سوار اسب می‌‏شدند، پا‌هایشان به زمین می‌‏رسید و علاوه بر شجاعت، از نظر کمالات روحی و نفسانی نیز بعد از امام حسین (ع) در میان مردان هاشمی اهل ‏بیت بی‌نظیر بودند. حضرت اباالفضل (ع) در جنگ‏های صفین و نهروان در رکاب پدر بزرگوارشان امیرالمؤمنین (ع) بودند و به خاطر سیمای جذاب و نورانی‌شان، به ایشان «قمر بنی هاشم‏» می‌‏گفتند و به دلیل آوردن آب به خیمه‏‌ها در کربلا به «سقای کربلا» ملقب شدند. حضرت عباس (ع) و ۳ برادرشان (عبدالله، عثمان و جعفر) در روز عاشورا امان‌نامه شمر را پاره کردند.

فرزندان حضرت عباس (ع)

لبابه: همسر حضرت عباس (ع) «لبابه» نام داشت و خدا ۴ فرزند به آنان داده بود. سند قطعی درباره حضور «لبابه» در کربلا وجود ندارد.

عبیدالله: سند قطعی برای حضورش در کربلا وجود ندارد.

محمد: به گواهی منابع تاریخی در کربلا همراه پدرش، حضرت عباس (ع)، حضور داشت و به شهادت رسید.

فضل: سند قطعی برای حضورش در کربلا وجود ندارد.

قاسم: سند قطعی برای حضورش در کربلا وجود ندارد.

فرزندان امام حسن (ع) در کربلا

حضرت قاسم (ع): نام مادر ایشان رمله بود و زمانی که نوجوانی ۱۳‌ساله بودند با اصرار بسیار از عمویشان امام حسین (ع) اجازه گرفتند و قبل از رفتن به میدان چنین رجز ‏خواندند: «اگر مرا نمی‌شناسید، بدانید من پسر حسن هستم که او فرزند پیامبر برگزیده و امین خداست. این حسین است که همانند اسیر در میان گروهی از مردم به گروگان گرفته شده. خدا آنان را از بارانش سیراب نکند».

عبدالله: مادرش ام‌ولد کنیز امام حسن (ع) بود. او همراه عمویش امام حسین (ع) از مدینه به کربلا رفت و بعد از شهادت برادرش قاسم (ع) به میدان آمد و جنگید تا به شهادت رسید.

عبدالله: مادرش، دختر شلیل دختر عبدالله است. عبدالله در کربلا نوجوان ۱۱ ساله‌ای بود که وقتی عمویش امام حسین (ع) را زخمی و بی‏ یاور دید، خود را به آن حضرت رسانید و گفت: «به خدا قسم از تو جدا نمی‌‏شوم‏». در آن هنگام شمشیری به سوی امام حسین (ع) روانه شد. عبدالله دست ‏خود را سپر شمشیر قرار داد و دستش به پوست آویزان شد و فریاد کشید.

امام حسین (ع) او را در بغل گرفتند و به سینه چسباندند و فرمودند: «بر این مصیبت که بر تو وارد آمده صبر کن و از خداوند طلب خیر نما چراکه خداوند تو را به پدران صالحت ملحق می‌‏کند». در این موقع بود که «حرمله بن کامل» تیری به سویش پرتاب کرد و او در دامان عمویش امام حسین (ع) به شهادت رسید.

بیشتربخوانید

• خبرنگاران واقعه عاشورا چه کسانی بودند؟

حضرت زینب (س)

در کربلا حضور داشتند و بعد از اسیر شدن خانواده امام حسین (ع) و یارانش، سرپرستی کاروان را بر عهده گرفتند.

فرزندان حضرت زینب (س)

محمد: او به اتفاق برادرش «عون‏» در راه مکه به کربلا در «وادی العقیق‏» به امام حسین (ع) رسید. وقتی خبر شهادت محمد به پدرش (عبدالله) رسید، گفت: «اگر چه من توفیق یاری حسین را نیافتم، ولی با تقدیم پسرانم او را یاری کردم».

عون: او در روز عاشورا بعد از برادرش محمد به میدان رفت و آنقدر شمشیر زد تا به شهادت رسید. خبر شهادت عون که به پدرش (عبدالله) رسید، گفت: «به خدا قسم، شهادت پسرم در رکاب حسین مصیبت مرا آسان می‌‏کند».

فرزندان امام حسین (ع) و شهربانو

شهربانو: سند قطعی درباره حضور شهربانو در کربلا نیست. عده‌ای معتقدند شهربانو همان حضرت رباب (س) است.

‌امام سجاد (ع): علی بن الحسین (ع) در حادثه کربلا ۲۲‌سال داشتند و آن ‏روز‌ها در بستر بیماری بودند. این موضوع باعث شد ایشان شهید نشوند. امام زین‌العابدین (ع) مصائب و مشکلات بسیاری را در این واقعه متحمل شدند و با سخنرانی‏‌هایشان، عبیدالله بن زیاد و یزید بن معاویه را رسوا کردند.

فرزندان امام حسین (ع) و حضرت لیلا (س)

حضرت لیلا: درباره حضور حضرت لیلا (س) در کربلا نقل قول‌های متفاوتی هست. عده‌ای می‌گویند ایشان در کربلا حضور داشتند و گروهی نیز این مسئله را منتفی می‌دانند.

حضرت علی اکبر (ع): ایشان از حیث ‏شجاعت و نبوغ، بهترین یادگار جدشان علی بن ابیطالب (ع) بودند و از لحاظ چهره، تناسب اندام و خوی نیکو و گفتار از همه کس به جد بزرگوارشان پیامبر (ص) شبیه‏‌تر بودند. ایشان نخستین شهید بنی‌هاشم بودند که در روز عاشورا پیکرشان را قطعه قطعه کردند. سن ایشان را هنگام شهادت از ۱۸ تا ۲۷‏سال نقل کرده‌اند.

حضرت رقیه (س): ایشان کودک ۳ ساله‌ای بودند که در کربلا به اسارت گرفته شدند و در شهر شام زمانی که سر پدر بزرگوارشان را در آغوش گرفته بودند شهید شدند.

فرزندان امام حسین (ع) و حضرت رباب (س)

حضرت رباب (س): در کربلا حضور داشتند و با حضرت زینب (س) به اسارت رفتند.

حضرت علی اصغر (ع): نام ایشان عبدالله بود، اما به علی اصغر مشهور شدند؛ کودک شش ماهه‌ای که امام حسین (ع) ایشان را مقابل سپاه دشمن بردند و طلب آب کردند و گفتند: «خودتان این طفل را سیراب کنید و برایم بیاورید». اما دشمن لحظه‌ای درنگ نکرد و حرمله تیر ۳‌شعبه‌ای را در کمان گذاشت و حضرت علی اصغر (ع) روی دستان پدر بزرگوارشان امام حسین (ع) به شهادت رسیدند.

حضرت سکینه (س): ایشان در حادثه کربلا همراه پدرشان حضور داشتند و همراه اسرا و سرهاى شهدا به کوفه و سپس به شام برده شدند و بعد با برادرشان امام زین‌العابدین (ع) به مدینه بازگشتند.

منبع: تسنیم