از آغاز دولت سیزدهم تبادل برق و انرژی و تمرکز بر دیپلماسی منطقه‌ای جدی‌تر گرفته شده که از اقدامات مهم برای پایدارسازی شبکه برق کشور است. همانطور که افزایش مصرف، تعادل شبکه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، مازاد تولید و نبود تقاضا هم به همین میزان می‌تواند تعادل تولید و تقاضا را به هم بزند.

از آنجا در تابستان که کاهش و افزایش چندین باره پیک مصرف را در شبکه شاهد هستیم، تبادل برق می‌تواند نقش مهمی در پایداری و حفظ تعادل شبکه ایفا کند. در مواقع نیاز می‌توان از واردات برق بهره گرفت و در زمانی که مصارف کاهش پیدا کرده و مازاد تولید وجود دارد می‌توان آن را به کشور‌های دیگر صادر کرد.

به گفته وزیر نیرو از تمامی ظرفیت‌های منطقه برای پایداری شبکه برق استفاده خواهد شد و در یک سال گذشته ۲۵ درصد به ظرفیت تبادلات برقی کشور با همسایگان اضافه شده که با ایجاد خط تبادل بین ایران و پاکستان و همینطور خط انتقال ۶۰۰ مگاواتی با ترکیه به دست آمده است.

زمانی که نیاز داخلی به برق کمتر است صادرات بیشتر می‌شود و زمانی که نیاز بیشتر داشته باشیم، واردات انجام خواهد شد. این به معنای نداشتن صادرات در تابستان نیست و صادرات هم انجام می‌شود، اما تراز تبادل مثبت نگه داشته خواهد شد و به گفته وزیر نیرو تلاش می‌شود در چهار ماهه گرم سال واردات برق بیشتر شود تا نیاز داخل تامین شود.

پیگیری توسعه مبادلات الکتریکی جدی تر از گذشته

در راستای گسترس تبادلات انرژی ایران با کشور‌های منطقه اخیرا نشست سه‌جانبه اتصال شبکه برق ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه با حضور معاونین وزیران انرژی سه کشور در مسکو برگزار شد و آخرین اقدامات فنی کشور‌ها برای هماهنگی اجرای تبادلات مورد بررسی گرفت. این نشست مدتی پس از آن که وزیر نیرو از توسعه تبادلات انرژی با روسیه از طریق آذربایجان خبر داد، برگزار شد.

وزیر نیرو مکررا سیاست دولت سیزدهم را تبادل حداکثری عنوان کرده و به عبارتی در برخی از روز‌ها واردات و در روز‌های دیگر صادرات انجام می‌شود.

علی اکبر محرابیان با تاکید بر اینکه تراز صادرات بسیار بیشتر از واردات است، می‌گوید: در تلاش هستیم که شبکه برق کشور را به تمام کشور‌های منطقه متصل کنیم، این موضوع باعث می‌شود که هم شبکه پایدارتر باشد و امکان تامین برق بیشتری در ایام مختلف سال داشته باشیم و هم در زمان‌هایی که نیاز به برق کمتری داریم بتوانیم نیروگاه‌ها را اقتصادی و از حداکثر ظرفیت آن‌ها استفاده کنیم.

وزیر نیرو در خصوص تبادل برق با کشور روسیه گفت: به زودی تبادلات برق خود را با روسیه از طریق آذربایجان شروع خواهیم کرد. اتصال به شبکه برق روسیه از طریق ارمنستان و گرجستان نیز در دستور کار است.

وزیر نیرو در چند ماه اخیر تبادل انرژی را با انجام مذاکرات و انعقاد قرارداد‌ها جدی‌تر از گذشته پیگیری می‌کند. امضای قرارداد تبادل انرژی با پاکستان و همینطور احداث خط جدید تبادل بین ایران و ترکمنستان، در فاصله چند ماه اخیر در راستای توسعه مبادله برق انجام شده است.

محرابیان می‌گوید: در حال حاضر با عراق، ترکیه، ارمنستان، آذربایجان، ترکمنستان، افغانستان و پاکستان تبادل برق داریم و توسعه این تبادلات نیز در دستور کار است. با پاکستان یک خط داشتیم آن را به دو خط افزایش داده‌ایم و اکنون نیز به دنبال توسعه آن بیشتر هستیم.

امکان تبادل برق با همه کشورهای دارای مرز خاکی وجود دارد

مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی برق در خصوص صادرات و واردات برق می‌گوید: با همه کشور‌هایی که مرز خاکی داریم، امکان تبادل برق وجود دارد. از کشور‌هایی مانند ترکمنستان و ارمنستان برق دریافت می‌کنیم و به عراق و افغانستان صادرات داریم. اما در دوره اوج بار که تابستان است، اولویت ما تامین نیاز داخلی کشور است.

او با اشاره به اینکه میزان کل صادرات و واردات برق به یک اندازه است گفت: میزان صادرات و واردات برق توسط ایران ۵ میلیارد کیلووات ساعت است. کمتر از ۳.۵ درصد میزان مصرف کشور به صورت تبادل و ترانزیت بین ما و کشور‌های همسایه تامین می‌شود. اکنون ایران امکان جابه جایی ۱۸۰۰ مگاوات را دارد و بیشتر در بخش واردات با ظرفیت ۷۰۰ مگاواتی فعالیت دارد در حالی که صادرات ما ۵۰ درصد این مقدار است.

افزایش ظرفیت تبادلات برق با کشور‌های اطراف و حتی کشور‌هایی مانند قطر که با آن‌ها مرز خاکی نداریم، به اقتصادی شدن بهره برداری از نیروگاه‌ها در اوقاتی که تقاضای کشور پایین است کمک می‌کند و همچنین شرایطی مهیا خواهد شد که با واردات برق در برهه‌هایی که مصرف برق بالاست، و یا به دلیل محدودیت‌های سوخت، توان تولیدی کاهش پیدا می‌کند، بتوان به این نحو پایداری شبکه را حفظ کرد.