نشریه آمریکایی بلومبرگ در گزارشی به تازگی مدعی شده که ایران و آمریکا که فعلا قادر به توافق در حوزه هستهای نیستند، اقدام به مذاکره و مصالحه در سایر حوزهها دارند. این نشریه این طور مینویسد که توافقی در حوزه بازار نفتی بین تهران و واشنگتن حاصل شده و اینکه: «در حالی که ایران و آمریکا در مسیر دیپلماسی برای احیای توافق هستهای فاصله زیادی با یکدیگر دارند، به نظر میرسد این دو کشور در حال توافق بر سر جریان نفت در بازارهای جهانی هستند».
حنیف غفاری کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان درباره ادعای بلومبرگ گفت: گزارشهایی که درباره توافق نانوشته ایران و آمریکا در مذاکرات غیر مستقیم مسقط و دوحه مطرح میشود ناظر برچند موضوع قابل تجزیه و تحلیل هست. ابتدا اینکه باید این را مد نظر قرار دهیم که آمریکا در قبال مساله هستهای ایران و تحولات منطقه راهبردی از جنس نه احیای برجام و نه ابطال آن را دنبال میکند یعنی آمریکا در پی آن هست که گزینهای بین این دو را فعلیت بخشد.
وی ادامه داد: در اینجا باید مشی کلان آمریکا را نسبت به مذاکرات دوحه و مسقط در نظر داشته باشیم. آمریکا از سویی خود توافق برجام و احیای آن را به صورت جدی نگاه نمیکند، زیرا جو بایدن بر مناظرات انتخاباتی خود متمرکز است و از سوی دیگر، چون ایران صراحتا اعلام کرده است که بازگشت ظاهری آمریکا به توافق را نمیپذیرد و این توافق باید راستی آزمایی شود بایدن این بازی را متوقف و آن را منوط به ۴ سال بعدی ریاست جمهوری کرده است.
حنیف غفاری در ادامه افزود: از سوی دیگر هم آمریکا و اروپا نمیتوانند مکانیزم ماشه را برضد ایران اجرا کنند، زیرا اگر چنین اقدامی انجام شود ایران صراحتا اعلام کرده که غنی سازی و قطع همکاریها با آژانس بین المللی انرژی اتمی و حتی در نهایت خروج از آن میتواند محصول این روند باشد. پس در اینجا طرف آمریکایی رو به گزینه میانی یعنی نه ابطال و نه احیای برجام آورده است که ترجمه آن به نوعی میشود ادعاهایی درباره توافق نانوشته باشد. بنابراین ادعای رسانههای غربی مبنی بر اینکه یک توافق نا نوته صورت گرفته صحت ندارد.
غفاری تاکید کرد: ایران سه خط قرمز را در مذاکرات دوحه و مسقط در نظر گرفته است اولین موضوع که مورد تاکید رهبر انقلاب در سخنرانی اخیرشان در خرداد ماه قرار گرفته این است که زیرساختها هستهای ایران در هیچ توافقی نباید برچیده شود. بنابراین در یک سال اخیر دستاوردهای ما در حوزه هستهای و غنی سازی ۶۰ درصدی ما در نطنز و فردو دست برتر ما محسوب میشود و نباید برچیده شود؛ نکته بعدی هم این است که تفاهم باید خروجی اقتصادی برای کشورمان داشته باشد یعنی در بحث تفاهم دیگر ما در موضوعات انتزاعی و ذهنی نباید حرف بزنیم بلکه جنبه عملیاتی رفع بخشی از تحریمها برای مهم است. مساله سومی هم که در اینجا وجود دارد این است که در این تفاهم ستاندههای جمهوری اسلامی ایران از داده هایش باید بیشتر باشد؛ برای مثال در همین توافق اخیر در قبال آزادی زندانیان که در قبال آزادی اموال بلوکه ایران مطرح شده است در اینجا چند امتیاز مضاعف را دریافت کرده است و در روند کلان هم همینطور است.