آفرین امامی مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان، افتتاح تالار برلیان (تالار یادمان نهضت مشروطه ایران) را اتفاقی خوشایند برای این مجموعه عنوان کرد و افزود: موضوع روایتگری را در مجموعه کاخ گلستان با یادمان تالار امیرکبیر آغاز کردیم و یادمان نهضت مشروطه ایران گام بعدی در این مسیر است.

او با اشاره به قرابت بین نهضت مشروطه و کاخ گلستان، ادامه داد: اتفاقات مهمی در تالار برلیان رخ داده است که قرائت فرمان تشکیل شورای ملی توسط مظفرالدین شاه مهم‌ترین آن‌ها محسوب می‌شود و این موضوع انگیزه‌ای برای روایت جدید به ما داد.

مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان با اشاره به اهمیت رویکرد روایت‌محوری، ادامه داد: برای تبدیل برلیان به تالار نهضت مشروطه ایران با تمرکز به حفظ اصالت و هویت آن شناسایی آثار با دقت و مرمت با بهره‌گیری از بهترین مرمت‌گران کشور انجام شد.

امامی با اشاره به جمع‌آوری آثار مرتبط با نهضت مشروطه، افزود: تالار برلیان پس از مرمت‌هایی که پس از چند دهه انجام شد، هم‌اکنون با چیدمانی جذاب و خوانشی جدید در معرض نمایش قرار خواهد گرفت.

به گفته او نقاشی ابوالحسن ثالث از این تالار مبنای این چیدمان قرار گرفته است.

مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان باراشاره به کشف کاشی‌هایی در زیر کمد‌های ضلع جنوبی تالار، ادامه داد: در بازسازی‌های مربوط به دوره پهلوی، کاشی‌ها جمع‌آوری و کف تالار پارکت شده بود. این کاشی‌های پیدا شده در نقاشی ابولحسن ثالث دیده می‌شود و تنها سند موجود است.

 او به برگزاری نمایشگاه عکس آلبوم‌خانه کاخ گلستان برای نخستین‌بار و همچنین نمایشگاه عکسخانه شهر ظرف یک ماه آینده و برگزاری همایش‌هایی با حضور ۱۸ پژوهشگر و صاحب‌نظر به‌منظور بررسی ابعاد مختلف و زوایای پنهان و آشکار نهضت مشروطه اشاره کرد.

راه‌اندازی ۲ موزه مهم «امیرکبیر» و «مشروطه» در دستور کار است

قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور گفت: درس آموزی و عبرت از تاریخ از جمله مشروطه برای امروز و عصر و زمانه ما بسیار ضروری است و مناسبت‌های تاریخی فرصتی برای یادآوری و پندگیری برای امروزمان و فردای فرزندان‌مان است.

قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور ضمن قدردانی از مدیرمجموعه میراث جهانی کاخ گلستان و همه مدیران، کارشناسان و همکارانی که برای برگزاری این رویداد تلاش کرده‌اند، تصریح کرد: خانم امامی در یک سال اخیر ۲ کار بزرگ و مهم که قول داده بودند، یعنی تالار یادمان امیرکبیر و امروز تالار یادمان مشروطه ۲ را با امانتداری، حرفه‌ای، صداقت و تلاش شبانه‌روزی راه‌اندازی کردند.

او افزود: با امید آنکه به زودی شاهد افتتاح رسمی دو موزه معتبر و معظم «امیرکبیر» و «مشروطه» باشیم، چرا که مجموعه کاخ گلستان با امیرکبیر و مشروطه معنا و مفهوم کامل خود را باز می‌یابد.

معاون میراث‌فرهنگی کشور اظهار کرد: درباره مشروطه، زمینه‌ها، علل و موجبات شکل‌گیری آن، اهداف و نتایج و دستاورد‌های آن نقش نیرو‌های داخلی و تأثیر مداخلات بیگانگان در چند روز گذشته به تفصیل مقالات و سخنرانی‌هایی ارائه شده است که همه قابل استفاده است و جای قدردانی دارد و فرصتی برای بیان آن‌ها از سوی من نیست. شما را ارجاع می‌دهم به ویراست جدید کتاب «جریان‌شناسی سیاسی در ایران از مشروطه تا ۱۴۰۲» تألیف اینجانب که به زودی به چاپ خواهد رسید.

دارابی تأکید کرد: به تعبیر استاد دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی در کتاب «با چراغ و آینه»، صفحه ۴۰۴ هرچه داریم از مشروطیت داریم، خوب، بد، خدمت و خیانت، رهایی و وابستگی، این‌ها همه از متن مشروطیت و حواشی آن سرچشمه گرفته است. نسل مشروطه شعارش این بود: «دفع اجانب را جدّی شویم لازم اگر شد، متعدی شویم».

قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی گفت: مشروطه چند هدف اصلی داشت «تأسیس عدالتخانه» به مفهوم «حاکمیت قانون»، «حاکمیت مردم، ترقی خواهی، توسعه و پیشرفت، دمکراسی خواهی» و «جایگزینی پادشاهی مشروطه بجای پادشاهی استبدادی» که همه اهداف بسیار ارزشمندی بودند. اما بر اثر اختلافات نیرو‌های انقلابی، دخالت آشکار بیگانگان به خصوص دولت‌های روس و انگلیس، ضعف آگاهی عمومی مردم، ناتوانی طبقه متوسط شهری در ایفای رسالتی که به عنوان آوانگارد و پیشتاز تحولات از او انتظار بود، ناکام ماند و شکست خورد.

مشروطه برای ما ۳ درس بزرگ داشت

او ادامه داد: درس آموزی و عبرت از تاریخ از جمله مشروطه برای امروز و عصر و زمانه ما بسیار ضروری است که بنده بر این باورم که سه درس بزرگ که به‌درد امروزمان از مشروطه کاربرد دارد عبارت است از حاکمیت قانون و فصل الخطاب بودن آن در صدر هر حکمرانی و مدل مدیریتی از جمله ایران باید باشد. مسئولان به تناسب اختیارات و وظایفی که دارند در برابر قانون باید پاسخگو باشند. مشروطه و انقلاب اسلامی برای حاکمیت قانون بود.

معاون میراث‌فرهنگی کشور با بیان اینکه پارلمان، حق رأی و مجلس مردمی و مستقل از مشروطه تا کنون در زمره مطالبات واقعی و مهم ایرانیان بوده است، بیان کرد: تمرکز قانونگذاری در قوه مقننه و راهیابی نمایندگان و وکلای شجاع، پاکدست، با تجربه، متخصص و کارآمد یک راهبرد در هر عصر و زمانه‌ای است.
دارابی تصریح کرد: در تقویم مناسبت‌ها و رخداد‌های ایران پس از انقلاب اسلامی روز دهم آذر را که مصادف با شهادت آیت الله سید حسن مدرس، فقیه و روحانی مجاهد و نماینده شجاع و صادق خانه ملت بود را «روز مجلس» نامگذاری کرده‌اند. معمار کبیر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (ره) همواره تأکید داشتند که «مجلس باید در رأس امور باشد» و نمایندگان منتخب آن، چون «آیت الله مدرس» باشد.

در عرصه بین‌الملل، دوست و دشمن دائمی وجود ندارد

قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی گفت: دوستی و دشمنی کشور‌ها با یکدیگر بر پایه مصالح و منافع ملی آن‌ها استوار است. در عرصه بین‌الملل، دوست و دشمن دائمی وجود ندارد، هر کشوری که خواهان استقلال واقعی ماست و به منافع ملی ما احترام می‌گذارد و قصد مداخله ندارد، ما هم رفتار متقابلی با آن باید داشته باشیم.

او با بیان اینکه بازخوانی نقش روسیه و بریتانیا در ناکامی مشروطه کاملاً مبرهن است، تصریح کرد: داستان پر غصه مداخلات بیگانگان در امور داخلی ایران نیاز به واکاوی در فرصتی دیگر دارد. اما مناسبت‌های تاریخی فرصتی برای یادآوری، عبرت‌آموزی و پندگیری برای امروزمان و فردای فرزندان‌مان است.

معاون میراث‌فرهنگی کشور گفت: با قدردانی از همه تلاشگران، پژوهشگران، استادان، محققان و کارشناسان و عوامل مختلف در برگزاری این رویداد انتظار دارم که طرح محتوایی دو موزه مهم «امیرکبیر» و «مشروطه» به سرعت دنبال شود. در آینده نزدیک شاهد افتتاح این دو موزه خواهیم بود.

دارابی در پایان با قدردانی از آفرین امامی رئیس مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان، علیرضا قاسم‌خان دبیر علمی همایش و محمدرضا بهزادی، تالار برلیان را افتتاح و از آن بازدید کرد.