زهراسادات هاشمی، دکترای تخصصی بیوتکنولوژی پزشکی و عضو هیات علمی پژوهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی، با اشاره به این که اگزوزوم درمانی از درمانهای نوین مورد توجه در دنیا و زیرشاخهای از سلول درمانی است، گفت: از آنجا که برای بهدست آوردن اگزوزوم نیاز به صرف هزینه بسیار، خروج ارز از کشور، در فرآیندی زمانبر و دسترسی به منابع اولیه برای تهیه اگزوزوم بود و با توجه به ضرورت دستیابی کشور به این درمان نوین در راستای پزشکی ترمیمی، تیم تحقیقاتی ما، تولید و بهینه سازی کیت استخراج اگزوزوم از محیط کشت سلول را آغاز کرد. در نهایت با همت و پشتکار اعضای تیم، این پروژه به سرانجام رسید و کیت تولیدی تحت عنوان «اگزومد» به مرحله تجاری سازی رسید.
دکتر هاشمی با تأکید بر این نکته که، استفاده از این کیت که با مواد اولیه در دسترس بهینه سازی شده، دیگر نیازی به تهیه اگزوزوم از خارج کشور نیست، در خصوص اگزوزومها توضیح داد: اگزوزومها کیسههای کوچک ترشحی در مقیاس نانو هستند که توسط انواع سلولهای مختلف پروکاریوتی و یوکاریوتی به فضای خارج سلولی آزاد میشوند و نقش کلیدی در ارتباطات بین سلولی ایفا میکنند. این کیسههای کوچک دارای ویژگیهایی دقیقا مشابه سلول والد خود هستند فقط فاقد هسته میباشند بنابراین نسل جدید درمانهای مبتنی بر سلول درمانی به سمت اگزوزوم درمانی و برای توسعه درمان¬های بدون سلولی هدایت شده است. علاوه براین، در مقایسه با سلولهای والد، اگزوزومها در سیستم گردن خون پایدارتر بوده، قابلیت عبور از سد خونی- مغزی داشته و خطرات ایمنی ذاتی مانند انسداد رگ¬های خونی را کاهش دهند.
وی ادامه داد: کیت مذکور قابلیت جداسازی در مقیاس انبوه را داشته و به طور کامل متناسب با شرایط کشور ایران با توجه به دسترسی به مواد اولیه، بهینه شده است؛ بنابراین با کمک این کیت راه برای انجام کلیه کاربردهای بالینی و درمانی اگزوزومها که به تازگی در دنیا در حال انجام بوده و سالانه به این کاربردها افزوده میشود، باز خواهد شد. کاربردهایی مانند حاملهای طبیعی و هدفمند برای داروهای شیمی درمانی، بعنوان مارکر به منظور بررسی روند درمان بیماریهای صعب العلاج، به عنوان مارکرهای زیستی برای پیش آگهی بیماری ها.
عضو هیات علمی پژوهشکده سرطان معتمد درباره آخرین وضعیت این پروژه گفت: کلیه مراحل طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه برای کیت اگزومد به پایان رسیده و طراحی فرآیند تولید آن با درنظر گرفتن کلیه پیچیدگیهای این فرآیند انجام شده و درحال حاضر این پروژه تولیدی محصول محور به اتمام رسیده و خوشبختانه محصول آماده ورود به بازار است. البته در قدم اول استفاده تحقیقاتی برای این کیت مطرح است و پس از تایید سازمان غذا و دارو در بخش تجهیزات پزشکی، برای مصارف بالینی استفاده میشود.
دکتر هاشمی تصریح کرد: از آنجاییکه این کیت جزو کیتهای بیولوژیک است و فرآورده نهایی حاصل از آن برای مصارف بالینی به کار خواهد رفت به دلیل اهمیت آن، طبعا نیاز به تاییدیه و مجوزهای سختگیرانه از سازمانهای ذی صلاح وجود دارد. البته پژوهشکده سرطان معتمد با توجه به پیشگامی در حوزه سلول درمانی و اگزوزوم درمانی، کلیه تسهیلات لازم برای دریافت این مجوزها را در اختیار دارد و با کمک پشتکار تیم اگزومد نیل به این هدف به زودی میسر میشود.
عضو هیات علمی پژوهشکده سرطان معتمد گفت: طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی، مهمترین ویژگی جهاددانشگاهی به عنوان یک نهاد تلاشگر استفاده از نیروی جوان نسل دوم و سوم انقلاب است که با تخصص و تفکر جهادی به دنبال پیشرفت و سازندگی برای کشور هستند؛ بنابراین با کمک جهاددانشگاهی این بستر اعتماد برای جوانان با انگیزه هموار شده تا بتوانند به بهترین نحو خدمت کنند و به رویای خود جامه عمل بپوشانند.
وی در خصوص نقش جهاددانشگاهی در پیشرفت دانش بنیان کشور افزود: جهاددانشگاهی یک نهاد رابط و حد واسط بین دانشگاه و صنعت است که میان علم و عمل یک پل ایجاد کرده است. در واقع با کمک نیروهای متخصص یک کشور است که پیشرفتهای دانش بنیان شکل میگیرد که در آن دانش و فناوری، جزئی جداییناپذیر از دارایی آن است. پیشرفتهای روز افزونی هم که در کشور رخ میدهد مدیون ورود نیروهای متخصص و متعهد در عرصه تکنولوژی است که علم، ایمان و عمل در وجود آنها عجین شده است.